Met Beetlejuice Beetlejuice laat regisseur Tim Burton zien dat hij nog steeds in staat is om fantasierijke en knettergekke komediefilms te maken. Dit grappige filmvervolg bevat veel van dezelfde hilarische filmelementen die van Beetlejuice (1988) zo’n vermakelijk film hebben gemaakt. Het beste bewijs hiervan blijft het acteerwerk van Michael Keaton – die de show weer steelt als Beetlejuice. Met zijn acteerwerk in Beetlejuice Beetlejuice laat Keaton zien dat hij een geboren komisch acteur is.
De acteur geeft het willekeurige, absurde en cartoonachtige karakter van Beetlejuice uitstekend weer. Keaton schijnt tijdens de krankzinnigste momenten van de film, zoals een abrupte en theatrale zwart-witte filmscène waarin zijn personage Beetlejuice – voor geen enkele logische reden – in het Spaans een monoloog geeft over hoe hij zijn ex-vrouw heeft ontmoet. Keaton doet het geweldig, wat mede te danken is aan Burtons geweldige regievisie van deze bizarre filmwereld. De regisseur lijkt met Beetlejuice Beetlejuice creatief gebruik te maken van diverse inspiratiebronnen.
In de scène dat Beetlejuice een monoloog geeft over zijn eerste ontmoeting met zijn ex-vrouw, heeft Burton bewust ervoor gekozen om gebruik te maken van een theatrale setting. Het beeld is zwart-wit waarbij het idee wordt geschept dat Keatons Beetlejuice zich op een theaterpodium bevindt. De regisseur schept een filmisch gevoel van oude (Universal Pictures) monsterfilms en horrorfilms door het gebruik van een rokerige en (Duits-)expressionistische achtergrond. De manier waarop de Spaanse monoloog ingezet wordt zal filmtoeschouwers eerder doen denken aan Spaanse soapseries.
Deze aparte combinatie hoort niet te werken. Toch weet de fantasierijke regisseur het voor elkaar te krijgen om deze scène hilarisch en audiovisueel sterk op beeld te zetten. Dit komt deels doordat het goed past bij het gestoorde karakter van Beetlejuice en deels doordat het mengen van deze twee verschillende inspiratiebronnen uitstekend past bij Burtons regiestijl. Ondanks dat Beetlejuice Beetlejuice niet behoort tot Burtons meesterwerken, zijn het Burtons grandioze regievisie en regiestijl die van dit filmvervolg zo’n vindingrijke, absurdistische en humoristische film maken.
Over Beetlejuice Beetlejuice (2024)
Beetlejuice Beetlejuice is een Amerikaanse fantasierijke komediefilm uit 2024. Beetlejuice Beetlejuice is het langverwachte vervolg op Tim Burtons filmklassieker Beetlejuice (1988). De film is net zoals de eerste film geregisseerd door de creatieve filmmaker Tim Burton. Het scenario van de film is geschreven door Alfred Gough en Milles Millar. Voor Beetlejuice Beetlejuice zijn Michael Keaton, Winona Ryder en Catherine O’Hara teruggekeerd om hun rollen uit de eerste film te herspelen. De rest van de cast bestaat uit (o.a.) Justin Theroux, Arthur Conti, Monica Bellucci, Jenna Ortega, Danny DeVito en Willem Dafoe.
De film heeft een speeltijd van 105 minuten. Beetlejuice Beetlejuice beleefde zijn wereldpremière op 28 augustus 2024 bij het 81ste Internationale Filmfestival van Venetië. Beetlejuice Beetlejuice was de openingsfilm van het 81ste Internationale Filmfestival van Venetië. De film werd in de Nederlandse bioscopen uitgebracht op 5 september 2024. Beetlejuice Beetlejuice werd een dag later in de Amerikaanse bioscopen uitgebracht. De film werd in de Belgische bioscopen uitgebracht op 11 september 2024.
