Casino is dan misschien niet zo iconisch als andere misdaadfilms van regisseur Martin Scorsese, maar absurd goed is de film nog steeds. Zo komt Casino over als de ultieme Scorsese film, waarin alle kenmerkende regie-aspecten van de filmmaker naar boven komen. Dit is allereerst een groot pluspunt, want hoe meer Scorsese zijn fantasierijke regievisie gebruikt hoe beter. Toch lijkt Scorsese in Casino regelmatig wel wat verloren te raken in zijn eigen regievisie. Het komt over alsof hij geen controle heeft over welke richting het verhaal opgaat, waardoor het verhaal van Casino langdradig of richtingloos kan overkomen.
Ondanks dit kritiekpunt mag er zeker gezegd worden dat Casino opnieuw een film is die Scorsese bestempelt als een van de beste regisseurs en filmmakers aller tijden. Naast dat Casino een verhaal bevat vol corrupte en gewelddadige personages, laat de film ook zien hoe Las Vegas – en in verlenging het casino – in de loop van de jaren is veranderd. Zo zullen eigenaren en liefhebbers van het casino het impact van het internet niet vooraf ingeschat kunnen hebben. Nu zijn online casino’s een veelvoorkomend fenomeen geworden – ook in Nederland. Samen met het team van CasinoScout.nl is deze recensie over Casino tot stand gekomen. Benieuwd waarom iedereen zo lovend is over Casino? Lees dan gauw verder!
Over Casino (1995)
Casino is een Amerikaanse epische misdaadfilm uit 1995. De film is geregisseerd door de legendarische filmmaker Martin Scorsese. Casino is geproduceerd door Barbara De Fina en gedistribueerd door Universal Pictures. De film is gebaseerd op het non-fictieboek Casino: Love and Honor in Las Vegas. Dit boek kwam uit in 1995 en is geschreven door auteur Nicholas Pileggi. De auteur hielp Scorsese ook met het schrijven van het scenario. De cast van de film bestaat uit onder andere Robert De Niro, Sharon Stone, Joe Pesci, Don Rickles, Kevin Pollak en James Woods. Casino was de achtste film waar De Niro en Scorsese samen aan werkten.
Casino gaat over Sam “Ace” Rothstein – een Joodse Amerikaanse gok expert die door de Chicago Outfit wordt gevraagd om toezicht te houden op de dagelijkse casino- en hotelactiviteiten in het Tangiers Casino in Las Vegas. Het verhaal van de film volgt Sams misbruik van het casino en de moeilijkheden die hij ondervindt in zijn werk. Daarnaast laat de film ook de betrokkenheid van de maffia bij het casino zien, en maken we de geleidelijke afbraak van zijn relaties en aanzien mee, doordat Las Vegas in de loop van de jaren verandert.
Het hoofdpersonage en de belangrijkst bijpersonages zijn gebaseerd op mensen die echt geleefd hebben. Zo is Sam gebaseerd op het leven van Frank Rosenthal – die ook bekend stond als “Lefty”. Rosenthal hield toezicht op de Stardust, Fremont, Marina, en Hacienda casino’s in Las Vegas. Dit deed hij voor de Chicago Outfit van 1968 tot en met 1981. De belangrijkste bijpersonages Nicky en Ginger zijn respectievelijk gebaseerd op maffia handhaver Anthony Spilotro en voormaliger danser Geri McGee.
Casino had zijn wereldpremière op 14 november 1995 in de Verenigde Staten van Amerika. De film werd in Nederland uitgebracht op 7 maart 1996 en in België op 13 maart 1996. Casino ontving over het algemeen positieve kritiek van de recensenten. Daarnaast werd de film ook een wereldwijd box office succes. Actrice Sharon Stone ontving het meeste lof in de recensies van de critici. Zo won ze een Golden Globe voor Beste actrice in een dramafilm en ook ontving ze een Oscarnominatie voor beste actrice.
