Aftersun zal als film niet voor iedere filmliefhebber of alledaagse bioscoopbezoeker geschikt zijn. Dit is niet al te gek, want we leven momenteel in een filmlandschap waar blockbusters en superhelden films (nog steeds) het grote scherm overheersen. Filmliefhebbers en bioscoopbezoekers die alleen naar grote scherm gaan voor dit soort films, zullen Aftersun waarschijnlijk niet vinden. Charlotte Wells’ regiedebuut is namelijk een artistieke en onafhankelijke film die langzaam op gang komt.
Aftersun wint hiermee ook het recht om de term slow-burn film toegewezen te krijgen. Net zoals andere slow-burn films, bevat Aftersun een verhaal dat op een eigen en langzame tempo verteld wordt. Hierdoor krijgen de personages, conflicten en verhaallijnen meer de tijd om ontwikkeld te worden. In het verhaal van Aftersun ligt de focus dus ook meer op humane interacties en onderlinge relaties. Daarnaast wordt er hevig gehint dat Paul Mescals personage Calum worstelt met een flinke depressie.
Het verhaal van Aftersun bevat dus tegelijkertijd een verhaal dat langzaam op gang komt en zware thema’s bespreekt. Deze redenen alleen zijn al genoeg voor veel filmliefhebbers en alledaagse bioscoopbezoekers om af te haken bij het kijken (of überhaupt beginnen) aan deze film. En dat is extreem zonde! Aftersun mag dan een van de deprimerendste films zijn die ik in een lange tijd heb gezien, maar het is tegelijkertijd ook een van de beste en mooiste films.
Over Aftersun (2022)
Aftersun is een coming-of-age dramafilm uit 2022. De film is geregisseerd door Charlotte Wells. Aftersun is haar regiedebuut. Wells schreef ook het scenario van de film. De hoofdrollen in de film worden gespeeld door Paul Mescal, Frankie Corio en Celia Rowlson-Hall. Corio en Rowlson-Hall spelen hetzelfde personage, waarbij Corio het personage als een jonge tiener speelt en Rowlson-Hall als een volwassen vrouw. Aftersun werd op 21 oktober 2022 uitgebracht in de Amerikaanse bioscopen. De film was vanaf 23 februari 2023 in de Nederlandse bioscopen te zien. Aftersun ontving wereldwijd veel admiratie en lof van de recensenten.
Ze spraken zich buitengewoon positief uit over Wells’ regievisie en scenario. Daarnaast waren de recensenten ook onder de indruk van het acteerwerk van Corio en Mescal, die ook een Oscarnominatie ontving voor Beste mannelijke hoofdrol bij de 95ste Academy Awards. Aftersun werd ook gekroond tot een van de beste films uit 2022 door het National Board of Review. Het maandelijkse filmmagazine Sight and Sound benoemde het zelfs de beste film van dat jaar. Het verhaal van Aftersun volgt de jonge tiener Sophie en haar dertigjarige vader Calum als ze samen op vakantie zijn in Turkije.
Daar gaan ze naar een Turkse badplaats waar ze zwemmen, poolen, zonnebaden en luieren. Voor de beginnende puber Sophie gaat een nieuwe wereld open. Ondertussen worstelt Calum buiten het zich van Sophie met de zwaarte van het leven. Twintig jaar later probeert ze de donkere kant van haar liefdevolle vader te begrijpen. Op donderdagavond 29 juni 2023 organiseert MUBI een speciale screening van de film Aftersun in het EYE Filmmuseum in Amsterdam. Aftersun zal namelijk vanaf 30 juni 2023 exclusief te zien zijn op de streamingdienst MUBI in Nederland.
De avond zal gehost worden door Pepijn Lanen en Yousef Gnaoui. Lanen is de winnaar van de Lennaert Nijgh Prijs voor beste tekstdichter en ook bekend van De Jeugd Van Tegenwoordig. Ook bracht hij het goed ontvangen boek Vad3r uit. Gnaoui, ook bekend onder de naam Sef, is een rapper en artiest. Samen hebben Gnaoui en Lanen de podcast Yous & Yay. Mijn dank aan MUBI Nederland en Film Incompany voor het versturen van een online recensie-exemplaar.
Boeiend verhaal met adembenemend acteerwerk
Aftersun is een meesterwerk. Dit is het soort film dat toekomstige filmstudenten zullen analyseren en bestuderen. Zo goed is de film! Aftersun is een briljante film waarin de regisseur (en scenarioschrijver) speelt met een, in eerste instantie, nietszeggend en saai verhaal. Wells bouwt het filmverhaal langzaam op en laat deze nog langzamer uitspelen. Hierin laat Wells onder andere thema’s als naïviteit, jeugdigheid, zelfhaat, liefde en depressie terugkomen. De regievisie en het scenario van Wells is meesterlijk, maar zonder twee sterke hoofdrolspelers had dit verhaal nooit gewerkt in een speelfilm.
Gelukkig wist Wells samen met casting director Lucy Pardee de twee hoofdrolspelers goed uit te kiezen. Paul Mescal en Frankie Corio zijn oprecht adembenemend goed in deze film. Ze weten beide briljante acteerprestaties te leveren. Door het briljante acteerwerk van Mescal en Corio ogen de personages ook als echte mensen. Mescal en Corio weten namelijk de gelaagdheid en diepgang van de personages geloofwaardig te presenteren. Filmtoeschouwers zullen door het acteerwerk meegenomen worden op een ontroerende en hartverwarmende reis door de complexe emoties van de hoofdpersonages.
