Judas seizoen 1 is een van de spannendste en aangrijpendste Nederlandse seizoenen die ik in een lange tijd heb gezien. Joram Lürsen laat met het eerste seizoen van Judas (opnieuw) zien dat hij een van de beste hedendaagse (Nederlandse) televisiemakers is. Eerder wist hij al indruk te maken met de Nederlandse miniserie Vliegende Hollanders. Met het eerste seizoen van Judas weet hij regelmatig hetzelfde niveau van Vliegende Hollanders te behalen. Waar Vliegende Hollanders de focus legde op avontuurlijke spektakels en vliegtuigproblemen, legt Judas seizoen 1 meer de focus op misdaden, liquidaties en familiedrama’s. Hiermee laat Lürsen zien dat hij veel in petto heeft en zich goed weet aan te passen aan de genres van een verhaal (of televisieserie).
Over Judas Seizoen 1
Judas is een Nederlandse (drama en misdaad) televisieserie over het leven van Astrid Holleeder. De serie kwam tot stand door een samenwerking tussen RTL Nederland en Videoland. Judas is gebaseerd op het gelijknamige boek van Astrid Holleeder. Judas seizoen 1 ging in première op 6 januari 2019. Het eerste seizoen werd wekelijks op zondag uitgezonden door RTL 4. Op Videoland waren op 6 januari 2019 alle afleveringen van Judas seizoen 1 al beschikbaar. Judas seizoen 2 was vanaf november 2022 op de Nederlandse streamingdienst Videoland te zien. In Judas seizoen 1 volgen het levensverhaal van Astrid Holleeder – in andere woorden de zus van crimineel Willem Holleeder.
Wanneer Willem vrij wordt gelaten na enkele jaren vast hebben gezeten in de gevangenis, besluit Astrid samen met haar zus Sonja Holleeder dat ze zullen gaan getuigen tegen hem. Ze besluiten in het geheim bewijs te verzamelen tegen Willem. Op deze manier hopen ze dat hun broer opgepakt en tot levenslang veroordeeld zal worden. Naast dit verhaallijn krijgen we ook diverse flashbacks – uit verschillende vroegere jaren – te zien. Hierbij krijgen we te zien hoe Astrid, Willem en Sonja een moeilijke jeugd hadden met hun alcoholistische vader.
Judas seizoen 1 is geregisseerd door Joram Lürsen – die je misschien al kent voor het regisseren van de Nederlandse miniserie Vliegende Hollanders. De cast van Judas seizoen 1 bestaat onder andere uit Rifka Lodeizen, Frieda Barnhard, Gijs Naber, Minne Koole, Marit van Bohemen, Roos Wiltink, Carry Tefsen, Bianca Krijgsman, Kees Boot, Rosa Reuten, Bas Keijzer, Ronald Top, Tim Seumer en Mike Libanon.
“But it wouldn’t be nothing, nothing without a woman or a girl.”
De openingstitels van Judas seizoen 1 geven goed de aard van het verhaal weer. Zo krijgen we bij de openingstitels beelden van de familie Holleeder en hun naasten te zien. Dit zijn beelden uit allerlei verschillende jaren. Van de jaren 1970 tot die van 1995, maar ook uit de recentere jaren 2000 tot 2010 – en verder. Hiermee geven de seriemakers weer dat Judas seizoen 1 een zo’n compleet mogelijk beeld van de familie Holleeder – en dan vooral Astrid en Willem Holleeder – probeert weer te geven.
We krijgen deze twee mensen het meest in de openingstitels te zien. Niet bepaald gek dus! Tijdens de openingstitels – of de zogenaamde titelsequentie – van elke aflevering speelt ook het nummer “It’s a Man’s Man’s Man’s World”. Echter wordt het beroemde nummer hierbij niet gezongen door James Brown, maar door de artieste Renée Geyer. Op deze manier maken de seriemakers duidelijk dat Judas seizoen 1 focus zal leggen op de vrouwen van dit verhaal.
Joram Lürsem maakt met dit eerste seizoen van Judas de tekst – “This is a man’s world, this is a man’s world. But it wouldn’t be nothing, nothing without a woman or a girl.” – meer dan honderd procent waar. Lürsem laat ons het belang van Astrid Holleeders, Sonja Holleeders en Sandra den Hartogs acties zien om Willem Holleeder vervolgd te laten worden. De regisseur legt de focus op de draagkracht van deze vrouwen, waarbij vrouwenemancipatie net zo goed een belangrijke rol speelt als het zo goed mogelijk weergeven van de waargebeurde evenementen. Hierbij zet hij – bedoeld of onbedoeld – drie powervrouwen neer die als voorbeeld kunnen dienen voor menig mens en slachtoffer van bedreigingen, intimidaties of geweld.
De topactrices van Judas seizoen 1
Dat Lürsem zo goed het belang en de kracht van de belangrijkste vrouwelijke personages weet neer zetten is ook grotendeels te danken aan het acteerwerk. Rifka Lodeizen en Marit van Bohemen leveren hierbij twee indrukwekkende en prijzenswaardige acteerprestaties. Lodeizen en Van Bohemen spelen de zussen Astrid en Sonja Holleeder. De twee actrices weten als een soort goed geoliede machine samen te werken, waarbij ze in hun acteerwerk inspelen op elkaars vermoedens, angsten en vastberadenheid. Als Astrid op een moment zelfverzekerd wordt gepresenteerd door Lodeizen, dan speelt Van Bohemen hier op in door Astrid gespannen of onzeker weer te geven.
