Captain America: Brave New World is een van de weinige superheldenfilms waarin een superheld de heroïsche nalatenschap van een andere superheld eert, door zijn heldhaftige identiteit over te nemen. In (Amerikaanse) stripboeken mag dit een terugkerend fenomeen zijn, maar in de films gebaseerd op de verhalen van deze superhelden komt het amper voor. Naast Captain America: Brave New World is het dichtstbijzijnde voorbeeld hiervan terug te vinden in de animatiefilms over Miles Morales en het Spider-Verse.
Zelfs in de (terecht) veelgeprezen animatiefilms Spider-Man: Into the Spider-Verse (2018) en Spider-Man: Across the Spider-Verse (2023) wordt Miles minder neergezet als een opvolger van Peter Parker en meer als een andere waardige (of uitgekozen) persoon die het masker van Spider-Man kan dragen. “Iedereen kan het masker dragen”, is een citaat dat perfect weergeeft hoe iemand als Miles, die niet de originele Spider-Man in zijn eigen universum is, toch de rol en het masker van Spider-Man kan overnemen.
Doordat deze films zich afspelen in een multiversum vol Spider-Man gerelateerde superhelden, wordt het concept versterkt dat letterlijk iedereen het masker van Spider-Man kan dragen. Tegelijkertijd zijn de twee films hierdoor wel de aspecten van individualiteit en het eren van heroïsche nalatenschap verloren: twee aspecten die als redelijk belangrijk beschouwd kunnen worden voor een personage als Miles Morales.
Captain America: Brave New World is een minder impactvolle, artistieke of diepgaande film dan Spider-Man: Into the Spider-Verse en Spider-Man: Across the Spider-Verse. Desondanks weet de eerste film met Anthony Mackie’s Sam Wilson als Captain America beter weer te geven hoe een superheld (Sam Wilson) de titel en heldhaftige identiteit van een ander personage (Steve Rogers) kan overnemen en eren. Captain America: Brave New World is zeker niet een uitstekende of zelfs geweldige film.
Toch worden Sam Wilsons worstelingen op een interessante manier weergegeven en onderbouwd. Sam krijgt te maken met internationale conflicten, vol politieke spelletjes en gevaarlijke gevechten. Daarnaast wordt Sam ook geconfronteerd met zijn eigen prestatiedruk om te voldoen aan het nalatenschap van de heroïsche identiteit die hij op zich heeft genomen. De film laat zien hoe Sam zowel te maken krijgt met externe als geïnternaliseerde druk om Steve Rogers waardig op te volgen als Captain America.
Regisseur Julius Onah onderzoekt samen met de scenarioschrijvers hoe lastig het is om als persoon (en held) jezelf te willen bewijzen tegenover de verwachtingen van anderen. Hierbij geven de filmmakers weer hoe bepaalde verwachtingen misvormd kunnen worden onder prestatiedruk en angst om niet goed genoeg te zijn. Daarnaast laat het filmverhaal zien hoe het concept van iets achter willen laten in de vorm van nalatenschap net zo complex kan zijn als het nastreven hiervan.
Over Captain America: Brave New World (2025)
Captain America: Brave New World is een avontuurlijke superhelden- en actiefilm uit 2025. De film is geregisseerd door Julius Onah. De regisseur schreef het scenario van de film samen met Rob Edwards, Malcolm Spellman, Dalan Musson en Peter Glanz. Captain America: Brave New World is de vierde film uit de Captain America filmreeks. Daarnaast is deze vierde Captain America film een vervolg op de Disney+ miniserie The Falcon and the Winter Soldier (2021). Captain America: Brave New World is onderdeel van Phase Five van het Marvel Cinematic Universe (MCU).
In Captain America: Brave New World speelt Anthony Mackie de hoofdrol van Sam Wilson en zijn nieuwe alias Captain America. Sinds het einde van The Falcon and the Winter Soldier gaat Sam Wilson nu te werk als Captain America. De rest van de cast bestaat uit (o.a.) Danny Ramirez, Shira Haas, Carl Lumbly, Xosha Roquemore, Giancarlo Esposito, Jóhannes Haukur Jóhannesson, Liv Tyler, Tim Blake Nelson en Harrison Ford. De film is geproduceerd door Marvel Studios. De film heeft een speeltijd van 118 minuten.
