Doctor Strange in the Multiverse of Madness is de nieuwste Marvel Studios-film die nu in de Nederlandse bioscopen te bekijken is. Doctor Strange is als superheld altijd een apart geval voor me geweest. De acteerprestaties van Benedict Cumberbatch hebben veel toegevoegd aan het gelijknamige personage van het Marvel Cinematic Universe. Dat is niet bijzonder gek, want Cumberbatch is een sterke acteur. Momenteel kan ik zelf niet films of series opnoemen waar de acteur slecht in acteert. Ondanks het sterke acteerwerk van Cumberbatch, vond ik Doctor Strange als personage een minder uitgewerkt karakter hebben dan andere grote personages uit het Marvel Cinematic Universe.
Zelfs na zijn eerste film uit 2016, bleef ik Doctor Strange meer zien als een personage die voor verhalen beter aansluit bij een film met meerdere superhelden. Op narratief gebied vond ik het personage van Doctor Strange in een solofilm niet interessant genoeg. Met Doctor Strange in the Multiverse of Madness is mijn kijk op deze superheld grotendeels verandert. Deze tweede Doctor Strange-film laat zien dat het wel mogelijk is om een degelijk verhaal te vertellen in een solofilm waar deze superheld centraal staat. Ik noem het verhaal niet goed of sterk, omdat het verhaal van de film helaas wel rommelig is.
Over Doctor Strange in the Multiverse of Madness (2022)
Doctor Strange in the Multiverse of Madness is een opkomende Amerikaanse superhelden film dat gebaseerd is op het Marvel Comics personage Doctor Strange. De film is geproduceerd door Marvel Studios en gedistribueerd door Walt Disney Studios Motion Pictures. Doctor Strange in the Multiverse of Madness dient als een vervolg op Doctor Strange uit 2016, en is de 28ste film in het Marvel Cinematic Universe (ook wel bekend als het MCU). De film is geregisseerd door Sam Raimi en het scenario is geschreven door Michael Waldron.
De cast van de film bestaat uit onder andere Benedict Cumberbatch, Elizabeth Olsen, Chiwetel Ejiofor, Xochitl Gomez, Michael Stuhlbarg, en Rachel McAdams. Doctor Strange regisseur en scenarioschrijver Scott Derrickson had al sinds oktober 2016 plannen voor een vervolg op de eerste Doctor Strange film. In januari 2020 nam hij vanwege artistieke meningsverschillen ontslag als regisseur van het vervolg. Een maand later werd er bekendgemaakt dat Sam Raimi de film nu zou gaan regisseren. Doctor Strange in the Multiverse of Madness had zijn première in Hollywood op 2 mei 2022. De film is sinds 4 mei 2022 in de voorpremière te zien in beide Nederland en België.
Het verhaal van Doctor Strange in the Multiverse of Madness speelt zich af na de gebeurtenissen uit Avengers: Endgame, WandaVision en Spider-Man: No Way Home. Doctor Strange krijg te maken met een vriend die zijn vijand wordt, omdat Doctor Strange een mysterieus tienermeisje met teleportatie krachten beschermt.
Sam Raimi’s regievisie
Doctor Strange in the Multiverse of Madness is overduidelijk in zijn kern een Sam Raimi-film. Het verhaal mag dan (uiteraard) gaan over Doctor Strange en zijn avontuurlijke reis door het multiversum, maar de film voelt het meest aan als een film waar Raimi zijn kenmerkende regiestijl heeft gebruikt. En deze kenmerkende regiestijl werkt in het jaar 2022 nog steeds geweldig! Hij maakt nog steeds op een bewuste manier gebruik van hoe de camera de uiteindelijke beelden in de film laat zien. Zo laat de regisseur het camerawerk van John Mathieson vloeiend en dynamisch bewegen.
De manier hoe hij de personages in Doctor Strange in the Multiverse of Madness in het beeld positioneert, is typerend voor Raimi. De regisseur laat ons het verhaal volgen via het kijkpunt van de camera. Dit klinkt als iets wat altijd het geval is bij het maken van films, maar dat is zeker niet zo. In simpelere termen uitgelegd: Raimi laat de camera niet de personages volgen, maar de personages (en in verlenging het publiek) volgen de camera. Als regisseur heeft Raimi een regiestijl die dus krachtig verbonden is aan de cinematografie.
Dat Raimi in zijn regie van Doctor Strange in the Multiverse of Madness opnieuw de focus legt op het camerawerk (en andere technische aspecten) is terug te zien. De manier waarop de film is opgenomen, voelt aan alsof het rechtstreeks uit de vroege jaren 2000 zou kunnen komen. Van een draaiende camerabeweging waarbij de camera inzoomt op twee deuren de gesloten worden, tot het vele gebruik van super close-ups waar de focus duidelijk ligt op de ogen van de personages.
