Het is vandaag 14 januari 2022, en daarmee is het ook precies 6 jaar geleden dat de iconische acteur Alan Rickman is overleden. Om zijn erfenis te eren sta ik vandaag stil bij de eerste film uit een wereldberoemde franchise. In deze franchise speelt hij een belangrijk personage dat te zien is in alle delen van de filmreeks. Alan Rickman speelde niemand minder dan Severus Snape in de Harry Potter filmreeks. Vandaag sta ik stil bij het eerste deel getiteld Harry Potter and the Philosopher’s Stone.
Bij mijn film recensie van Harry Potter and the Philosopher’s Stone wil ik stilstaan bij de erfenis die deze, meer dan twintig jaar oude, film heeft achtergelaten. Want is deze film nog steeds zo belangrijk voor het huidige filmlandschap, of is de eerste Harry Potter film tegenwoordig een stuk minder iconisch geworden? Lees dat in mijn film recensie van Harry Potter and the Philosopher’s Stone.
Over Harry Potter and the Philosopher’s Stone (2001)
Harry Potter and the Philosopher’s Stone is een fantasie boekverfilming uit 2001. De film is geregisseerd door Chris Columbus en uitgebracht door Warner Bros. Pictures. De film is gebaseerd op de gelijknamige roman van J.K. Rowling uit 1997. In de Verenigde Staten, India en de Filipijnen is de film ook uitgebracht als Harry Potter and the Sorcerer’s Stone. In Nederland staat de film ook bekend als Harry Potter en de Steen der Wijzen.
Dit is het eerste deel van de Harry Potter-filmreeks. In de film is Daniel Radcliffe te zien als Harry Potter, met Rupert Grint als Ron Weasley, en Emma Watson als Hermione Granger. Het verhaal volgt Harry’s eerste jaar op Hogwarts Hogeschool voor Hekserij en Tovenarij als hij ontdekt dat hij een beroemde tovenaar is.
Warner Bros. kocht de filmrechten van het boek in 1999 en de productie begon in het Verenigd Koninkrijk in 2000. Chris Columbus werd gekozen om de film te maken uit een lijst van regisseurs, waar ook Steven Spielberg en Rob Reiner tussen zaten. De film werd in het Verenigd Koninkrijk en Ierland in de bioscopen uitgebracht op 10 en 11 november 2001 voor twee dagen voorvertoning. Hij ging op 16 november in première in de Verenigde Staten, en officieel in het Verenigd Koninkrijk en Ierland. De film werd een kritisch en commercieel succes.
Daarnaast werd de film genomineerd voor vele prijzen, waaronder Academy Awards voor Best Original Score, Best Art Direction en Best Costume Design. De film werd gevolgd door zeven vervolgen, te beginnen met Harry Potter and the Chamber of Secrets in 2002 en eindigend met Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 2 in 2011. Warner Home Video en Day One MPM brachten op 25 augustus 2021 de film uit op 4K Ultra HD Blu-ray. Mijn dank aan beide voor de samenwerking en het verschaffen van een recensie-exemplaar.
John Williams en Richard Harris
Harry Potter and the Philosopher’s Stone opent met het welbekende logo van Warner Bros., terwijl het publiek de briljante en prachtige score van John Williams te horen krijgt. Harry Potter and the Philosopher’s Stone is een film die zonder enige introductie direct krachtig is. Dit komt door de iconische score van John Williams. De film neemt de tijd bij zijn openingsscène om de geliefde en belangrijke personages als Dumbledore, Hagrid, McGonagall en (uiteraard) Harry Potter, te introduceren. In de eerste paar minuten van de film weet Chris Columbus met het gebruik van mist en licht een mystieke en magische sfeer weten te scheppen.
Zo wordt er bij de montage ook op indrukwekkende manier gespeeld met de schaduw van McGonagall, terwijl ze verandert van kat naar mens. Columbus speelt verder met het licht rondom Dumbledore. Het lijkt alsof hij aan gloeien is als een lamp in het donker. Dit schept (terecht) het gevoel dat Dumbeldore een legendarisch personage is in deze wereld. Richard Harris is perfect gecast als Albus Dumbledore. Ik zeg dit met alle respect tegenover Michael Gambon, die meer bekend is geworden met zijn rol, en versie, van Dumbledore. Alleen is het Harris die met een zachte en kalme toon het dialoog krachtiger weet te leveren.
Harris weet de klemtoon op het juiste moment te gebruiken, waardoor het goed geschreven dialoog sterker geleverd wordt. Hierbij kun je denken aan het dialoog over of de geruchten rondom Lily en James Potter waar zijn; “I’m afraid so, Professor. The good… and the bad.” Harry Potter and the Philosopher’s Stone is een van de meest iconische Britse films aller tijden. Na twintig jaar is het beeld van Harry Potter die slaapt in een klein kastje onder de trappen, nog steeds briljant op film gezet. Het gebruik van meerdere camerapunten laat goed zien hoe gevangen hij echt is met zijn bloedfamilie. Van zijn neef die op de trap springt, en stof zijn kamer in laat vallen. Tot zijn tante en oom die hem aan het werk zetten.
Iconische kindersterren uit Harry Potter and the Philosopher’s Stone
Dat dit zo iconisch op beeld is neergezet is ook te danken aan de volgende scène waar Harry met zijn familie naar de dierentuin gaat. Daar begint hij een gesprek met een slang die in gevangenschap gefokt is. De slang is een metafoor voor het feit dat Harry ook in gevangenschap opgevoed wordt. Dat de slang weet te ontsnappen met behulp van (Harry’s) magie is een symbool en set-up voor hoe Harry zelf ook zal ontsnappen aan zijn gevangennemers.