Het filmverhaal van Beetlejuice Beetlejuice start nadat de familie Deetz een onverwachte tragedie in de familie meemaakt. Drie generaties van de familie Deetz keren terug naar Winter River. Lydia is nog steeds getraumatiseerd door Beetlejuice. Haar leven wordt compleet op z’n kop gezet als haar opstandige tienerdochter Astrid op zolder de mysterieuze maquette van het stadje ontdekt. Astrid opent per ongeluk het portaal naar het hiernamaals. Het duurt dan ook niet lang voordat iemand drie keer “Beetlejuice” zegt en de kwelgeest terugkeert om de boel op zijn eigen unieke manier flink op stelten te zetten.
Fantasierijk en muzikaal
Beetlejuice Beetlejuice is niet alleen een fantasierijke, maar ook een muzikale komediefilm. Zo opent de film met een epische, duistere en onheilspellende versie van het nummer “MacArthur Park”. In de filmopening krijgt het filmpubliek Donna Summers (epische) versie van dit muzieknummer te horen. Regisseur Tim Burton heeft de juiste keuze gemaakt om Summers versie van “MacArthur Park” in de filmopening te gebruiken, want haar grote uithaal in dit muzieknummer past goed bij de spookachtige film. Zo klinkt haar uithaal bijna als een schreeuw uit angst.
Na het verschijnen van de filmbetiteling, krijgt het filmpubliek de welbekende, fantasierijke en komische filmmuziek van Danny Elfman te horen. Het werk van de componist is net zo toepasselijk en effectief als dat het was bij de eerste film uit 1988. Bij hun eerdere samenwerkingen heeft Burton de componist regelmatig de opdracht gegeven om originele muzikale scores te maken voor de remakes van bekende franchises. Een van de uitzonderingen hiervan is het eerste seizoen van Wednesday geweest.
In Wednesday Seizoen 1 heeft Elfman overduidelijk verwijzingen en hinten naar de originele muziek van The Addams Family geplaatst. Bij de muzikale samenwerking tussen Burton en Elfman lijken filmvervolgen ook behoren tot de uitzonderingen waarbij Elfman originele filmmuziek moet bedenken voor Burton. Zo bevatten de filmvervolgen Batman Returns (1992) en Beetlejuice Beetlejuice veel van dezelfde (iconische) muzikale thema’s die gebruikt werden in hun voorgangers. Met de terugkeer van Elfmans iconische filmmuziek lijkt Burton aan te geven dat hij met Beetlejuice Beetlejuice een nostalgisch en klassiek eerbetoon wil geven aan de vorige film.
Naast de imponerende filmmuziek van Elfman, wordt er in Beetlejuice Beetlejuice veel gebruik gemaakt van popliedjes. Zo zijn naast “MacArthur Park” van Summer (o.a.) het nummer “Tragedy” van de Bee Gees en het lied “Right Here Waiting” van Richard Marx te horen in de film. Daarnaast maakt “MacArthur Park” – als iemand die herrijst uit de dood – zelfs een terugkeer aan het einde van de film. Hiermee verbinden Burton en de scenarioschrijvers op een leuke manier de filmbetiteling met het filmeinde.
In het filmeinde wordt het nummer “MacArthur Park” echter gezongen door Richard Harris. Dit is een slimme regiekeuze geweest van Burton, omdat de stem van Harris’ versie van “MacArthur Park” beter past bij de toon en sfeer van het filmeinde. Bij het filmeinde zingen de filmpersonages namelijk via lipsynchronisatie op een hilarische manier mee met dit muzieknummer. De inclusie van filmelementen als een Soul Train die (onlangs) overleden mensen met een trein en de muziekstijl Soul meeneemt naar “The Great Beyond” laat ook zien hoe fantasierijk en muzikaal dit filmvervolg is.
Tragedie van een onderbenutting
Burton geeft een opwindende introductie aan Monica Bellucci’s personage Delores LaFerve. In deze filmintroductie zet ze zichzelf opnieuw in elkaar, terwijl het lied “Tragedy” van de Bee Gees te horen is. Het uiterlijk van Bellucci’s filmpersonage is duidelijk geïnspireerd door de diverse weergaven van het iconische filmpersonage Frankenstein. Ondanks dat dit een leuk filmische eerbetoon is, kan Bellucci’s rol in Beetlejuice Beetlejuice het best beschreven worden als een “tragedie”.
