De 51ste editie van het International Film Festival Rotterdam is al enkele dagen bezig. Freaks Out is een van de films die dit jaar te zien is op het IFFR (ook wel bekend dus als het International Film Festival Rotterdam). De Italiaanse historische fantasie dramafilm laat zien dat je fantasie-elementen kan toevoegen in een film over de Tweede Wereldoorlog. Dat doet Freaks Out op een manier dat filmliefhebbers zal doen denken aan Guillermo del Toro’s film Pan’s Labyrinth.
Ondanks deze vergelijking onderscheidt Freaks Out zich door meer de focus te leggen op fantasierijke elementen. Dit betekent niet dat Freaks Out een slechte film is. Het tegenovergestelde kan zelfs over de Italiaanse film gezegd worden. Maar wat maakt deze film krachtig? Lees dat in mijn film recensie van Freaks Out.
Over het International Film Festival Rotterdam 2022
Hierbij volgt nog wat meer informatie over het IFFR 2022. Dit is de plek waar je Freaks Out online kunt kijken. De 51ste editie van het International Film Festival Rotterdam vindt plaats van 26 januari tot en met 6 februari 2022. Onder andere vanwege de opkomst van de omikron variant in Europa, heeft het IFFR ervoor gekozen het festivalprogramma in aangepaste vorm online te laten plaatsvinden. Via de website van IFFR worden een selectie films (beschikbaar in Nederland) en IFFR Talks (wereldwijd beschikbaar). De IFFR Pro evenementen, zoals Cinemart en Rotterdam Lab, vinden ook online plaats.
Voor het Nederlandse publiek zijn films uit de programmaonderdelen Harbour, Limelight, Bright Future, en Cinema Regained online beschikbaar. Op de website van het IFFR worden dus een mooie selectie films voor het Nederlandse publiek geselecteerd. Tegelijkertijd zorgt het International Film Festival Rotterdam dat de competitiefilms toegankelijk zijn voor de geaccrediteerde Press & Industry wereldwijd. Zodra de bioscopen weer open mogen, toont het International Film Festival Rotterdam 2022 de competitiefilms op het grote doek aan het publiek.
Over Freaks Out (2021)
Freaks Out is een Italiaanse historische fantasie dramafilm dat geregisseerd is door Gabriele Mainetti. De film zou oorspronkelijk uitkomen op 22 oktober 2020, maar door de corona pandemie in Italië werd de releasedatum meerdere malen verplaatst. Uiteindelijk zou de film uitkomen op 28 oktober 2021. Nu is de film ook te zien op de 51ste editie van het International Film Festival Rotterdam. Freaks Out heeft een speeltijd van 141 minuten.
Het verhaal van de film speelt zich af in het nazistische Rome van 1943. Een bovennatuurlijke vriendengroep besluit Italië te ontvluchten. De vriendengroep bestaat uit een oersterke wolfman, een menselijke magneet, een insecten fluisteraar, de jonge Mathilda, en de lieve directeur. De groep wordt echter opgejaagd door de Duitse nazi Franz. Dit is een twaalfvingerige pianist die in de toekomst kan kijken. Franz wilt deze vriendengroep gebruiken om het Derde Rijk aan te sterken.
De cast van de film bestaat uit onder andere Claudio Santamaria, Pietro Castellitto, Giancarlo Martini, Aurora Giovinazzo, Giorgio Tirabassi, Max Mazzotta, en Frans Rogowski.
Budget en transities
De filmmakers wilde graag op een respectvolle manier omgaan met de verschrikkelijke gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog. Tegelijkertijd hadden ze ook de ambitie om de film vol te stoppen met creativiteit en fantasierijke elementen. Dat laat regisseur Gabriele Mainetti weten bij de korte introductie die zich afspeelt voordat de film begint. Mainetti vertelt verder ook dat Freaks Out een grote Italiaanse productie is geweest. Zo had de film een budget van bijna 30 miljoen euro’s. Dit is bijna iets ongekends voor dit soort genrefilms. Een groot budget betekent niet altijd een betere film, maar in het geval van Freaks Out pakt dit wel goed uit.
Zo zijn de transities in de film op een creatieve manier uitgevoerd. Hierdoor voelt de film daadwerkelijk magisch en fantasierijk aan. Enkele krachtige voorbeelden hiervan zijn terug te zien in de openingsscène van de film. We zien de circusdirecteur uit de mist stappen, en dat terwijl de filmmakers suggereren dat de mist zich in de wolken bevindt. Niet lang daarvan vindt er opnieuw een krachtige transitie plaats. De directeur gooit een blauwe rookbom op de grond. De transitie zet de blauwe achtergrond van de rookbom verder om in de blauwe binnenkant van het circustent.
Magische trucs en dialogen
Dat deze transities zo natuurlijk en tegelijkertijd magisch overkomen, is te danken aan het grote budget en de visie van de regisseur. Als kijker vroeg ik me af of hoe ze bepaalde transities uit hadden gevoerd in de postproductie van Freaks Out. Tegelijkertijd was ik bewonderd door hoe goed de magische trucs toegevoegd waren in de film. Door de manier waarop deze trucs worden uitgevoerd, komt de magie van het circus echt tot leven. De fantasierijke elementen zijn niet de enige sterke aspecten uit de film. Freaks Out is de eerste film die me dit jaar oprecht kippenvel bezorgde met een bijzondere, maar trieste scène.