Captain America: Brave New World werd op 14 februari 2025 in de Amerikaanse bioscopen uitgebracht door Walt Disney Studios Motion Pictures. De film was vanaf 12 februari 2025 in de Nederlandse en Belgische bioscopen te zien. Het filmverhaal start nadat Sam Wilson een ontmoeting heeft gehad met de nieuw verkozen Amerikaanse president Thaddeus Ross. Al snel bevindt Sam Wilson zich midden in een internationaal incident. Hij moet de reden achter een duister wereldwijd complot ontdekken voordat het ware meesterbrein de hele wereld bloedrood laat zien.
Nalatenschap
Zoals te zien is geweest in andere films uit het Marvel Cinematic Universe (MCU), is Steve Rogers altijd eerst zichzelf geweest en daarna pas Captain America. De kracht van Steve Rogers ligt minder bij wat hij vertegenwoordigt als Captain America en meer bij hoe hij als Steve Rogers deze heroïsche identiteit heeft neergezet. Steve was geen perfecte soldaat, maar wel een goed mens. Hij maakte fouten en soms verkeerde keuzes. Steve Rogers erkende deze tekortkomingen, maar bleef tegelijkertijd toch staan voor waar hij in geloofde.
Sam Wilson is een interessante keuze om de mantel van Captain America op zich te nemen in het Marvel Cinematic Universe. In Marvel Comics had hij al eerder de identiteit van Captain America op zich genomen, maar persoonlijk denk ik dat het in de context van het MCU nog interessanter is om Sam als de opvolger van Steve Rogers te zien. In tegenstelling tot andere potentiële kandidaten voor de titel van Captain America (Bucky Barnes en John Walker), werd Sam Wilson niet geïnjecteerd met het serum dat Steve Rogers en anderen hun bovenmenselijke krachten gaf.
Het resultaat is dat Sams heroïsche identiteit als Captain America nog meer verankerd is in zijn menselijke karakter en empathische keuzes. Sam Wilson worstelt met het idee dat hij niet waardig is om Captain America te zijn, omdat hij niet sterk genoeg is zonder het serum dat Steve, Bucky en anderen hun superkrachten heeft gegeven. De les die dit hoofdpersonage doormaakt, is dat het niet de superkrachten zijn, maar de humaniteit, empathie en rechtvaardigheid die van mensen als Steve Rogers en Sam Wilson de held Captain America maken.
Helaas gooien enkele onnodige grappen weer roet in het eten. Net zoals vorige films uit het Marvel Cinematic Universe bevat Captain America: Brave New World meerdere humoristische momenten die wel werken en meerdere grappen die de serieuze filmsfeer, gespannen gemoedstoestanden en de emotionele diepgang van het filmverhaal verpesten. De letterlijke en figuurlijke wegwerp grap van Sam Wilson, die zegt dat hij toch het serum had moeten nemen om te kunnen vechten tegen de Red Hulk, geeft goed het tegenstrijdige en verslappende karakter van dit soort grappen weer.
Dit soort “lachertjes” van komische scènes zorgen ervoor dat opgebouwde karakterontwikkelingen compleet genegeerd of gebroken worden om snel een domme grap te kunnen maken. Hierdoor lijkt Captain America: Brave New World ook te maken te hebben met een terugkerend fenomeen van Marvel Studios films, waarin een van de grootste problemen de toewijding is, om het filmverhaal in zijn (serieuze) waardigheid te laten zien.
Het verlies van vrije wil
Sam Wilson is uiteraard het hoofdpersonage van de film. Zijn personage maakt een emotionele en betekenisvolle heldenreis door. Bovendien biedt zijn verhaal een uniek thematisch perspectief op het concept van een held die de “fakkel” van zijn beste vriend en mentor overneemt. Hoewel dit allemaal sterke argumenten zijn om Mackie als de grootste ster van Captain America: Brave New World te beschouwen, vind ik dat zowel Harrison Ford als Carl Lumbly een indrukwekkendere en memorabelere acteerprestatie neerzetten.
