Het SCHLiNGEL International Film Festival is al 27 edities lang een van de belangrijkste filmfestivals voor kinderen en jongeren. Met de 27e editie heeft het SCHLiNGEL International Film Festival opnieuw bewezen dat dit hét filmfestival is dat de grenzen van kinderfilms verlegt. Maar nog belangrijker is dat dit filmfestival deze grenzen ook weet te verleggen door nodige en belangrijke ongehoorde verhalen te vertellen. Dit jaar vond het SCHLiNGEL International Film Festival plaats van 8 tot en met 15 oktober.
Samen met Hamed Soleimanzadeh en Marc Hairapetian maakte ik dit jaar deel uit van de FIPRESCI-jury voor dit filmfestival. We keken en jureerden 15 films uit de internationale selectie. Ook dit jaar had het SCHLiNGEL International Film Festival weer een uitzonderlijke selectie. De kwaliteit tussen de films kon soms nog behoorlijk verschillen, maar bijna alle kinderfilms probeerden met hun verhalen en thema’s nieuwe wegen in te slaan.
Een goed voorbeeld van een grensverleggende kinderfilm is bijvoorbeeld de eerste film die we dit jaar zagen: Mini-Zlatan & Oom Bestie (Lill-Zlatan och morbror Raring, 2022). Mini-Zlatan & Oom Bestie is een progressieve feel-good film. Zo staat de film vol van de representatie van de LGBT+ gemeenschap. Regisseur Christian Lo weet een goede weergave van het echte leven weer te geven in een familiefilm voor kinderen vanaf zes jaar. Het is mooi om te zien hoe Lo de LGBT+ gemeenschap presenteert zonder deze op enig moment anders te laten lijken. Lo slaagt erin dit aspect van het verhaal over te laten komen als de normaalste zaak van de wereld – zoals het hoort!
Dit maakt Mini-Zlatan & Oom Bestie een geweldig voorbeeld van een kinderfilm die de grenzen van het filmgenre verlegt door een progressief en representatief aspect aan het verhaal toe te voegen. Een ander voorbeeld van een kinderfilm die grenzen verlegt door belangrijke thema’s te bespreken of toe te voegen is het Zuid-Koreaanse Good Morning (안녕하세요, 2022). Regisseur Bong-ju Cha weet met zijn speelfilmdebuut empathie op te brengen. De filmmaker slaagt daarin door thema’s als zelfmoordgedachten en mentale problemen te bespreken.
Cha weet op een indrukwekkende manier te belichten hoe we als mensen elkaars steunpilaren kunnen zijn. In zijn – soms episodische – film laat de regisseur zien hoe een zinvol leven eruit kan zien, in een wereld waarin wonderlijke en verschrikkelijke gebeurtenissen elkaar snel kunnen opvolgen. Cha verlegt de grens van dit genre door kinderen ervan bewust te maken dat geestelijk welzijn niet altijd een gegarandeerd positief aspect in het leven is. Een soortgelijke film is Sweet Potato Flavored Ice Cream (地瓜味的冰激凌, 2022) van regisseur Wang Chong.
Naast het bepleiten van belangrijke thema’s als bosbehoud, vriendschap en familie, weet Chong ook een verhaal over rouw op een poëtische manier neer te zetten. In zijn film zien we nooit hoe de hoofdpersoon – een jong kind – reageert op de dood van zijn moeder. Dit deel van het verhaal gaat door nadat de film is afgelopen, wat symbool kan staan voor het feit dat het leven doorgaat, ook als er iets eindigt. De Franse film Belle and Sébastien: Next Generation (Belle et Sébastien: Nouvelle génération, 2022) gaat ook klassiek in op het belang van bosbehoud, familie en vriendschap.
