Armageddon Time is een prachtige film die meerdere gevoelige snaren bij me wist te raken. Herken ik mezelf in een verhaal waarin het jonge hoofdpersonage worstelt met de verwachtingen van zijn familie en de maatschappij? Check! En herken ik mezelf in het feit dat het hoofdpersonage al snel kunstenaar of tekenaar wilde worden op een jonge leeftijd? Dubbel check! Maar herken ik dan ook het bedrukkende gevoel van prestatiedruk dat ervoor zorgt dat je worstelt met het vinden van je plaats in je directe omgeving? Dubbel, dubbel check – of is het driedubbel check?
Simpel gezegd: het is filmmaker James Gray opnieuw gelukt om een meesterlijke film te regisseren, waarin hij me als persoon en recensent persoonlijk mee weet te raken. Eerder lukte dit Gray al met de ruimtefilm Ad Astra uit 2019. Ondanks dat Armageddon Time naar mijn mening niet zo goed is als Ad Astra, is het de filmmaker toch gelukt een van de beste en ondergewaardeerde films van 2022 te maken.
Over Armageddon Time (2022)
Armageddon Time is een Amerikaanse coming of age dramafilm uit 2022. De film is geregisseerd en geproduceerd door James Gray. De filmmaker – die eerder al de meesterlijke film Ad Astra regisseerde – schreef ook het scenario van Armageddon Time. De cast van de film bestaat uit onder andere Anne Hathaway, Jeremy Strong, Banks Repeta, Jaylin Webb, Anthony Hopkins, Jessica Chastain, Andrew Polk en John Diehl. Regisseur James Gray nam voor het verhaal van Armageddon Time inspiratie van zijn eigen jeugdervaringen.
Het verhaal van Armageddon Time volgt een jonge Joods-Amerikaanse jongen die bevriend raakt met een Afro-Amerikaanse klasgenoot. Langzamerhand begint de jonge Joods-Amerikaanse jongen steeds meer te worstelen met de verwachtingen van zijn familie en het opgroeien in een wereld van privileges, ongelijkheid en vooroordelen. Armageddon Time beleefde zijn wereldpremière tijdens het Cannes Film Festival van 2022. De film kreeg positieve kritieken van de recensenten, maar werd ook een box office teleurstelling.
Zo bracht de film 6 miljoen Amerikaanse dollars op tegen een budget van 15 miljoen Amerikaanse dollars. Op 22 februari 2023 brachten Universal Pictures Home Entertainment en Day One MPM de film Armaggedon Time uit op Blu-ray en DVD. Mijn dank aan Universal Pictures Home Entertainment en Day One MPM voor het versturen van een recensie-exemplaar.
Recensie
Armageddon Time is naast een coming of age dramafilm ook een sterke historische film. Hierbij lukt het regisseur James Gray uitstekend om een historisch plaatje te schetsen van het tijdperk van de Koude Oorlog. De filmmaker laat zien hoe de oplopende druk tussen verschillende geloven, landen en groepen mensen een hoogtepunt – of eerder dieptepunt – lijkt te bereiken. De angst voor een nucleaire oorlog wordt steeds realistischer, waarbij de titel van de film – Armageddon Time – al als een metafoor inspeelt op de angst voor een grote apocalyptische ramp.
Zeker richting het einde van de film is het getik van de Doomsday Clock bijna echt te horen. Met de Doomsday Clock bedoel ik uiteraard de symbolische klok die sinds 1947 wordt bijgehouden. De klok geeft symbolisch aan hoe dicht de mensheid zich naar schatting bevindt bij een zelf veroorzaakt einde van de beschaving. Dit einde wordt gesymboliseerd door twaalf uur middernacht. Hoewel Armageddon Time geen directe hoogtepunten van de Doomsday Clock weergeeft, krijgen wel te zien hoe een jong kind omgaat met de oplopende druk tussen verschillende wereldmachten.
Daar ligt ook de echte kracht van het verhaal van Armageddon Time. Gray weet samen met de cast en crew het gevoel te scheppen van hoe een jong kind verschillende situaties zou kunnen ervaren in de vroege jaren 1980. Hierbij laten de filmmakers zien hoe dit specifieke kind – en menig ander kind uit dat tijdperk – sneller moet opgroeien, om zo beter met volwassen thema’s om te kunnen gaan. Dit zijn niet alleen volwassen thema’s als de Koude Oorlog en een eventuele grote apocalyptische ramp.