Dit klinkt in theorie als een best gemakkelijke pad tot een goede – of zelfs uitstekende – acteerprestatie, maar dit is moeilijker dan je denkt. Het beste acteerwerk van dit duo komt dan ook wanneer ze tegelijkertijd moeten inspelen op elkaars emoties, zonder volledig worden meegenomen door de paranoia en paniek die Willem Holleeder weet te scheppen. Dat is de echte kers op de taart van hun acteerprestatie. Ook Frieda Barnhard en Roos Wiltink spelen Astrid en Sonja Holleeder, maar dan de jongere versie. Hierbij krijgt Wiltink niet veel materiaal om mee te spelen, maar Barnhard weet ook een geweldige acteerprestatie neer te zetten.
Haar acteerprestatie is een van de grootste verkooppunten om de vroegere relatie tussen Astrid en Willem Holleeder te kunnen begrijpen. Ook Rosa Reuten zet een bijzondere acteerprestatie neer als een ex-vriendin van Willem Holleeder. De angst dat het kind van haar personage iets aangedaan zal worden, is zo reëel dat het kippenvel oplevert.
Als laatste hebben we dan nog Carry Tefsen en Bianca Krijgsman. Beiden spelen ze de Stien Leipoldt – de moeder van Astrid, Sonja en Willem. Tefsen speelt de oude dame en Krijgsman de jonge moeder. Toch weten de twee actrices zo goed op elkaar in te spelen dat je op enkele momenten gelooft dat het een en dezelfde actrice is die de rol van Stien Leipoldt speelt. Een indrukwekkende prestatie voor deze twee dames!
Zo vader, zo zoon
Willem Holleeder wordt briljant gespeeld door Gijs Naber. De acteur weet de narcistische trekjes en het doordachte karakter – vol lugubere bedoelingen – van Willem Holleeder perfect weer te geven. Als seriekijker geloof je honderd procent dat hij Willem Holleeder is. Hierbij wordt er niet stilgestaan dat hij een acteur is, want voor die veertig tot vijftig minuten dat je een Judas aflevering kijkt zul je geloven dat je echt naar Holleeder kijkt. Van de manier waarop hij praat tot zijn lichaamshoudingen en – regelmatig aanwezige – frons.
Ook de jongere acteur Minne Koole weet een top acteerprestatie neer te zetten, waarbij het overkomt alsof hij rechtstreeks uit de jaren 1980 komt wandelen. Ik schat de kans groot in dat Kees Boot ook menig seriekijker bang weet te maken. Zijn acteerprestatie als nooit tevreden en alcoholistische vader is zo overtuigend dat je begrijpt waar Willem Holleeder zijn gedrag vandaan heeft. In dit geval kunnen we zeker zeggen dat de appel niet ver van de boom valt.
Bijzonder narratief en uitstekend camerawerk
Joram Lürsem maakt in Judas seizoen 1 gebruik van een niet chronologische volgorde van het verhaal vertellen. Het verhaal verloopt van huidige gebeurtenissen na momenten uit het verleden. Echter worden deze momenten niet willekeurig uitgekozen. De gebeurtenissen uit het verleden spelen altijd in op de situatie in het heden – en andersom ook! Op deze manier weet Lürsum een goed te volgen en kloppend narratief neer te zetten.
Het camerawerk van Mark van Aller geeft de suggestie dat Willem, Astrid en Sonja Holleeder altijd in de gaten gehouden worden. Dit wordt gedaan door de camera bijvoorbeeld achter struiken te plaatsen, waardoor het lijkt alsof we de Holleeders zelf aan het bespieden zijn. Echter is het ook terug te zien in de framing van de filmopnames. Van intense close-ups tot brede total shots waarbij we (veel) mensen om de Holleeders heen zien lopen. En dit verhaal kan elk (bekend of onbekend) mens een gevaar vormen. Van Aller weet wanneer hij met zijn camerawerk zich afstandelijk of hoogst persoonlijk moet oprichten tegen de personages en omgevingen.
Conclusie
Judas seizoen 1 is een van de beste eerste seizoenen voor een kortlopende Nederlandse televisieserie. Als het tweede seizoen net zo goed is als dit eerste deel, dan kunnen we zelfs met Judas spreken over een van de beste Nederlandse televisieseries aller tijden. De serie bevat angstaanjagende spanning, krachtige acteerprestaties en een bijzonder (niet chronologisch) narratief. Het camerawerk weet op de juiste momenten afstand te nemen van de situaties en personages, om ons daarna weer de diepte in te gooien door intense close-ups.
Judas seizoen 1 is eigenlijk alles waar ik op hoop als ik een (Nederlandse) televisieserie kijk, namelijk een sterk geregisseerde serie met een interessant of spannend verhaal, uitstekende acteerprestaties en sterke technische aspecten. Ik zou iedereen – puur voor dit eerste seizoen van Judas – aanraden om Videoland voor (minimaal) een maand te nemen. Het eerste seizoen bestaat uit zes afleveringen en is goed in een maand te kijken. Zoals je misschien al kunt raden: Judas seizoen 1 is dus nu te kijken op Videoland.
