Met dank aan WW Entertainment voor het feit dat ik de persvoorstelling mocht bijwonen van 1917.
Twee jonge soldaten krijgen de missie om een boodschap af te leveren waarmee zij een dodelijke aanval op honderden soldaten kunnen voorkomen.
Dé Beste Oorlogsfilm Aller Tijden?
Daar zit je dan in één zaal vol andere recensenten en journalisten. De end credits van 1917 verschijnen op het scherm. Alles dat ik kon doen was stilzitten in bewondering van de film – wat had ik zojuist meegemaakt. Deze paar minuten, waarbij je besluit stil te zitten om de film te verwerken, lijken wel een eeuwigheid te duren. Na deze 5 á 6 minuten sta je op. Je kan hier niet langer meer stil blijven zitten, want de grotesque en technisch meesterlijke beelden van 1917 blijven je achtervolgen.
Dit is misschien het mooiste compliment dat ik deze film kan meegeven. Na het zien van 1917 ben ik enorm onder de indruk en vermaakt, maar tegelijkertijd krijg ik de gruwelijke beelden van deze film niet meer uit mijn hoofd. Het is net alsof je zelf door No Man’s Land hebt gelopen en de Eerste Wereldoorlog hebt meegemaakt. Het moment dat je ziet hoe iemand z’n hand blijft vasthaken aan prikkeldraad en je je eigen hand dichtknijpt uit angst om de pijn van het personage te voelen. Of het moment dat je allemaal vernietigde dieren – van verrote paarden tot een dode hond – ziet.
Dit zijn oprecht verschrikkelijke beelden te zien – ook al is dit meesterlijk gefilmd door cameraman Roger Deakins (Blade Runner 2049). De filmmakers wilden je echt meenemen terug naar de tijd van loopgraven en eindeloze gebieden vol gevaren. Dit is ze op ongekend niveau gelukt. Saving Private Ryan is dé film over de Tweede Wereldoorlog. Full Metal Jacket en Apocalype Now zijn dé films voor de Vietnamoorlog. Maar 1917 is niet alleen de film over de Eerste Wereldoorlog. Het is dé film over “oorlog”.
Thema’s in 1917
Van gevaarlijk verraad tot enorme consequenties die volgen door oorlog. De stilte voor de storm (oftewel de stilte voor de slag) tot grote oorlogsslagen. Soldaten die hun onschuld verliezen in gevechten die buiten hun handbereik zijn. Alles komt voor in 1917 van Sam Mendes (Skyfall). Bij het zien van 1917 kom je erachter dat dit een zeer persoonlijke film is voor regisseur Sam Mendes. Hij heeft zijn film losjes gebaseerd op verhalen die hij heeft gehoord van zijn grootvader Alfred Mendes – die ook vocht in de Eerste Wereldoorlog.
Het hoofddoel van 1917 was dan waarschijnlijk ook niet vermaak of een entertainment-factor. Eerder zou Mendes met zijn cast en crew zijn gegaan voor een fictieve maar realistische weergave van strijden in de Eerste Wereldoorlog. Zijn hoofddoel hierbij was waarschijnlijk de verhalen van zijn grootvader ere aan doen, door te laten zien hoe verschrikkelijk deze “Great War” wel niet was. Met 1917 kan Mendes ons dus ook waarschuwen om niet de fouten te maken door grote oorlogen te beginnen.
Echter eindigt de film op een manier die de opening weerspiegelt – wat kan inhouden dat oorlog buiten de handen van de gewone man is. Tegelijkertijd is er veel veranderd in de tijd tussen het begin en het einde van de film. Ons hoofdpersonage Lance Corporal Schofield (George MacKay, True History of the Kelly Gang) is ongelofelijk gegroeid als persoon richting het einde van de film. Hij heeft ongelofelijk veel lasten meegemaakt en is daar alleen maar sterker van geworden. Aan het einde van de film heeft hij een verschil van gemaakt. En hier ligt dan misschien ook de boodschap van de film verstopt.