Recensie
Casino opent met een briljante titelsequentie waarbij de belichting en het kleurgebruik het gevoel van casino’s moeten opwekken. Het is een titelsequentie zoals die tegenwoordig niet meer gemaakt zou worden. Bij deze titelsequentie horen we ook nog klassieke muziek en zien we duivelse vlammen over het scherm bewegen. Dit is een symbool voor het gevaar van gokverslavingen, misdaad en corruptie. De klassieke muziek kan het idee scheppen dat het spelen van deze kansspellen als heilig beschouwd mag worden, omdat je er zoveel mee kan winnen. Maar de duivelse vlammen laten zien dat het spelen van deze kansspellen ook grote en gevaarlijke consequenties met zich mee kan brengen.
Voor mijn gevoel gaat Casino thematisch ook over de obsessie van kanspellen – en het idee dat je daar controle over kunt hebben. Dit is niet alleen terug te zien in de relaties tussen de hoofdpersonages, maar ook in het systeem van corruptie (en gevormd geluk) dat de wereld van gokken, kansspellen en casino’s beheerst. Regisseur Martin Scorsese laat in zijn film Casino zien dat er aspecten in het leven zijn waar je nooit volledig controle over kunt hebben. Het idee dat je controle hebt over hoe je gokt, is dus volgens de regisseur een illusie, want zoals Robert De Niro’s personage ook duidelijk aangeeft, zul je bij het gokken op een gegeven moment verliezen.
Het doel bij gokken is om de spelers zo lang mogelijk te laten spelen, want dat zorgt ervoor dat ze uiteindelijk meer hebben uitgegeven dan dat ze hebben gewonnen. Scorsese gaat verder met het tonen waar de illusie van controle toe in staat is. De regisseur laat dit thema ook terugkomen in het gedrag van het hoofdpersonage (Sam “Ace” Rothstein) en de twee belangrijkste bijpersonages (Nicky en Ginger). Zo heeft De Niro’s Sam de gave dat hij als een calculator precies weet hoe en wat hij moet inzetten bij kansspellen, gokken, en racen. Alleen door deze gave heeft hij de illusie dat hij controle heeft over zijn inschattingsvermogen – en in verlenging zijn leven.
Beide zijn niet het geval. De Niro’s Sam heeft namelijk een goed inschattingsvermogen bij kansspellen en gokken, maar totaal niet bij mensen. Hij heeft het gevoel controle te hebben over zijn relaties, maar Scorsese laat duidelijk zien dat De Niro’s personage totaal geen controle heeft over hoe zijn beste vriend Nicky en zijn vrouw Ginger, zich gedragen. Naast De Niro’s personage heeft Pesci’s Nicky ook geen controle over zijn misdaad uitspattingen en Stone’s Ginger over haar drugs- en alcoholgebruik. Alle drie de personages geloven dat ze de controle hebben over hun leven, en niet te maken hebben met een verslaving.
Scorsese weet samen met scenarioschrijver Nicholas Pileggi op een subtiele manier weer te geven dat ze aan verschillende aspecten uit hun leven verslaafd zijn – en dat controle over een verslaving krijgen verschrikkelijk moeilijk is! Zo is Nicky verslaafd aan zijn aanzien, misdadige uitspattingen en het verdienen van belachelijk veel geld. Ginger is dan weer verslaafd aan sieraden, kleding, maar vooral drugs en alcohol. En Sam is verslaafd aan Ginger, maar controle over een vrouw – laat staan deze vrouw – krijgen is nooit mogelijk. En dat is maar goed ook.
Naast een duidelijke regievisie van Scorsese bevat Casino ook een ongelofelijk sterk scenario dat de regisseur samen schreef met Nicholas Pileggi. Casino bevat veel dialogen en monologen. Dit komt ook redelijk veel voor in de vorm van vertellers die de gebeurtenissen en geschiedenis tussen de personages beschrijven. In dat geval zijn het (bijna) altijd De Niro of Pesci die dan praten over wat er op het scherm gebeurt of wat de personages op het scherm echt denken. Deze (off-screen) monologen zijn een belangrijk en prachtig onderdeel van de film. Ze verrijken naar mijn mening het verhaal, waarbij Scorsese en Pileggi een juiste balans tussen visuele beelden, monologen en dialogen weten te vinden.