Dit komt deels door de technische aspecten van het films maken. Zo is deze specifieke scène goed gefilmd. Tegelijkertijd is het juist het contrast tussen fantasie en realiteit wat deze scène zo krachtig en uitzonderlijk maakt. Maar over welke specifieke scène heb ik het eigenlijk? Ik wil niet te veel weggeven, maar het is een scène waarin we zien hoe de harde realiteit van de Tweede Wereldoorlog inslaat op de creatieve dromen van het circus en zijn bezoekers. De realistische erkenning en verbazing dat de Italianen zich toen in een oorlogsgebied bevinden komen beide naar boven.
Het dialoog is bijna afwezig in deze specifieke scène, maar voor de rest van de film is het juist krachtig aanwezig. Op enkele momenten is het dialoog redelijk cliché, maar dit komt niet regelmatig voor. Om een voorbeeld te schetsen: ik was niet onder de indruk hoe oorlog in het begin werd beschreven via het dialoog. Dat oorlog geen winnaars, maar alleen verliezers heeft, is een veelgebruikt gesprek in het filmlandschap. Dit is een voorbeeld van cliché geschreven dialoog. Dit stuk dialoog wordt niet origineel gepresenteerd, ook al hebben de scenarioschrijvers zeker een punt met wat ze schrijven.
Een voorbeeld van een sterke dialoog speelt zich af in een dilemma tussen personages. Moeten ze vluchten of blijven in Italië? En moesten ze juist zich verzetten tegen, of veranderen naar het nazi Italië? Dit zijn krachtige thematische vragen die door het geschreven dialoog en het acteerwerk van de cast sterk inspelen op het gevoel van de kijker.
Bijzonder concept en krachtig acteerwerk
Als kijker was ik niet alleen tevreden over het eindresultaat van de film, maar ik was ook heel bewonderd door het concept. Het idee dat enkele circus performers speciale krachten zouden hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog vind ik bewonderend. Matilde kan door haar krachten niemand omhelzen of aanraken, en dat terwijl ze nog redelijk jong is. Als kijker blijf ik dit een bijzonder concept vinden, wat ook krachtig wordt uitgewerkt in de film. Freaks Out laat als film zien hoe moeilijk het is om geen lichamelijk contact te kunnen hebben met de mensen om wie je geeft. Of dat nu een knuffel is, of het vasthouden van elkaars handen.
Ook het idee dat een Duitse nazi in de toekomst kan kijken is een geweldig concept. Franz is het personage dat in de toekomst kan kijken, en met zijn twaalf vingers prachtig piano kan spelen. Wat me vooral intrigeerde aan zijn verhaal was hoe hij wel in de toekomst kon kijken, maar niet altijd de toekomst juist interpreteerde. De toekomst weerspiegelde niet alleen de toekomst van het nazi-Duitsland, maar ook dat van zichzelf. Als het ware is Franz een schurkachtige versie van Leonardo da Vinci, als da Vinci daadwerkelijk in de toekomst zou kunnen kijken. Beide Matilde en Franz worden krachtig gespeeld.
Aurora Giovinazzo is ontroerend en uitstekend als Matilde, en Franz Rogowski is een opmerkelijke tragische schurk. Naar mijn mening zijn dit de twee beste personages uit de film. Niet alleen door het acteerwerk van de twee respectievelijke castleden, maar ook doordat ze het meest uitgediept zijn in hun karakter en hun verhaal in de film. De drie andere personages met bijzondere krachten worden minder diep uitgewerkt.
Deze personages leunen te veel op hun krachten, in plaats van hun persoonlijkheid. Hierdoor komen deze drie personages eerder over als een middel om het verhaal van Matilde en Franz verder te vertellen. Giorgio Tirabassi heeft ook een rol in de film, maar helaas krijgen we van hem en zijn krachtige acteerwerk maar weinig te zien.
Conclusie
Wat Freaks Out voor mij het meest bijzonderst maakt, is hoe het bovennatuurlijke fantasie-elementen op een succesvolle manier toevoegt aan de grauwe realiteit van de Tweede Wereldoorlog. De film raakt nooit zijn gevoel voor de verschrikkelijke gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog kwijt. Sterker nog het laat zelfs deze gruwelijke gebeurtenissen gedetailleerd zien. Hierbij kun je denken aan joden die getransporteerd worden naar een concentratiekamp. Naast deze trouwe presentatie van de gebeurtenissen, speelt het ook – waar mogelijk is – met fantasierijke en magische elementen uit circussen.
Voeg hier nog het elementen van superheldenfilms aan toe, en een film als Freaks Out is geboren. Het acteerwerk van de gehele cast is krachtig. Alleen zijn de bijpersonages minder goed uitgediept dan de protagonist en antagonist. De rol van de bijpersonages verandert hierdoor naar een middel om het het verhaal van de protagonist en de antagonist helpen te vertellen. Dit is niet altijd een slecht punt, maar omdat drie van deze bijrollen veel voorkomen in de film, had ik toch graag wat meer karakterdiepte gezien in deze personages.
Daarnaast krijgen we simpelweg te weinig te zien van Giorgio Tirabassi. Dit is vooral jammer, omdat hij krachtig acteert in deze film. Het dialoog is redelijk sterk geschreven, met op enkele momenten niet bepaald origineel geschreven dialoog. De film zit in zijn montage en visuele effecten ook krachtig in elkaar. De transities zijn net zo magisch te noemen als hoe de krachten van de circus performers zijn uitgevoerd.
Wat valt er verder nog te zeggen over Freaks Out? De sets zijn briljant gemaakt. De kostuums zien er bijzonder goed uit, en de make-up effecten zijn magnifiek. Simpel gezegd, Freaks Out is een toekomstige moderne Italiaanse filmklassieker. Ik raad iedereen aan om deze film te kijken, maar vooral als je een fan bent van films waarin fantasierijke en realistische elementen samenkomen.