Deze emotionele reis zal waarschijnlijk extra hard binnenkomen bij de generatie die is opgegroeid met de vroege vormen van home video-entertainment. Wells laat namelijk zien hoe de jaren 1990 ruimte hadden gemaakt om herinneringen met home video-entertainment audiovisueel vast te leggen. De hoofdpersonages uit deze film maken ook gebruik van home video-entertainment apparatuur om hun herinneringen vast te leggen. Dit resulteert in boeiende beelden met een tragikomische ondertoon.
Nostalgisch uiterlijk
In Aftersun brengt cinematograaf Gregory Oke, op verzoek van Wells, ook beelden terug die eruit zien alsof ze zijn opgenomen met home video-entertainment apparatuur. Oke maakte voor het filmen van Aftersun gebruik van een digitale filmcamera. Dit zorgde ervoor dat de cinematograaf de mogelijkheid had om tijdens het filmen van elke scène te veranderen naar de gewenste omstandigheden en omgevingen. Het intieme verhaal bevat namelijk scènes waar snel afwisseling plaats heeft moeten kunnen vinden.
Hiervoor was een lichtere digitale filmcamera handiger. Daarnaast zocht Wells voor haar regiedebuut een bepaald soort digitaal uiterlijk. Een nostalgisch uiterlijk dat de filmtoeschouwers zou laten denken aan home video’s van de jaren 1990 tot de vroege jaren 2000. De visuele textuur die een digitale filmcamera weet op te vangen is daar ook geschikter voor. Oke’s cinematografie ziet door het gebruik van verschillende filters er regelmatig ongemakkelijk uit. Toch past dit thematisch goed bij het verhaal wat Wells probeert te vertellen.
Aftersun oogt juist prachtig doordat het verhaal regelmatig beelden van een home video-achtige film bevat. Thematisch past dit goed bij het perspectief dat Wells het verhaal probeert te geven. Een groot deel van het verhaal gaat over het elfjarig meisje Sophie, terwijl ze leert om te gaan met haar complexe emoties en relatie met haar (niet altijd even emotioneel stabiele) vader. Oke plaats Sophie en haar vader Calum regelmatig niet netjes in de kaders van zijn camerawerk. De keuze voor de ongemakkelijke camerapositionering past goed bij het verhaal van Aftersun, omdat dit de moeilijke relaties tussen de personages en innerlijke worstelingen goed weergeeft.
Een goed voorbeeld zijn de filmscènes waar we beide Sophie en Calum in een enkele ruimte, gescheiden door wanden, zien. De filmtoeschouwers zullen hierdoor een gevoel van afstandelijkheid ervaren. Ook het kleurgebruik en de kleurverzadiging speelt een grote rol bij het scheppen van een thematisch sterk narratief. De film maakt bij mooie herinneringen aan de vakantie in Turkije gebruik van warme kleuren. De sombere of negatievere herinneringen aan deze vakantie nemen in het verhaal plaats in de nacht.
Hierdoor is het voor de filmmakers makkelijker geweest om donkere en sombere kleuren toe te voegen aan de sfeer van deze (nachtelijke) filmmomenten. Er zijn uiteraard ook filmmomenten die zowel emotioneel positief als negatief ervaren kunnen worden. Deze filmmomenten schommelen tussen de warme kleuren van bijvoorbeeld gloeilampen en de verder allesomvattende, donkere tinten van de nacht. De filmscènes in het heden zijn donker en grijs getint. Dit geeft doet de tweezijdigheid van Sophie’s herinneringen en kijk op haar (laatste) vakantie met haar vader weer.
Conclusie
Aftersun is een emotioneel meeslepende film. Wells heeft met haar regiedebuut een van de beste films van de afgelopen jaren neergezet. De regisseur en scenarioschrijver weet met haar speelfilm een tijdloos verhaal te vertellen. Het verhaal mag dan overduidelijk plaatsnemen in de jaren 1990, maar de emotionele kern van het verhaal is iets tijdloos. De thematische dualiteit is ook wat Aftersun zo mooi maakt. De dualiteit is dus onder andere terug te zien in het verhaal. Dit verhaal geeft tegelijkertijd een realistisch beeld weer van een tijdperk (de jaren 1990) en weet een tijdloos gevoel te bereiken.
De dualiteit is ook terug te vinden in de thema’s van het verhaal. Een goed voorbeeld hiervan is hoe de naïviteit van het jonge hoofdpersonage Sophie in contrast staat tot de sceptische (en piekerende) geaardheid van haar vader Calum. Sophie en Calum worden ook perfect gepresenteerd door de respectievelijke acteerprestaties van Frankie Corio en Paul Mescal. Naast het werk van Wells, de hoofdrolspelers en casting director Lucy Pardee, is het vooral cinematograaf Gregory Oke die een sterke indruk weet achter te laten.
De cinematograaf weet met zijn camerawerk krachtig in te haken op de thematische en emotionele punten van het verhaal. Oke weet op een bijzondere manier de personages in beeld te brengen. De cinematograaf weet wanneer hij afstand moet nemen of scheppen met zijn digitale filmcamera. Zijn camerawerk zorgt ervoor dat de kracht van het verhaal en acteerwerk nog sterker, pijnlijker en ongemakkelijker binnenkomt. Aftersun is om deze redenen een film die je simpelweg minimaal een keer gezien moet hebben in je leven. Aftersun is vanaf 30 juni 2023 te streamen op MUBI in Nederland.