Het camerawerk van Robert Bridge Richardson is niet anders dan meesterlijk te noemen. Zijn camerawerk zorgt ervoor dat je ogen geplakt blijven aan het scherm waarop je de film kijkt. Richardson maakt gebruik van verschillende klassieke cameratechnieken, waaronder extreem snelle dolly bewegingen. Ook volgt Richardson als het ware de personages waar het filmmoment of scène overgaat. Om dit bereiken laat Richardson zijn camera meenemen met de flow van het verhaal. Dit bereikt de cinematograaf met uitstekende precisie. De scherpe en snelle montage van filmmonteur Thelma Schoonmaker helpt bij het versterken van Richardsons cinematografie.
De belichting en kleurgebruik zorgen er ook voor dat de beelden van Richardson een genot zijn om te aanschouwen. De muziekkeuzes uit de soundtrack ondersteunen de gebeurtenissen en emoties die de filmmakers proberen op te brengen. Toch mag er zeker gezegd worden dat een sterke originele gecomponeerde muziek wel een groot gemis is bij Casino. Een van de grootste pluspunten aan een Scorsese film is (bijna) altijd de cast. Casino is hier niet anders in, want De Niro, Pesci en Stone weten alle drie ongelofelijk veel indruk maken. Vooral Stone weet de show te stelen en te overtuigen als een drugs- en alcoholverslaafde vrouw die eigenlijk niemand tot haar hart toe kan laten.
Ondanks de vele positieve aspecten wil ik nogmaals benoemen dat Scorsese regelmatig wat verloren lijkt te raken in zijn eigen regievisie – en de grootsheid van het verhaal. Hierdoor komt het over alsof bepaalde scènes net wat te lang uitgerekt zijn en dat het te lang duurt voordat de film zijn (thematische) punt van het verhaal maakt. Casino komt hierdoor wat langdradig en soms zelfs richtingloos over.
Conclusie
Casino kan – ondanks zijn minder iconische aard – nog steeds beschouwd worden als een van Scorsese’s meesterwerken. Zo is het acteerwerk van de drie belangrijkste acteurs een groot pluspunt aan de film. De Niro, Pesci en Stone weten alle drie een top acteerprestatie neer te zetten, maar het is vooral Stone die de show steelt en terecht een Golden Globe voor haar acteerwerk won. Naast het geweldige acteerwerk bevat Casino ook nog prachtig – en technisch uitstekend – camerawerk van Robert Bridge Richardson. Filmmonteur Thelma Schoonmaker weet met haar scherpe en rappe montage het camerawerk van Richardson nog beter op beeld te zetten.
De muziek- en nummerkeuzes zijn een goede toevoeging aan de film, maar helaas mist Casino wel een goede eigen originele score. De beste aspecten uit Casino zijn toch echter de regievisie van Martin Scorsese, en het scenario dat hij samen schreef met Nicholas Pileggi. Ondanks dat Scorsese regelmatig wat doorschiet in zijn grootse regievisie, mag er zeker gezegd worden dat zijn regie vol thematisch en symbolische hoogtepunten zit. Het scenario dat hij samen schreef met Pileggi bevat ook nog de juiste balans tussen een visuele manier van verhalen vertellen, monologen en dialogen.
Casino blijft een ongelofelijk sterke aanrader, die je vooral moet kijken wanneer je echt de tijd hebt. De film heeft een lange speeltijd van bijna drie uur, dus je moet er goed voor gaan zitten, want als je de film eenmaal aan hebt gezet, zul je niet meer weg kunnen kijken. Casino is nu te kijken op Netflix in Nederland.
