Gisteren was het 17 mei 2023. In andere woorden: de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie, Transfobie en Interseksefobie. Deze internationale dag vindt jaarlijks plaats op 17 mei. Het heeft als doel wereldwijd meer bewustzijn en belangstelling op te brengen voor de rechten van de LHBTIQ+ gemeenschap. Daarnaast geeft deze internationale dag ook weer hoe de LHBTIQ+ gemeenschap nog steeds onterecht veel haat en discriminatie ontvangt. Ondanks dat er een stijging in fobieën, intense haat en discriminatie lijkt plaats te vinden tegen de LHBTIQ+ gemeenschap, zijn er ook mensen en organisaties die opkomen voor hun bestaansrechten. Zo verzet bijvoorbeeld het TranScreen Filmfestival zich tegen de discriminatie en onrecht dat transgender personen ervaren. Ze strijden tegen de stereotyperende weergaves van transgender personen in verschillende media-uitingen. Het TranScreen Filmfestival heeft het doel om de bewustwording van genderdiversiteit, zichtbaarheid, acceptatie en emancipatie van trans- en genderdiverse personen te vergroten. Het TranScreen Filmfestival zelf is een non-profit filmfestival met een divers filmprogramma. Het programma bestaat verder ook uit workshops, gesprekken, debatten, feesten en een expositie. Daarnaast organiseert het TranScreen Filmfmestival ook individuele evenementen door het jaar heen. Dit kunnen bijvoorbeeld filmvertoningen zijn. Het TranScreen Filmfestival vindt dit jaar plaats van 18 tot en met 21 mei bij het filmtheater Kriterion en JACO in Amsterdam. In dit overzichtsartikel licht ik enkele mooie films uit die te zien zijn tijdens het TranScreen Filmfestival van 2023. Ook ga ik dieper in op enkele andere evenementen die plaatsvinden tijdens dit bijzondere filmfestival.
Guardians of the Galaxy is een van de beste Marvel Studios films (tot nu toe). James Gunns visionaire superhelden film is een genot om te aanschouwen. Gunn weet verschillende soorten filmgenres uitstekend te balanceren en te mixen. Guardians of the Galaxy is vooral een superhelden komediefilm, maar de film bevat ook actie, sciencefiction en drama-elementen. Toen deze film in 2014 uitkwam, noemden veel filmliefhebbers, recensenten en fans de film verfrissend en vernieuwend. Het is in 2023, bijna tien jaar later, nog steeds het geval. Guardians of the Galaxy introduceerde het filmpubliek op een spectaculaire manier aan een (bijna) onbekende groep superhelden – een groep bestaande uit zogenaamde buitenbeentjes en mislukte wezens. Deze superhelden zijn aan de start van de film eigenlijk alles behalve super te noemen, maar gaandeweg het verhaal leren ze elkaar en hunzelf steeds beter kennen. Daar ligt ook de grootste kracht van James Gunns Guardians of the Galaxy. De film bevat, net zoals zijn personages, een groot hart. Naast dat Guardians of the Galaxy verfrissend en vernieuwend is, kan de film ook losstaand goed bekeken worden. Dat is best een bijzondere prestatie, omdat de film veel belangrijke elementen uit het Marvel Cinematic Universe introduceert of uitlegt. Hierbij kun je denken aan de duidelijke en sterke introductie tot de Infinity Stones. Dit was de eerste keer dat een film uit het Marvel Cinematic Universe echt dieper inging op het verhaal achter de Infinity Stones – en zelfs een zekere paarse superschurk. Guardians of the Galaxy kan niet anders dan een meesterlijke superhelden film genoemd worden.
Het Architecture Film Festival Rotterdam presenteert een speciale, eenmalige openluchtvertoning van de nog altijd actuele filmklassieker Do the Right Thing. De vertoning van Spike Lee’s beroemde film is onderdeel van het programma van De Rotterdam Architectuur Maand van 2023. De filmvertoning vindt plaats op het drijvende festivalhart in de Maashaven. Met Do the Right Thing haakt het Architecture Film Festival Rotterdam in op het thema van De Rotterdam Architectuur Maand van 2023: de Natte Stad. Een stad met hittestress is ongezond en kan grootse consequenties bevatten, zoals Spike Lee’s Do the Right Thing zo sterk illustreert. De hittekaart van Rotterdam laat al snel zien dat de stad te maken heeft gehad, en zal blijven hebben, met hittestress. Do the Right Thing is dus een geschikte film om dit steeds vaker voorkomende probleem aan te kaarten. De film zal op 10 juni 2023 te zien zijn bij het drijvend festivalhart van De Rotterdam Architectuur Maand van 2023. De precieze locatie is Maashaven Zuidzijde 1-2, Rotterdam. Maar waar gaat Do the Right Thing nu precies over?