Een van de grootste hoogtepunten van de film is hoe Ford en Lumbly erin slagen om empathie op te wekken in het verhaal door zich te concentreren op het goede, het slechte en het lelijke van menselijk gedrag. Ford heeft de rol van de overleden William Hurt overgenomen. In Captain America: Brave New World speelt hij generaal Thaddeus Ross, die nu de president van de Verenigde Staten van Amerika is geworden. Lumbly speelt opnieuw de rol van Isiah Bradley.
Isiah Bradley is de vergeten Captain America die in de jaren 1950 werd ingezet (of eerder gebruikt) tijdens de Korea-oorlog. Daarna werd hij voor dertig jaar gevangen gezet als staatsvijand en labexperiment. Wat deze twee acteurs in hun acteerwerk voor elkaar krijgen, is simpelweg formidabel. Ondanks dat de twee personages veel van elkaar verschillen wat betreft achtergrond, ideologieën en persoonlijkheden, weten de acteurs uitstekend in te spelen op de grootste humane factoren van dit verhaal.
Zo geven zowel Lumbly als Ford indrukwekkend weer hoe het gemis aan onafhankelijkheid en vrije wil voor traumatische ervaringen heeft gezorgd. Regisseur Julius Onah en de scenarioschrijvers hebben een goede keuze gemaakt om van Samuel Sterns de schurk van de film te maken. Deze schurk weet namelijk met zijn technologieën letterlijk de vrije wil bij anderen weg te halen. Isiah Bradley is een filmpersonage dat gewend is aan het systematisch kwijtraken van zijn vrije wil door nevenschade van politieke spelletjes.
Lumbly geeft op een hartverscheurende manier weer hoe deze herhaling van het verlies van zijn vrije wil een man kan breken. De acteur zet een meer paniekerige acteerprestatie neer, in tegenstelling tot toen we hem zagen in de Marvel Studios– en Disney+-miniserie The Falcon and the Winter Soldier (2021). Hij bibbert van verdriet, beeft in angst en schudt met zijn hele lichaam, terwijl zijn filmpersonage probeert te begrijpen waarom hij opnieuw verantwoordelijk wordt gehouden voor acties en keuzes waar hij geen controle over had.
Conflicten en schuld
De film laat zien hoe Isiah Bradley het slachtoffer wordt van het verlies van zijn vrije wil en vrijheid door toedoen van de acties en politieke spelletjes van anderen. Het verhaal van generaal Ross laat zien hoe schuldgevoelens, spijt en angst mensen (zoals hem) op een pad van (zelf-)vernietiging kunnen brengen dat uiteindelijk zal leiden tot het verlies van hun vrije wil. Captain America: Brave New World laat zien hoe ingewikkeld het kan zijn om bepaalde emoties als woede, verdriet, angst en schuld te erkennen.
Schuld is een terugkerend thema in de film waar verschillende filmpersonages mee te maken krijgen. Zo voelt Sam Wilson zich schuldig voor het betrekken van zijn vrienden in zijn heroïsche missies, omdat ze door zijn acties indirect gevangen raken of bijna sterven. Generaal Ross voelt weer schuld voor zijn acties uit het verleden, omdat dit de band tussen hem en zijn dochter heeft verpest. Zowel Sam als generaal Ross probeert controle te krijgen over zijn schuldgevoelens door het narratief achter deze emoties te veranderen.
Ze proberen controle te krijgen over hun versie van het verleden (in andere woorden: hun verhaal), om zo de zwaarte van hun schuldgevoelens en andere emoties minder heftig binnen te laten komen. Hierbij beargumenteren deze filmpersonages vooral hun gemaakte levenskeuzes, in plaats van dat ze de pijnlijke emoties een plaats leren te geven en te kijken naar hoe ze nu verder kunnen gaan.
Verkeerd uitgangspunt
De regisseur en scenarioschrijvers probeerden van Captain America: Brave New World een politiek zwaarbeladen film te maken. Het groeiende conflict tussen Japan en de Verenigde Staten van Amerika over de fondst van het bronmateriaal Adamantium oogt geloofwaardig. Daarnaast zijn onderwerpen uit eerdere films van Marvel Studios en Marvel Comics, zoals het “Celestial Island” uit Eternals (2021) en het fictieve metaal Adamantium, goed ingezet om de conflicten in deze wereld toepasselijker, levendiger en grootser te maken. Toch is het niet dit internationale conflict dat vooral opvalt.