De eerste horrorfilm van Marvel Studios
Raimi’s regiestijl is ook terug te zien in het montagewerk, waarbij beelden van verschillende gebeurtenissen over elkaar heen worden gespeeld. Als het ware vloeien deze twee gebeurtenissen in elkaar over. Dit is een techniek die tegenwoordig amper nog gebruikt wordt in grote blockbuster films, maar het is fijn om te zien dat Raimi niet zijn artistieke regiestijl laat liggen. Voor sommige Marvel-fans en filmliefhebbers kan dit overkomen als een rare keuze, maar dat is het in principe niet.
Dat deze montagetechniek niet meer regelmatig meer gebruikt, betekent niet automatisch dat het ook een slechte techniek is. Een andere opmerkelijke montagekeuze, waar de invloed van Raimi in terug te zien is, is het gebruik van horrorachtige en shockerende beelden. De montage presenteert dit op een manier dat deze beelden regelmatig overkomen als jump scares en grote schrikmomenten.
Hierdoor voelt het aan alsof Raimi terug is gegaan naar zijn wortels als filmmaker. De regisseur begon zijn carrière met het regisseren van de iconische horrorfilm The Evil Dead, en hij heeft zijn gegronde wortels in dit genre nooit kunnen loslaten. Dat is maar goed ook, want als hij beangstigende of spannende scènes regisseert, is Raimi op zijn best. Door de montage voelt Doctor Strange in the Multiverse of Madness aan als een mix van de originele Spider-Man trilogie en de vroege Raimi horrorfilms. Doctor Strange in the Multiverse of Madness is daarom in mijn ogen ook de eerste Marvel Studios horrorfilm.
De acteerprestaties in een lang doorlopende achtervolgingsscène
Als het gaat om acteerprestaties steken Benedict Cumberbatch en Elizabeth Olsen ver boven de rest van de kast uit. Benedict Wong is zoals altijd ook een plezier om naar te kijken, maar hij brengt meer luchtigheid dan diepgang naar de film. Xochitl Gomez speelt America Chavez voor het eerst in een Marvel-film en is daarmee de nieuwste superheld uit de franchise. Gomez zet een degelijke acteerprestatie neer, maar bepaald memorabel is haar acteerwerk (en in verlening haar personage) niet te noemen. Haar personage voelt minder echt aan, omdat het verhaal de focus legt op haar krachten, in plaats van haar karakter.
America Chavez wordt gebruikt als een middel om het multiversum mee door te reizen, waardoor de film er niet in slaagt om ons te laten geven om dit personage. Doctor Strange in the Multiverse of Madness voelt in zekere zin ook aan als een kat-en-muisspel, waarbij het verhaalverloop in de basis bestaat uit een doorlopende achtervolgingsscène. Achtervolgingen zelf zijn al moeilijk om op te nemen, dus moet je je nu eens voorstellen als dat gedaan wordt door (bijna) de gehele film.
Doctor Strange in the Multiverse of Madness en WandaVision
Het verhaal van Doctor Strange in the Multiverse of Madness is niet anders dan rommelig te noemen. De structuur van het verhaal mist, waardoor het aanvoelt als een lange rit. Ondanks dat de film Doctor Strange in the Multiverse of Madness heet, kun je zeggen dat Elizabeth Olsens Wanda Maximoff/Scarlet Witch net zo belangrijk is tot het verhaal als Doctor Strange zelf. Beide personages maken een duidelijke karaktergroei mee via hun reis door het multiversum. Toch krijgen we bij het personage van Wanda Maximoff dezelfde karaktergroei te zien die ze heeft meegemaakt in de Marvel Studios Disney+-serie WandaVision.
Het enige echte verschil hierin is dat Wanda in Doctor Strange in the Multiverse of Madness een extremere versie van haar karaktergroei meemaakt uit WandaVision. Als Wanda haar les leert in deze film, kom je bij het echte probleem. Want dit personage heeft deze les al eerder geleerd. Sterker nog – WandaVision gaat beter om met hoe Wanda deze les leert en accepteert. Regisseur Sam Raimi heeft toegegeven dat hij niet alle afleveringen van WandaVision had gekeken toen hij de tweede Doctor Strange-film begon te regisseren.