Banger. is niet bepaald een “banger” geworden. Ik ben zelf banger geworden voor de toekomst van onafhankelijke Tsjechische films door de slechte kwaliteit van deze speelfilm. Twee slechte woordgrappen achter elkaar? Ja, waarom ook niet! Het past toch goed bij de slechte en herhalende tekst uit de zogenaamde raphit van het hoofdpersonage. De film werd op een mobiele telefoon opgenomen in 15 dagen. Een prestatie waar de cast en crew normaliter zeker trots op mogen zijn. Ondanks dat ik deze creatieve keuze waardeer en in context begrijp, blijf ik Banger. een belabberd slechte film vinden. Zo oogt deze Tsjechische muzikale dramafilm juist amateuristisch, in plaats van origineel. Het helpt de film ook niet dat het verhaal een buitengewoon pessimistische weergave op de jongerenwereld in Praag weergeeft. Er zijn geen protagonisten of antagonisten in Banger. Alleen drugsverslaafden, verwarde jongeren die geromantiseerde roem achtervolgen en een enkele antiheld komen voor in deze film. De weergave op de jongerenwereld in Praag is hierdoor niet alleen pessimistisch, maar ook deprimerend, onrealistisch en (voornamelijk) saai.
Grenzeloos Verraad is een redelijk goed Nederlandse speelfilm. De filmmakers weten met een klein budget van 300.000 euro’s een overtuigende, interessante en gelaagde oorlogsfilm neer te zetten. Ondanks dat de film zeker niet perfect of fantastisch is, bevat Grenzeloos Verraad genoeg pluspunten. Zo zijn hoofdrolspelers Peter Nillesen en Dirk Gunther Mohr een genot om te aanschouwen, waarbij hun aanhoudende rivaliteit en vijandigheid behoren tot de hoogtepunten van het verhaal. Grenzeloos Verraad weet daarnaast, ondanks een kleiner budget, een geloofwaardige en realistische tijdsetting te scheppen. Dit is niet alleen te danken aan de prachtige en thematisch sterke cinematografie, maar ook aan de rappe montage en andere aspecten als de set decoraties en kostuumontwerpen. Bevat Grenzeloos Verraad verder nog typisch Nederlands overdreven of (over-)gedramatiseerd acteerwerk? Helaas wel. Het verhaal zelf is ook niet zonder zijn clichés. Deze twee aspecten maken de speelfilm echter niet direct onprofessioneel of amateuristisch. Grenzeloos Verraad bevat genoeg elementen waar filmmakers met grotere productiebudgetten nog van kunnen leren. Doordat de cast en crew zelf een klein budget hadden, moesten ze creatiever zijn met het maken van hun film. En de film straalt zeker creativiteit uit, ook al mist er soms wel een laag subtiliteit en originaliteit…
Regisseur Pilar Palomero stelt met haar film La maternal indirect de vraag of een heftig onderwerp genoeg is om een goede film te maken. De filmmaker laat zien dat dit zeker het geval kan zijn als een heftig onderwerp goed verwerkt wordt in een krachtig scenario. Het helpt La maternal ook zeker dat de film belangrijke representatieve en educatieve factoren bevat. Palomero laat niet alleen het moeilijke leven zien van een kind dat opgroeit zonder goede opvoeding of ouderlijke rolmodel. Ze laat ook zien hoe heftig het leven kan zijn als je op een jonge leeftijd zwanger wordt. Palomero laat op een subtiele manier zien welke verantwoordelijkheden en consequenties hierbij komen kijken. De regisseur speelt hierbij ook in op het emotionele aspect van kinderen die niets liever willen dan weer kind zijn. Palomero weet al deze onderwerpen bespreekbaar te maken op een indringende en oprechte manier. La maternal is niet heftig om te shockeren, maar juist om te informeren over de structurele problematiek van generationele verwaarlozing van kinderen. Vooral het aspect dat deze problematiek generatie op generatie wordt doorgeven, is wat La maternal zo aangrijpend echt en intens maakt.