Regisseur Pierre Coré focust hierin op de vriendschap tussen een jongen en zijn hond. Coré laat dierenmishandeling nooit direct op het scherm zien, maar verlegt in zijn film wel de grenzen van wat mogelijk is om kinderen te laten beseffen hoe erg dierenmishandeling eigenlijk is. De Spaanse film Oliver’s Universe (El universo de Óliver, 2022) vertelt ook een verhaal over vriendschap en het belang van familie, maar belicht daarnaast zaken als discriminatie en racisme. De film van regisseur Alexis Morante laat juist zien dat we uiteindelijk allemaal mensen zijn die samenleven op deze gekke en kleine planeet.
Vriendschap is een veelvoorkomend onderwerp in kinderfilms. Zo speelt dit onderwerp ook een belangrijke rol in de film The Sleeping Beast (Tagurpidi torn, 2022). Regisseur Jaak Kilmi kiest er echter voor om te laten zien hoe ver je als kind zou gaan om je vriendschap te behouden. Daarnaast laat Kilmi ook zien hoe vriendschap snel kan omslaan in gevoelens van verraad, eenzaamheid en haat. De Nederlandse film Bigman (Strijder, 2022) van regisseur Camiel Schouwenaar laat een soortgelijk dilemma zien. Schouwenaar gaat echter een stap verder door te tonen wat voor een impact een ongeluk kan hebben op een jong kind.
Daarmee speelt de regisseur met het thema dat je nooit je dromen moet opgeven, ook al verhinderen onverwachte omstandigheden je om je droom letterlijk te realiseren. Schouwenaar speelt met de creativiteit van kinderen en laat zien hoe ze omwegen kunnen vinden om toch sportief hun dromen te volgen. Hierbij spelen thema’s als eenzaamheid, verraad, (zelf)haat, onbegrip en jaloezie een even belangrijke rol als vriendschap, familie, liefde en het volgen van je dromen.
Er is echter één film die als het gaat om context, stijl en inhoud als het baanbrekendst kan worden beschouwd. Dat is de film Rhino (Rinoceronte, 2022) van regisseur Arturo Castro Godoy. De filmmaker weet zijn filmstijl op een unieke manier in te zetten. Godoy doet dit door het beeld strak en beklemmend te framen. Hiermee weet de regisseur een gevoel van gevangenschap te scheppen waaraan niet te ontsnappen valt. Godoy weet ons in de schoenen te schuiven van de jonge hoofdpersoon die door zijn vader is misbruikt.
We krijgen het misbruik nooit in beeld te zien, maar wel zijn verwaarlozing en de gevolgen daarvan. Deze twee aspecten zijn genoeg om het publiek te doen beseffen hoe belangrijk het is dat elk kind een vertrouwd en veilig thuis heeft. In een korte speelduur van 85 minuten weet Godoy samen met hoofdrolspeler Vito Contini Brea een realistisch portret te schetsen van een jongen die zoveel misbruik en verwaarlozing heeft meegemaakt dat hij zichzelf en de wereld niet meer vertrouwt.
Met een topprestatie van Diego Cremonesi weet de regisseur de hoofdpersoon in het verhaal te laten zien dat die boze gevoelens van (zelf)haat er mogen zijn, maar dat we diezelfde krachtbron ook moeten gebruiken om na een val weer op te staan. Godoy is erin geslaagd de grens op te zoeken van hoe een kinderfilm kan worden uitgebeeld, waar een kinderfilm over kan gaan en hoe een kinderfilm kan worden verteld. Daarom heeft de jury besloten de prijs toe te kennen aan Rinoceronte van regisseur Arturo Castro Godoy.
Het SCHLiNGEL International Film Festival is een (internationaal) filmfestival voor kinderen en een jong publiek. Het festival had zijn start in 1996. Het SCHLiNGEL International Film Festival van 2022 vond plaats van 8 tot en met 15 oktober. Dit juryverslag was oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op de website van de FIPRESCI. Mijn dank aan Amber Wilkinson voor het nachecken van het Engelse juryverslag.