Nee, nee – ook onderwerpen als geïnstitutionaliseerd racisme, ongelijkheid, antisemitisme, privileges, prestatiedruk en ongelijkheid komen aan bod. Gray geeft met zijn film Armageddon Time weer hoe een jong sensitief kind snel moet leren op te groeien om te kunnen overleven in een (steeds) harder wordende wereld. Er wordt al vanaf de start van de film hevig ingespeeld op het verantwoordelijkheidsgevoel van deze jonge kinderen. Zo moeten ze de toekomst vormen en een bijzondere grootsheid in het leven bereiken.
Gray geeft door middel van zijn persoonlijke ervaringen een flink andere wereldblik op de jaren 1980 dan menig andere films en series die zich in ditzelfde tijdperk afspelen. In plaats van een nostalgisch en verheerlijkt beeld, geeft de regisseur een genuanceerdere en persoonlijkere visie weer. De filmmaker speelt hierop in door de personages een Joodse achtergrond te geven en te vertellen hoe ze uit Europa zijn gevlucht om “The American dream” te achtervolgen. De film bevat veel beladen onderwerpen en diverse kort vertelde, maar gelaagde geschiedenislessen.
Hierdoor is het af en toe moeilijk om de echte aard van het verhaal terug te vinden. Naar mijn mening probeert Gray met Armageddon Time een reeks ervaringen als (audio-)gevisualiseerde herinneringen te portretteren. De echte aard van het verhaal is dus de persoonlijke rode draad die de regisseur, scenarioschrijver en producent zelf toevoegde aan het verhaal van Armageddon Time. Zoals het personage van Anthony Hopkins tegen het jonge hoofdpersonage zegt dat het belangrijk is om niet het verleden te vergeten, probeert de filmmaker zijn verleden met zijn eigen visie en onthouden ervaringen weer te geven.
Het grootste gedeelte van de kracht van Armageddon Time is dus terug te vinden bij de bijdrage van James Gray. De andere grote bijdragers, die Armageddon Time zo’n bijzondere film maken, zijn de acteurs en actrices. Er mag zeker gesproken worden van een ensemble cast bij Armageddon Time. Zo zijn het niet alleen Anne Hathaway, Jeremy Strong en Anthony Hopkins die geweldig, geloofwaardig en oprecht acteerwerk weten te leveren. Ook acteurs en actrices als John Diehl, Jessica Chastain en Andrew Polk weten in hun kleinere rollen van toegevoegde waarde te zijn voor het verhaal.
De grootste sterren van de film zijn echter de kinderacteurs Banks Repeta en Jaylin Webb. Er kan een woord gebruikt worden om het effect van hun acteerprestaties te beschrijven en dat woord is: wauw! Simpelweg wauw, want wat leveren ze indrukwekkende acteerwerk af. Na het kijken van Armaggedon Time applaudisseer ik ze niet alleen voor hun werk, ik kijk als recensent, filmjournalist en filmliefhebber uit naar hun toekomstige rollen. Zo goed zijn Repeta en Webb in hun rollen in deze film. En daarnaast werken ze als acteurs ook goed samen op elkaars acteerprestaties in. Je gelooft oprecht dat dit echt vrienden zijn die elkaar de wereld gunnen.
Conclusie
Armageddon Time is een geweldige film die mij persoonlijk wist te raken. Regisseur James Gray weet goed het gevoel van prestatiedruk en opdringende verantwoordelijkheid te visualiseren. Als persoon en als recensent kon ik me enorm herkennen in het jonge hoofdpersonage – dat ook nog eens sterk gepresenteerd wordt in het acteerwerk van de Banks Repeta. Beide Repeta en Jaylin Webb zijn de jongste sterren uit deze film en beide weten ze de show te stelen. Het lukt de rest van de cast, hoe klein of groot hun rol, ook om sterke en overtuigende acteerprestaties neer te zetten.
Armageddon Time mag dan op veel technische vlakken niet uitblinken, maar Gray weet als regisseur, scenarioschrijver en producent een bijzondere bijdrage te leveren. Zo behoren zijn regievisie en scenario tot de twee beste aspecten van de film. Desondanks moet ik wel eerlijk toegeven dat het verhaal van Gray wel veel beladen onderwerpen en diverse gelaagde geschiedenislessen bevat. Hierdoor kan het verhaal overweldigend en moeilijk volgbaar overkomen.
Ik vind het dus ook niet gek dat de film door enkele andere recensenten en filmliefhebbers minder goed ontvangen werd. Persoonlijk zal ik de film nog steeds aanraden. Armaggedon Time is een sterk gelaagde dramafilm over de avonturen van een jong kind in de vroege jaren 1980, die dus zeker de moeite waard is om te kijken. Armageddon Time is nu te koop op Blu-ray en DVD op onder andere Bol.com, MediaMarkt en Bookspot.nl. Daarnaast is de film ook te huur en te koop op Pathé Thuis.