Spare Keys is een kalme film met veel onderliggende thema’s rondom opgroeien in armoede en het toegeëigend krijgen van verantwoordelijkheden op een jonge leeftijd. De film bevat een alledaags verhaal over een wereld vol normale mensen met echte problemen. Of tenminste, zo komt het verhaal van Spare Keys in eerste instantie over. Richting het einde van de eerste akte, wordt de rode draad uit Spare Keys verandert naar de opbloeiende liefde tussen Sophie, een 15-jarig meisje, en Stéphane, de 21-jarige oudere broer van een haar vriendinnen. Wat start als een onschuldige vriendschap, leidt al snel tot een nogal ongemakkelijke liefdesrelatie. Tijdens het kijken van Spare Keys zul je met je handen in je haren zitten en je afvragen waarom de filmmakers een liefdesrelatie tussen een minderjarig meisje en een student normaliseren. Ondanks dat dit overduidelijk een groot minpunt is, weten de cast en crew op enkele vlakken in deze Franse speelfilm toch nog te overtuigen. Het blijft echter moeilijk om de positieve punten te erkennen – vooral als de Franse filmmakers dit soort liefdesrelaties normaliseren en seksualiseren.
Mavka is een Europese animatiefilm die geschikt is voor het gehele zin. Regisseurs Oleh Malamuzh en Oleksandra Ruban hebben inspiratie uit zowel Oekraïense en Slavische volksmythologie als Disney filmklassiekers genomen. Hierbij weten ze ideeën en concepten van deze bekende verhalen over te nemen, om daarna hier een eigen draai aan te geven. Doordat de filmmakers uit verschillende verhalen en verhaalsoorten inspiratie hebben genomen, zal er voor elke bioscoopbezoeker van elke leeftijd wel iets tussen zitten waarmee ze zich kunnen vermaken. Uiteindelijk zijn het toch vooral de prachtige animaties die de film weten neer te zetten als een film die je echt in de bioscoop gezien moet hebben.
Het Verloren Transport is een van de beste Nederlandse speelfilms van dit moment. Daarnaast is de film een ode aan jong visionair Nederlands talent dat de moderne filmgeschiedenis van Nederland naar grote hoogtes kan brengen. Nederlands filmbezoekers zouden eigenlijk niet meer moeten klagen dat er geen sterke Nederlandse speelfilms in de bioscoop uitkomen. Vooral niet als er zo’n geweldige Nederlandse filmproductie als Het Verloren Transport te zien is in de Nederlandse bioscopen. Het is een film die je hart beetje bij beetje steeds meer over wint in zijn redelijk korte speeltijd. Dit allemaal zorgt ervoor dat Het Verloren transport ook een van de beste Nederlandse oorlogs- en dramafilms van de afgelopen jaren genoemd kan worden.
The Conjuring: The Devil Made Me Do It wordt door redelijk wat filmliefhebbers en recensenten beschouwd als het minste deel uit deze bovennatuurlijke horror filmtrilogie. En om heel eerlijk te zijn, ben ik het ook hiermee eens. De grootste reden dat deze film wat tegenvalt, is het feit dat James Wan de film niet heeft geregisseerd. Tijdens het kijken van de film mis je gewoon zijn excentrieke regievisie en uitzonderlijke regiestijl. Nieuwkomer Michael Chaves doet het zeker niet slecht als regisseur, maar ver boven een gemiddelde prestatie komt hij met zijn regiewerk niet echt. Gelukkig is The Conjuring: The Devil Made Me Do It niet een slechte film. De film bevat genoeg punten die je (terecht) kunt bekritiseren – het gemis van Wan en het regiewerk van Chaves zijn daar twee voorbeelden van. Toch bevat deze derde film uit The Conjuring filmreeks ook genoeg pluspunten die de film toch nog goed – of in ieder geval redelijk – maken. Zo zijn de visuele en speciale effecten weer top. De cinematografie van Michael Burgess bevat diepere lagen en weet goed de sfeer van de filmwereld weer te geven. Het zijn uiteindelijk vooral de acteerprestaties van hoofdrolspelers Patrick Wilson en Vera Farmiga die de film toch goed weten te maken. Ook mag er zeker gezegd worden dat geluidsafdeling briljant werk aflevert!