Het is veel interessanter om te zien hoe dit conflict zorgt voor boeiende karakterontwikkelingen. In concept wordt het groeiende politieke conflict gepresenteerd als het hoofdverhaal en belangrijkste “verkoopsargument” om deze film te zien, terwijl de humane karaktermomenten meer als bijzaak of extraatjes worden neergezet. Helaas voor de regisseur en scenarioschrijvers pakt dit juist andersom uit. Het hoofdverhaal is veel minder interessant en komt als bijzaak over. Tegelijkertijd komen de menselijke interacties en karakterontwikkelingen als vele malen interessanter over.
De nadruk die in het verhaal wordt gelegd op het politieke conflict tussen Japan en de VS, oogt nogal inconsistent en onderontwikkeld in vergelijking met de emotionele focus op de ontwikkelingen van diverse personages. De internationale conflicten en politieke spelletjes vallen niet op door de wereldmachten (of landen) die strijden om het bronmateriaal Adamantium, maar door de complexe interacties en relaties tussen de filmpersonages. De filmmakers lijken te hebben gekozen voor het verkeerde uitgangspunt waarbij ze hoofdzaak en bijzaak hebben omgedraaid.
Conclusie
Ergens tijdens het schrijven van deze recensie van Captain America: Brave New World kwam ik een hobbel tegen die “angst”, “perfectionisme” of “prestatiedruk” genoemd kan worden. De specifieke term doet er niet echt toe, maar het effect wel: het weerhield me ervan om verder te schrijven. En dat bleef zo gedurende de dagen daarna. Nu realiseer ik me dat de geïnternaliseerde druk om aan (mijn eigen) verwachtingen als filmrecensent te voldoen een weerspiegeling is van de worstelingen die Sam Wilson als Captain America doormaakt.
Er zullen altijd buitenstaanders zijn die je bekritiseren of druk op je uitoefenen, maar net zo vaak, wellicht zelfs vaker, zijn we zelf onze eigen ergste critici. Net zoals Sam de (geïnternaliseerde) druk en plicht voelt om de titel van Captain America en de nalatenschap van Steve Rogers eer aan te doen, worstel ik om aan mijn eigen verwachtingen als filmrecensent te voldoen. Hoewel het verhaal van Sams heldenreis rommelig en vol korte omwegen is, helpt zijn reis het filmpubliek in wezen te beseffen dat mens zijn betekent dat we niet alleen zijn in het omgaan met zelfopgelegde prestatiedruk.
Onze empathie en compassie voor anderen die deze moeilijkheden doormaken, kunnen we ook voor onszelf gebruiken. Als we überhaupt willen slagen of aan deze perfectionistische verwachtingen willen voldoen, moeten we eerst erkennen en toegeven dat deze verwachtingen niet altijd nuttig zijn. Zeker niet als ze ons zelfbeeld schaden en onszelf onder onnodige druk zetten om bovenmatig te presteren.
Captain America: Brave New World gaat in zijn verhaal meer over de filmpersonages die een “Nieuwe Wereldorde” proberen te vestigen (vandaar de originele filmtitel: Captain America: New World Order). Ondanks zijn imperfecties heeft de film me geleerd hoe ik dapper genoeg kan zijn om mijn eigen ingewikkelde relatie met perfectionisme en prestatiedruk te confronteren. Ik geloof dat dit is waar de film het beste in slaagt.
In deze film laat Sam Wilsons Captain America de filmtoeschouwers een weg vooruit zien om moedig genoeg te zijn om een nieuwe wereld te betreden of te creëren waarin we allemaal gepassioneerd genoeg zijn om menselijker, begripvoller en medelevender te zijn tegenover elkaar en onszelf. Captain America: Brave New World is nu te streamen op Disney+. Daarnaast is de film te huur en te koop op Pathé Thuis. Captain America: Brave New World is ook te koop op 4K Ultra HD Blu-ray (inclusief Full-HD Blu-ray), Blu-ray, DVD en Steelbook op (o.a.) Bol.com.
