Het werk dat met Avatar: The Way of Water verricht is, kan het best met een woord beschreven woorden – en dat woord is “passie”. Avatar: The Way of Water is een filmvervolg waar filmliefhebbers, fans en recensenten ruim dertien jaar op hebben moeten wachten. Regisseur James Cameron, de crew en de cast weten dit maar al te goed. Ze hebben hun tijd genomen om met Avatar: The Way of Water vooral een onvergetelijke filmervaring te geven. Dit is terug te zien in de visuele effecten, de nieuwe technologieën die speciaal gemaakt zijn voor de film en de verdere worldbuilding van Camerons Avatar filmuniversum.
Het is Cameron opnieuw gelukt om ons naar een onbekende wereld mee te nemen. Dit komt niet alleen doordat we nieuwe gebieden, plaatsen en eilanden te zien krijgen van Pandora. Het komt ook doordat we de bekende plaatsen uit Pandora vanuit nieuwe en nostalgische perspectieven te zijn krijgen. Voor de filmliefhebbers en fans die meer geïnteresseerd zijn in of Avatar: The Way of Water de prijs van een bioscoopkaartje waard is, zal ik het nu verder kort houden. De film is honderd procent – nee, duizend procent – de prijs van een bioscoopkaartje waard! Als je Avatar: The Way of Water voor het eerst wil zien, wacht dan alsjeblieft niet tot de film te streamen is op Disney+.
Dit is een film die echt bekeken moet worden op het grote scherm. Daar zul je het meest het (film-)vakmanschap en de visuele effecten tot je kunnen nemen. Ik weet dat er genoeg mensen zijn die geen (sterke) voorkeur hebben voor 3D-films, maar Avatar: The Way of Water is een film waar je het best van kunt genieten als 3D-film. Voor de lezers die benieuwd zijn waarom deze film de prijs van een bioscoopkaartje meer dan waard is, blijf vooral verder lezen. In de rest van mijn recensie bespreek ik waarom Avatar: The Way of Water een geweldige en indrukwekkende film is.
Over Avatar: The Way of Water (2022)
Avatar: The Way of Water is een Amerikaanse epische sciencefiction-actiefilm uit 2022. De film is het vervolg op de succesvolle eerste film (genaamd Avatar) uit 2009. Beide films zijn geregisseerd door James Cameron. Avatar: The Way of Water wordt uitgebracht door 20th Century Studios. Cameron produceert de film samen met Jon Landau. Daarnaast schreef hij het scenario samen met Rick Jaffa en Amanda Silver. Cameron, Jaffa en Silver baseerde het scenario op een verhaal dat ze samen hadden geschreven met Josh Friedman en Shane Salerno.
De cast van de film bestaat uit onder andere Sam Worthington, Zoë Saldaña, Stephen Lang, Joel David Moore, CCH Pounder, Giovanni Ribisi, Dileep Rao, Matt Gerald, Sigourney Weaver, Kate Winslet, Cliff Curtis, Edie Falco en Jemaine Clement. Cameron maakte al in 2006 bekend dat hij vervolgen wilde maken op de eerste Avatar-film als die succesvol zou blijken te zijn. De film werd – zoals we nu weten – een groot succes en dus werden er al twee vervolgen aangekondigd in 2010. Het plan was om het eerste vervolg in 2014 uit te brengen. Later werd er besloten om vier vervolgen, in plaats van twee, op Avatar te maken.
Daarnaast was het van belang dat er nieuwe technologieën ontwikkeld zouden worden om het (motion capture) acteerwerk onderwater op te nemen – iets wat hiervoor nog nooit gelukt was. Deze twee besluiten zorgden ervoor dat Avatar: The Way of Water meerdere malen werd uitgesteld zodat de crew meer tijd had om het verhaal te schrijven en te werken aan de nieuwe technieken voor de visuele effecten. Uiteindelijk zou Avatar: The Way of Water zijn wereldpremière beleven op 6 december 2022 in Londen. De film werd daarna in de Amerikaanse bioscopen uitgebracht op 16 december 2022. In Nederland en België is de film al vanaf 14 december te zien.
Avatar: The Way of Water ontvangt positieve recensies van de critici, waarbij ze met lof spreken over de revolutionaire visuele effecten, de technische ambitie van de film, Camerons regievisie en de worldbuilding van de film. Echter ontving Avatar: The Way of Water ook kritiek op zijn scenario, het verhaal en de lange speeltijd. Toch benoemde organisaties zoals de National Board of Review en de American Film Institute dat Avatar: The Way of Water een van de tien beste films uit 2022 was. Ook ontving de film een nominatie voor Best Motion Picture – Drama en Best Director bij de 80ste Golden Globe Awards.
Avatar: The Way of Water speelt zich meer dan tien jaar na de gebeurtenissen van de eerste film af. De film vertelt het verhaal van Jake Sully, Neytiri en hun kinderen. We zien de problemen die hen achtervolgen, de moeite die ze doen om elkaar te beschermen, de gevechten die ze voeren om in leven te blijven en de tragedies die ze doorstaan.
De drie grootste punten dat Avatar (en Avatar: The Way of Water) een succes maken
Laten we even stilstaan bij het feit dat Avatar: The Way of Water in geen enkele situatie door iedereen als goed of succesvol ontvangen zal worden. De aandachtsspanne lijkt steeds regelmatiger af te nemen, waardoor het kijken van een film met een speeltijd van meer dan drie uur, niet iedereen goed zal vallen. Haters van de eerste film zullen vooral de focus leggen op het feit dat de film meer moet verdienen dan het eerste deel – de succesvolste film aller tijden – om een commercieel succes te worden. Een – naar mijn mening – nogal verkeerde aanname. Liefhebbers van de eerste film willen dat Avatar: The Way of Water er visueel net zo adembenemend – of nog indrukwekkender – uitziet.