Zo krijgt Bellucci naast prachtig rond te lopen, als een soortgelijk stop-motion animatiepersonage uit Burtons Corpse Bride (2005) of The Nightmare Before Christmas (1993), amper iets te doen. In de film wordt Bellucci’s personage opgebouwd als de grote antagonist van de film, maar deze grootse belofte wordt nooit waargemaakt. In plaats daarvan krijgt Bellucci te weinig te doen om de filmtoeschouwers met een intimiderende of sterke indruk van haar filmpersonage achter te laten. Zelfs acteur Danny DeVito laat een grotere (en meer komische) indruk achter in Beetlejuice Beetlejuice, terwijl hij nog korter in de film te zien is dan Bellucci.
“You keep me real!”
Ondanks dat Beetlejuice Beetlejuice vooral een fantasierijke en muzikale komediefilm is, bevat dit filmvervolg meerdere interessante thema’s en boodschappen. Zo bepleit de film om het meest en beste van dit (te) gekke leven te maken. Een van de belangrijkste karakterontwikkelingen die Winona Ryders personage Lydia Deetz meemaakt, is dat ze leert dat ze zich te veel heeft bezig gehouden met de dood (en het dodenrijk). Aan het einde van de film maakt ze daarom bewust de keuze om zich te richten op het leven en het maken van herinneringen met geliefden.
Dit doet ze niet alleen om te voorkomen dat haar geliefden later bij haar komen spoken, maar ook zodat de gedachten dat ze haar leven heeft weggegooid niet later bij haar komen spoken. Volgens de regisseur en scenarioschrijvers is het belangrijk om dichtbij jezelf te blijven als je het meeste uit het leven (of hiernamaals) probeert te halen. Burton en scenarioschrijvers Alfred Gough en Milles Millar laten de moeilijken zien van mensen die niet volledig hun eigen leven (kunnen) voortzetten. Dit doen ze door gebruik te maken van donkere komedie en hilarische uitspraken zoals “You keep me real” van Willem Dafoe’s filmpersonage Wolf Jackson.
Een van de andere lessen die Lydia leert in Beetlejuice Beetlejuice is dat ze voor haar zelf moet opkomen tegen de mensen die misbruik van haar maken. In dit filmvervolg is Ryders personage Lydia Deetz in een relatie met de emotioneel manipulerende, hulpbehoevende en narcistische Rory. Justin Theroux levert een hilarisch overdreven acteerprestatie als Rory. Theroux acteert en ziet eruit als de Muppet Johnny Fiama. De acteur is simpelweg geweldig en door zijn extravagante acteerwerk is hij een hoogtepunt uit de film geworden.
In de film weet Rory bijna altijd Lydia’s keuzes en gedrag te beïnvloeden. Dit is ook terug te zien in het camerawerk van cinematograaf Haris Zambarloukos. Aan het begin van de film hebben Lydia en Rory een gesprek waarbij de cinematograaf het manipulerende filmpersonage van Theroux via spiegelreflecties vermenigvuldigt. Met behulp van deze weerspiegelingen weet de cinematograaf op een bijzondere manier uit te beelden hoe Rory als het ware Lydia omsingelt en (in een hoekje) onderdrukt. Dit is een klein, maar fijn detail over de macht die Rory heeft over Lydia.
Dochters en (stief-)ouders
In Beetlejuice Beetlejuice maken meerdere filmpersonages gebruik van grote woorden, maar hebben ze moeite met het voeren van normale gesprekken of het uiten van kleine emoties. Daarnaast hebben dezelfde filmpersonages moeite met (het omgaan met) openbare uitingen van emoties. Dit zorgt voor meerdere grappige interacties tussen de buitengewone en regelmatig absurde filmpersonages. Hierbij onderzoeken de regisseur en de scenarioschrijvers ook de relatie van dochters tot stiefouders.
Door Astrid, de dochter van Ryders Lydia Deetz, een (mogelijke) stiefvader te geven, weerspiegelen ze de evenementen uit de eerste film. Zo kreeg Lydia in Beetlejuice ook een stiefmoeder. Het filmvervolg onderzoekt – net zoals de eerste film – niet alleen de complexe relaties die dochters met stiefouders kunnen hebben, maar ook de moeilijkheden die dochters en (stief-)moeders met elkaar kunnen hebben.