En eerlijk gezegd: het is duidelijk te zien. Er zijn redelijk wat recensenten, filmliefhebbers en Marvel Studios-fans die zeggen dat je WandaVision gezien moet hebben voor Doctor Strange in the Multiverse of Madness. Na het zien van de film ben ik het hier niet mee eens, en dan voornamelijk om twee redenen. Allereerst is het niet nodig om WandaVision gezien te moeten hebben voor Doctor Strange 2, omdat de film de exacte zelfde karaktergroei van Wanda laat zien in beide de miniserie en de film. Als je dus beide hebt gekeken, kan het verhaal rondom Wanda herhalend aanvoelen.
Ten tweede wordt er niet veel ingegaan op de evenementen uit WandaVision. Het is dus zeker mogelijk om direct Doctor Strange in the Multiverse of Madness te kijken. Ondanks dat je niet WandaVision gezien moet hebben, is het wel duidelijk nodig om het grote verhaal uit het Marvel Cinematic Universe gevolgd te hebben. Nu is dit bij (bijna) elke MCU tegenwoordig het geval, dus dat is niet gek. Het voelt bij Doctor Strange in the Multiverse of Madness wel aan alsof het meer nodig is. Ik denk dat dit komt doordat je direct midden in de actie van het verhaal wordt gegooid.
Marvel Cinematic Multiverse
Voor een film die Multiverse of Madness in de titel heeft, bezoekt het verhaal niet veel verschillende universums uit het multiversum. Er is op een hand te tellen hoeveel universums Doctor Strange voor een langere tijd bezoekt. Dit is niet per se een kritiekpunt, want de keuze is begrijpelijk. Het focussen op enkele interessante universums uit het multiversum is beter voor het verhaalverloop. Het enige punt wat ik hierop te zeggen is dat de titel het verhaal dus groter en epischer kan laten klinken dan het echt is.
Ondanks enkele grote bijzondere verrassingen en en cameo’s gaat Doctor Strange in the Multiverse of Madness als film het meest over de innerlijke beproevingen van Doctor Strange en Wanda Maximoff. Zo leert Doctor Strange dat het redden van het universum (of in dit geval het multiversum) je niet gelukkig hoeft te maken. Toch lijkt hij ook de les mee te krijgen dat je wel blij kan zijn met wat je hebt.
Persoonlijk vind ik het raar om de film te bekritiseren omdat de titel het verhaal anders zou laten klinken. Toch snap en erken ik dat fans zich wel teleurgesteld (of zelfs voorgelogen) kunnen voelen. Toch kan ik de Marvel-fans beloven dat de film het multiversum op een spannende en vermakelijke manier vertoont. De film belooft veel bijzonders voor de toekomst van het Marvel Cinematic Universe (of is het ondertussen al het Marvel Cinematic Multiverse?).
Conclusie
Doctor Strange in the Multiverse of Madness is opnieuw een goede Marvel Studios-film. Bereikt de film als het gaat om het verhaal de hoogtes van eerdere films als Avengers: Infinity War en Avengers: Endgame? Nee, dat zou ik niet zeggen. Wat er wel gezegd kan worden is dat Doctor Strange in the Multiverse of Madness een van de best geregisseerde Marvel Studios-films is. Deze tweede Doctor Strange-film voelt het meest aan alsof de regisseur de artistieke vrijheid kreeg om de film te maken zoals hij wil.
Echter is het verhaal uit het scenario van Michael Waldron rommelig en slecht. Hierdoor komt het over alsof Marvel Studios niet de volledige artistieke vrijheid heeft gegeven aan Raimi. De regisseur is een degelijke scenarioschrijver, dus als hij zelf ook het verhaal had geschreven – of verbeterd – hadden we een betere film kunnen krijgen. Toch blijft Doctor Strange in the Multiverse of Madness een goede film. Benedict Cumberbatch, Elizabeth Olsen en Benedict Wong zijn geweldig in deze film. Vooral Cumberbatch en Olsen weten de show te stelen met hun acteerwerk.
Doctor Strange in the Multiverse of Madness bevat – zoals de titel al liet vermoeden – de beste introductie tot het multiversum van het Marvel Cinematic Universe. De film bevat (via het multiversum) enkele verrassende verschijningen en cameo’s. Als dat is wat je zoekt, dan kan ik je de film ook zeker aanraden. Ben je echter op zoek naar een Marvel Studios-film met een goed uitgewerkt verhaal, dan kun je de film in principe voor nu overslaan. Ben je toch van plan naar Doctor Strange in the Multiverse of Madness te gaan? Let dan wel op dat er naast een mid-credit scène, ook een after-credit scène is! Doctor Strange in the Multiverse of Madness draait nu in de Nederlandse bioscopen.