Dat ondanks alle verschrikkelijke dingen die kunnen gebeuren – ieder persoon een verschil kan maken en iets goeds kan doen. De film laat je dan misschien de meest verschrikkelijke dingen zien op het grote scherm, maar de film eindigt hoopvol en vol met rust. Wat kan weerspiegelen dat er aan het einde van de rit altijd iets hoopvol kan gebeuren. Een mooiere boodschap voor een film als deze had ik me niet kunnen voorstellen.
Real-Time – géén “One Take”!
Ja, ja. Dit hadden jullie misschien niet verwacht hè. Ik begin pas zo laat in mijn recensie over de zogenaamde “one take shot” waar gebruikt van gemaakt is in deze film. Hiervoor heb ik bewust gekozen, omdat er recentelijk veel (negatieve) preken zijn gehouden online rondom dit punt. Plus bijna elke recensent en journalist zal dit punt als eerste noemen. Ik moet mijn recensie toch één beetje origineel houden, toch?
In ieder geval – voor de mensen die dit niet weten de film blijkt dus niet te zijn gefilmd in een shot (een zogenaamde “one shot take”). Echter wilden de filmmakers het laten overkomen alsof dit wel was gedaan, vandaar dat er zo wordt over gesproken. Is dit eerlijk? Niet helemaal, maar het is natuurlijk één film die zij zelf hebben gemaakt. Dus de keuze ligt volledig bij ze zelf. Hoe kan er dan wel gesproken worden over deze film – als het toch bijna volledig in een keer is opgenomen?
Er kan het best gesproken worden over een film die in “real-time” is opgenomen. Wat betekent dit precies? Dit betekent dat de evenementen in de film in echte tijd zijn plaatsgevonden. Hoe dit kan ga ik niet verklappen, maar als je goed oplet zul je het opmerken. Elke stap en elke seconde die plaatsvindt zul je voelen. Mendes heeft gekozen om dit zo te laten filmen om het gevoel dat je zelf in de film bent te creëren. Daarnaast is de cinematografie van Roger Deakins meesterlijk. Zijn cinematografie is het technisch hoogstandje van de laatste 10(+) jaren!
Oscarwaardig Acteerwerk
Kunnen we het ook nog even hebben over het acteerwerk van de cast? Ja? Fijn! Jezus, wat zijn George MacKay en Dean-Charles Chapman (Game of Thrones) geweldige jonge acteurs zeg! En ja Dean-Charles Chapman speelde vanaf 2013 Tommen Baratheon/Lannister in de hit-serie Game of Thrones. Ook een leuk feitje. Maar eerlijk is eerlijk. Beide verdiende een oscar-nominatie voor beste mannelijke hoofdrol (MacKay) en beste mannelijke bijrol (Chapman). Het is gewoon super oneerlijk dat ze worden buitengesloten, omdat het geen grote namen nog zijn.
Ach ja, ik heb er vertrouwen in dat ze nog veel andere grote performances zullen geven in de toekomst. Dus de nominaties en prijzen voor hun zullen van zelf komen, maar helaas dus niet de Academy Award voor 1917. Naast deze twee vrij nieuwe namen, spelen enorm grote sterren in deze film. Benedict Cumberbatch (Avengers: Endgame), Mark Strong (Shazam!) en Colin Firth (A Single Man) hebben allemaal kleine rollen in deze film. Maar toch spelen ze – zoals bijna altijd – ge-wel-dig! Maar nogmaals in 1917 speelt niemand zo overtuigend als het duo MacKay en Chapman.
Conclusie
1917 is in mijn ogen dé film van 2019! Ja, het vorige jaar. Want officieel gezien kwam de film vorig jaar al uit. Maar goed. Voor de mensen die willen spreken over 1917 als één 2020-film. Het is tot nu toe de beste film van dit jaar dan. Dit allemaal terzijde – 1917 is een meesterlijk technisch hoogstandje met een mooie boodschap en geweldig acteerwerk. Iedereen zou deze film moeten gaan zien in de bioscoop, want de filmgeschiedenis zal deze film niet snel vergeten.