Ondanks dat de cast goed weet in te spelen op deze ingewikkelde onderlinge relaties, speelt Jenna Ortega een filmpersonage dat qua gedrag en karakter teveel overeenkomst met het personage Wednesday Addams uit de Netflix-hitserie Wednesday. Ortega levert zeker geen slecht acteerwerk in Beetlejuice Beetlejuice, maar het blijft jammer dat ze een niet bepaald originele kopie van Wednesday naspeelt.
Het helpt Ortega ook niet dat haar tegenspelers Ryder, Theroux en Catherine O’ Hara velen malen beter zijn in hun rollen. Zo weet O’Hara goed de aard van pretentieuze kunstenaars weer te geven die creatief strijden om macht en aandacht. Hierbij nemen de regisseur en scenarioschrijvers de spot met pretentieuze kunstenaars die het verlies van dierbaren willen eren met een kapitalistisch manifest.
Conclusie
Beetlejuice Beetlejuice is een leuk en grappig vervolg dat voortborduurt op het verhaal en de nalatenschap van de eerste film. Regisseur Tim Burton is erin geslaagd om zijn fantasierijke en originele visie te herscheppen en te vernieuwen. Zo maakt Burton opnieuw gebruik van korte scènes met stop-motion kleianimatie vol bijzondere wezens en donkere humor. Daarnaast maakt de regisseur nog meer gebruik van creatieve sets waarbij inspiratie genomen lijkt te zijn uit Duits-expressionistische films als Das Cabinet des Dr. Caligari (1920). Voor een fantasierijke komediefilm bevat Beetlejuice Beetlejuice zelfs enkele effectieve schrikmomenten.
Dit is grotendeels te danken aan de combinatie van het werk van de geluidsafdeling, de belichting in de cinematografie Haris Zambarloukos en de scherpe montage van filmmonteur Jay Prychidny. Productieontwerper Mark Scruton weet met de inclusie van maquettes andere prachtige rekwisieten goed in te spelen op de regievisie van Burton. Hetzelfde kan gezegd worden over de crewleden die verantwoordelijk zijn voor de praktische en visuele effecten. Burton heeft niet alleen sterke en herkenbare technische aspecten herbruikt en vernieuwd in dit filmvervolg.
Zo heeft de regisseur samen met de scenarioschrijvers droge en absurde humor teruggebracht tot dit filmvervolg. Michael Keaton steelt uiteraard de show met zijn hilarische grappen en cartoonachtige karakter Beetlejuice. Toch zijn er nog veel meer grappige filmmomenten: van een skelet met oud, grijs haar en een gebreide trui die achter een helpdesk voor het hiernamaals werkt tot het feit dat je als overleden persoon in de rij moet staan om een kaartje te trekken in het hiernamaals.
Willem Dafoe levert ook een energieke en leuke acteerprestatie waarbij een filmisch eerbetoon levert aan geobsedeerde beroemdheden overdreven actiehelden. Het genot dat de gehele cast heeft gehad bij het maken van deze film springt van het scherm af. Het is jammer dat Jenna Ortega een slappere variant op haar personage Wednesday uit de gelijknamige Netflix-hitserie speelt, want de actrice is veel getalenteerder dan dit. Daarnaast is het ook triest dat Monica Bellucci’s groot opgezette filmschurk amper iets te doen krijgt in dit filmvervolg.
Ondanks deze minpunten blijft Beetlejuice Beetlejuice een humoristisch en creatief filmvervolg dat Burton (terecht) opnieuw neerzet als een beroemde filmmaker en regisseur. Op 22 januari 2025 brachten Warner Home Video en Day One MPM de fantasierijke komediefilm Beetlejuice Beetlejuice uit op 4K Ultra HD Blu-ray Steelbook (inclusief Full-HD Blu-ray), Blu-ray en DVD. De film is nu te koop op (o.a.) Bol.com. Daarnaast is de film te streamen op HBO Max in Nederland. Beetlejuice Beetlejuice is ook te huur en te koop op Pathé Thuis in Nederland. Mijn dank aan Warner Home Video en Day One MPM voor het versturen van een recensie-exemplaar van de film.