Wat ik met al deze criteria (voor sommige zelfs eisen) probeer te zeggen is dat James Cameron het nooit 100% goed had kunnen doen met deze film. De regisseur moet dit hebben geweten, want hoe maak je een vervolg op de (commercieel) succesvolste film aller tijden? Cameron lijkt dit te doen door de focus te leggen op de drie punten die Avatar toen zo’n succes maakte. Dit zijn: 1. De baanbrekende visuele effecten en nieuwe filmtechnologieën waarmee deze effecten gemaakt kunnen worden. 2. Een avontuurlijke verkenning van een buitenaardse wereld. 3. Het 3D-aspect van de film.
Cameron blinkt opnieuw uit bij het inzetten van deze drie punten. Zo verkent Avatar: The Way of Water de wereld van Pandora nog meer dan zijn voorganger. Hierdoor krijgen we nog meer visueel adembenemende beelden te zien. Dit is ook te danken aan de nieuwe filmtechnologieën waarmee de cast en crew onderwater motion capture acteerwerk konden opnemen. Zo vestigde actrice Kate Winslet, met een tijd van 7 minuten en 14 seconden, ook een wereldrecord voor het langst onderwater acteren. Hiervoor had Tom Cruise het record nog op zich voor 6 minuten voor de film Mission: Impossible – Rogue Nation.
De thema’s en verhalen uit Avatar: The Way of Water
Het verhaal van Avatar: The Way of Water laat opnieuw zien hoe Jake Sully moet leren leven in een gemeenschap van Na’vi – alleen dit keer moet hij dit samen met zijn gezin doen. Jake Sully, Neytiri en hun gezin moeten zich zien toe te voegen aan een groep van water Na’vi. Op dit vlak komt Avatar: The Way of Water enigszins overeen met Avatar, want in die film moest Jake Sully het leven, de gebruiken en de cultuur van de Na’vi zich ook eigen maken. In Avatar was er verder nog sprake van een romantisch verhaal waarin Jake Sully en Neytiri verliefd op elkaar werden. In Avatar: The Way of Water is dit omgeruild met verhaal rondom de familie van Jake Sully en Neytiri.
Op veel momenten in de film lijkt de focus van het verhaal zelfs te liggen op de kinderen van Jake Sully en Neytiri. Avatar: The Way of Water lijkt Avatars thema’s van ontbossing, klimaatverwoesting, kolonisatie en kapitalisme lichtjes door te zetten. Maar het grootste thema van de film ligt op het vaderschap van Jake Sully. Cameron wil met zijn film laten zien hoe een vader – ondanks zijn beste bedoelingen – door zijn strenge regels en kille ouderschap er juist voor kan zorgen dat zijn gezin uit elkaar gedreven wordt. Hiermee analyseert de filmmaker hoe militaire vaders om kunnen gaan met hun kinderen.
Daarnaast laat hij ook de oplossing zien voor het problematische gedrag van strenge vaders als Jake Sully: deze vaders moeten meer begripvol en empathisch met hun kinderen omgaan. Zoals de Na’vi regelmatig “I see you” zeggen, laat Cameron zien dat vaders als Jake Sully meer de tijd moeten nemen om hun kinderen te begrijpen – en in verlenging te zien voor wie ze echt zijn. Doordat dit thema van vaderschap verbonden zit aan de twee verhalen over het leven in de familie van Jake Sully en het leven in een onbekende gemeenschap, kan het verhaal van Avatar: The Way of Water best vol overkomen.
Ergens is dit ook zeker het geval, want Avatar: The Way of Water bevat nog een ander belangrijk verhaallijn. Hierbij heb ik het uiteraard over de verhaallijn waarin de mensen op Jake Sully en zijn gezin jagen. Deze mensen zetten alles op alles om hun te vinden en einde te maken aan Jake Sully. Naar mijn mening bevat Avatar: The Way of Water door de hoeveelheid verhalen een probleem en dat is dat de verhalen niet altijd even goed op elkaar inspelen of overlopen op elkaar. Hierdoor voelt Avatar: The Way of Water regelmatig rommelig en lang in zijn verhaal aan. Op enkele momenten zul je dus ook de lange speeltijd van de film voelen.
Conclusie
Er kan verder nog redelijk veel gezegd worden over Avatar: The Way of Water. Zo zijn de actiescènes oprecht spannend en explosief goed. Het acteerwerk van de cast is weer top, waarbij Zoë Saldaña in de laatste 45 minuten opnieuw de show weet te stelen als Neytiri. Ook de jonge castleden weten een sterke indruk achter te laten en Sigourney Weaver zet een bijzondere acteerprestatie neer als het jonge (nieuwe) personage Kiri.
De visuele effecten en computer gegenereerde beelden blijven adembenemend, vooral doordat de film door nieuwe filmtechnologieën veel scènes onderwater bevat. Deze scènes zijn net zo levendig en vol rijke natuur als de scènes bovenwater. Avatar: The Way of Water bevat verder een ambitieus, maar soms wat lang en rommelig verhaal. Cameron lijkt groots te hebben willen uitpakken met zijn film. Dit is de regisseur ook zeker gelukt, maar het lijkt alsof de filmmaker soms wat verloren is geraakt in zijn eigen ambitie, waardoor hij het overzicht op zijn werk ook kwijtraakte.
Toch blijft Avatar: The Way of Water een filmervaring die het meest op zijn recht zal komen als 3D-film op het grote scherm. Om deze reden raad ik eigenlijk iedereen – zowel liefhebbers en critici van James Camerons Avatar filmuniversum – aan om deze film in de bioscoop te kijken. Het is een lange zit, maar de film is het kijken echt meer dan waard.
