Wat zou je doen als een levensecht persoon uit een portretschilderij stapt? Dat is de vraag die de film Jackie en Oopjen op een avontuurlijke manier beantwoordt. De film is oorspronkelijk in 2020 in de Nederlandse bioscopen uitgekomen. Echter is Jackie en Oopjen ook sinds 13 september 2021 te bekijken op de nieuwe streamingdienst Cultuurticket.nl. En we niemand minder dan Just Entertainment Nederland voor te bedanken!
Just Entertainment heeft namelijk de handen ineengeslagen met Cultuurticket.nl. Ze delen eenzelfde visie; dat verschillende culturele onderwerpen elkaar kunnen versterken. Samen bieden ze vanaf 13 september 2021 twee films aan, maar geen zorgen – het aanbod zal maandelijks worden uitgebreid. Naast Jackie en Oopjen, kun je nu ook al de documentaire John Lewis: Good Trouble zien op Cultuurticket.nl. Maar waar gaat de film Jackie en Oopjen nu precies over? En gaat het verhaal dieper dan een Nederlandse versie van Night at the Museum? Lees dat allemaal – en meer – in mijn film recensie van Jackie en Oopjen.
Het verhaal van Jackie en Oopjen
De 12-jarige Jackie woont samen met haar moeder Mouna en kleinere zusje Piek in Amsterdam. Haar moeder heeft het maar druk met haar baan de laatste tijd. Ze werkt namelijk als conservator bij het Rijksmuseum. De beroemde Rembrandt-schilderijen van Marten Soolmans en Oopjen Coppit zullen daar tentoongesteld gaan worden. Jackie is ondertussen kind aan huis in het Rijksmuseum geworden. De medewerkers kennen haar allemaal en ze komt graag op bezoek (ook na de bezoekers sluitingstijd). Op een dag vindt er iets wonderbaarlijks plaats. De ogen van Oopjen lijken Jackie te volgen. Jackie gelooft dat ze dit gewoon heeft ingebeeld, maar niets blijkt minder waar te zijn, want plotseling staat Oopjen in persoon voor haar.
Oopjen is uit haar schilderij gestapt omdat ze dacht dat Jackie haar lang verloren kleine zusje – genaamd Aeltje – was. Als Oopjen erachter komt dat Jackie in werkelijkheid niet Aeltje is, raakt ze in paniek. Jackie heeft een groot hart en besluit daarom Oopjen te helpen met het zoeken naar het schilderij van het verloren zusje. Er staat ze een groot avontuur te wachten vol belangrijke lessen over vriendschap, zusterschap en het accepteren van hulp.
Overdreven (maar indrukwekkend) acteerwerk
Jackie en Oopjen is als familiefilm druk, maar de filmmakers weten deze drukte onder controle te houden. Dit zorgt ervoor dat de film – voor zowel kinderen en volwassenen – leuk is om te kijken. De kinderen kunnen nog steeds meegaan op de drukte van de film, maar de volwassen hoeven niet voor anderhalf uur te luisteren naar alleen explosief geschreeuw. Doordat de drukte beperkt wordt, weten de filmmakers ook een magisch filmgevoel te maken. Zo maken ze gebruik van overdreven stereotyperende personages, maar schieten ze met het verhaal hier niet te vaak in door. Tijdens het kijken van Jackie en Oopjen, leer je dat deze stereotypes nog steeds een krachtig menselijk karakter kunnen bevatten. Af en toe leren deze personages zelfs een les, waardoor ze uit hun stereotyperende rol breken. Dit is best bijzonder voor een (Nederlandse) familiefilm.