De film is rijk gedetailleerd en gebruikt de kleine momenten om het publiek op de hoogte te houden van de gebeurtenissen. Een goed voorbeeld hiervan is de scène waar John Cleese’s Nearly Headless Nick praat over hoe Harry Potter de nieuwste Gryffindor Seeker is geworden. De kindersterren zijn bijna ongeëvenaard te noemen. Zo sterk en iconisch zijn deze kindersterren in hun rollen te noemen. Hierbij heb ik het niet alleen over Daniel Radcliffe als Harry Potter, Emma Watson als Hermione Granger en Rupert Grint als Ron Weasley. Ik heb het hiernaast ook over Tom Felton, Harry Melling en Simon Filister. Zij zijn ook uitstekend in hun rollen.
Matthew Lewis is grappig als Neville Longbottom, maar maakt niet zo veel indruk als de rest van de kindersterren in deze eerste Harry Potter film. De eerste film is ondanks zijn regelmatig gedateerde uiterlijk tijdloos te noemen. Dit komt voornamelijk door twee aspecten – het verhaal is op een briljante manier geadapteerd naar een scenario, en de regievisie van Chris Columbus. Deze sterke combinatie zorgt voor het beeld wat we tegenwoordig nog hebben, als we aan Harry Potter denken. De regisseur heeft met zijn crew prachtige cinematografische beelden opgenomen.
Neem bijvoorbeeld een kijk naar de scène waar Harry in de lucht springt om zijn geleverde Hogwarts brieven op te vangen. Dit beeld wordt in slow-motion afgespeeld, terwijl de epische muziek van John Williams op de achtergrond samengaat met het chaotische geschreeuw van de Dudley’s. Daarnaast weet Columbus met zijn cast en crew het eenzame gevoel van Harry goed op scherm weer te geven. De regisseur laat zien hoe Harry met vriendschap en avontuur, een nieuwe vorm van familie ontdekt. Harry ontdekt dat familie niet alleen gerelateerd is via bloed, maar dat dit ook vormbaar is.
Gedateerd en langdradig
Wat Harry Potter and the Philosopher’s Stone een stuk minder krachtig maakt zijn de visuele effecten van de film. Deze computer gegenereerde effecten zijn bizar slecht en zien er hilarisch gedateerd uit. Bij de scènes waar de focus op deze effecten ligt, voelt het aan alsof je naar een slechte videogame variant van de film zit te kijken. Dit komt onder andere door het camerawerk en montage. De beelden schudden veel en schieten alle kanten op – net zoals de Hogwarts scholieren op hun bezems. Daarnaast worden de beelden snel achter elkaar gemonteerd, waardoor deze scènes een stuk slapper en vooral minder magisch aanvoelen.
Op enkele momenten bevatten deze voornamelijk computer gegenereerde scènes een hartverwarmend moment. Hierbij kun je denken aan de scène waar Harry triomfantelijk terugkeert nadat hij Nevilles post heeft gevangen. Een ander groot minpunt van Harry Potter and the Philosopher’s Stone is dat de film te lang zijn tijd neemt om tot het hoofdverhaal te komen. Daarnaast is het voor langere tijd vrij onduidelijk wat het hoofdverhaal van de film is.
Conclusie
Harry Potter and the Philosopher’s Stone is een iconische Britse film die een nieuwe generatie van Potter liefhebbers heeft geïntroduceerd tot de wereld van de boeken. Dit is ook iets wat deze eerste Harry Potter film zal blijven doen. Dit komt doordat de eerste film ook direct de meest iconische uit deze filmreeks is. Bij Harry Potter and the Philosopher’s Stone krijgen we voor het eerst de prachtige muziek van John Williams te horen. Dit is een score geworden die niet meer weg te denken valt van de wereld van Harry Potter.
Daarnaast krijgt elk publiek, van elke generatie, voor het eerst een introductie naar de filmwereld van Harry Potter. Regisseur Chris Columbus weet op een succesvolle manier Harry’s eerste reis weer te geven van buitenstaander naar geliefde held. Toch lukt het hem en de schrijvers niet om het hoofdverhaal, en het belangrijkste onderdeel van het verhaal, op tijd uit te lichten. Hierdoor voelt de film nogal langdradig en regelmatig leeg aan. Als publiek kijk je meer naar het alledaagse leven van Harry Potter.
Dit is iets wat de regisseur op een succesvolle manier weet weer te geven, maar tegelijkertijd voelt het verhaal van de film hierdoor juist leeg aan. Vooral als je de gehele filmreeks hebt gezien, voelt dit eerste deel als minder belangrijk aan. Dit neemt niets weg van de iconische aard van de film, maar hierdoor voelt de eerste film meer aan als een tussenstop voordat het grotere verhaal zich af begint te spelen. Dit eerste deel voelt aan als de buitenstaander van de filmreeks – wat beide positief en negatief is.
Kort gezegd – Harry Potter and the Philosopher’s Stone is als losstaande film iconisch, maar doordat het maar een klein deel van het grotere verhaal vertelt, is dit een van de zwakkere onderdelen uit de filmreeks. Harry Potter and the Philosopher’s Stone is nu te kijken op Amazon Prime Video in Nederland. Daarnaast is de film nu ook te koop op 4K Ultra HD Blu-ray op bol.com.