De beste voorbeelden van stereotyperende personages zijn toch echt Bert Hana en Leny Breederveld. Ze spelen de rollen van Herbert en Moeder Vos niet alleen overtuigend, maar ook lekker overdreven. Bert Hana en Leny Breederveld zijn hilarisch als de sullige zoon en chagrijnige bazige moeder. Doordat de karaktereigenschappen van alle personages (en het verhaal) zo zijn uitvergroot, passen ze ook goed in de context van deze film. Een mooi voorbeeld van een personage dat haar stereotype verslaat is Mouna Meyers. Ze wordt sterk gespeeld door Karina Smulders. In de basis is Mouna Meyers een personage waarbij de focus ligt op de wereld in haar eentje aankunnen. In Jackie en Oopjen leert dit personage dat ze ook veel kracht en energie kan halen uit het accepteren van hulp. Ze leert de basisprincipes van zusterschap en, als kijker, vond ik dat mooi om te zien.
Als laatste voorbeeld wil ik de kleine, maar pakkende, rol van Jaap Spijkers bespreken. Ik was zelf al bekend met zijn werk uit de serie Oogappels. Het was leuk om hem terug te zien in deze film. De componist heeft een stuk muziek gecomponeerd die samengaat met Spijkers’ personage. Het is een stuk muziek dat me erg doet denken aan wat ze afspelen bij soldaten die aan het marcheren zijn. Dit stuk past goed bij zijn personage. Vooral omdat Spijkers de directeur van het Rijksmuseum speelt en zijn werknemers (of soldaten) aan het werk zet voor hem.
Verheerlijkt eerbetoon
Jackie en Oopjen voelt aan als een eerbetoon aan het Rijksmuseum en de stad Amsterdam. De film weet daarnaast ook nog een Nederlands vleugje te geven aan een mix van films als Home Alone, Night at the Museum en Willy Wonka and the Chocolate Factory. Ook weet Jackie en Oopjen een luchtige en informerende les te geven over de Nederlandse (kunst-)geschiedenis. Deze les is niet alleen amuserend voor jonge filmbezoekers, maar ook volwassenen en ouders kunnen hier van genieten. Een ander positief punt van de film is de boodschap. Jackie en Oopjen laat zien dat aanvaarding van zusterschap, vriendschap en om hulp kun vragen belangrijk is.
Toch is de film ver weg van perfect. De grappen zijn regelmatig te kinderlijk, waardoor de film door kan schieten in zijn eigen logica. Als Herbert en Moeder Vos proberen iets te achterhalen bij een verkoper, slaan ze hem. Wat doet de verkoper dan? Hij verdedigt zichzelf niet en schreeuwt niet om hulp. In plaats daarvan geeft hij precies wat ze zoeken – om zo niet meer geslagen te worden. De uitvoering van deze scène is zelfs voor een familiefilm vergezocht. Ook voelt Jackie en Oopjen als film ook aan als een promotiefilm om de aankoop van de Maarten Soolmans en Oopjen Coppit schilderijen groot nieuws te maken. In principe is dit niet erg, maar het geeft wel een wat verheerlijkt gevoel van Amsterdam en het bijhorend Rijksmuseum aan.
Conclusie
Jackie en Oopjen is een leuke en avontuurlijke familiefilm die fijn wegkijkt. De film neemt zichzelf niet al te serieus, wat voor heerlijk overdreven acteerprestaties zorgt. Hierdoor raakt de film wel af en toe ook zijn eigen logica kwijt. De cast weet met het overdreven acteerwerk wel indruk te wekken. Vooral Karina Smulders, Bert Hana, Leny Breederveld en Jaap Spijkers stelen de show. Echter weten de kindersterren Frouke Verheijde en Saar van Aken ook degelijk acteerwerk te leveren.
Daarnaast weet Jackie en Oopjen ook een Nederlands eerbetoon te geven aan Amsterdam, het Rijksmuseum en internationale familiefilms als Night at the Museum. Af en toe komt dit eerbetoon wel over als een verheerlijking van Amsterdam en de bijhorende kunstgeschiedenis. Ook zijn niet alle grappen even geschikt voor volwassen kijkers. Toch blijft Jackie en Oopjen een sterke aanrader, die vooral leuk is om met het gehele gezin te bekijken. Jackie en Oopjen is vanaf nu te streamen via Cultuurticket.nl.
