Korte films worden regelmatig niet serieus genomen. Ze worden afgeschreven als video’s of mindere vormen van films. De korte film is niet alleen een filmgenre, maar ook een medium op zich – net zoals animatie beide is. Ondanks dat de korte film de magie van het filmmaken soms beter weet te omvatten dan langere speelfilms, wordt er nog te regelmatig op de korte film neergekeken.
Gelukkig zijn er nog steeds festivals die de magie van de korte film weten te benadrukken. Een van deze festivals is het Regard International Short Film Festival in Saguenay. De 26e editie van het Regard International Short Film Festival in Saguenay kan niet worden beschreven zonder het enthousiasme van de (Canadese) gasten te vermelden.
Als nieuwkomer in een voor mij onbekend land, werd ik met open armen ontvangen door alle vaste en terugkerende gasten. Ondanks dat het communiceren in twee verschillende talen – Frans en Engels – niet altijd gemakkelijk was, was het overduidelijk dat de Canadezen graag het Regard International Short Film Festival organiseren. Ze zijn trots op hun festival en dat is een geweldig gezicht om te zien.
Een korte introductie tot het Regard International Short Film Festival
Ik was aanwezig bij de 26e editie van het Regard International Short Film Festival in Saguenay dat plaatsvond van 23 tot 27 maart 2022. Na een vlucht van bijna 7 uur van Amsterdam naar Montreal, en de dag erna een busrit van 5 uur van Montreal naar Saguenay, was ik behoorlijk aangeslagen. Door het enthousiaste en warme welkom van iedereen voelde ik mijn energieniveau weer stijgen.
Om de FIPRESCI-prijs te selecteren, moest ik samen met mijn twee collega-juryleden – Jason Gorber uit Canada en Flavio Lira uit Uruguay – 30 films bekijken uit de nationale competitie van het Regard International Short Film Festival. De selectie films van dit jaar bevatte een behoorlijk aantal goede tot uitstekende films. Zoals bij elk festival gebruikelijk is, sprak niet elke film me evenveel aan. Sterker nog, er zitten films tussen die ik ronduit slecht of teleurstellend zou willen noemen.
Films uit de Nationale Competitie
Belle River is niet zo’n slechte of teleurstellende film. In het begin is het nog onduidelijk waar we naar kijken. Hoe dichter we bij het besef komen dat dit een film is over overstroomde beschavingen, hoe verontrustender de beelden worden. Het geluid versterkt het verontrustende gevoel.
De cinematografie van de film is prachtig. Het camerawerk doet me denken aan hoe Wes Anderson veel symmetrie en profielshots gebruikt in zijn cinematografie. Het camerawerk in de film heeft ook veel onderwerpen en mensen in het midden van het frame. Van een eend die door het water zwemt, tot een struik die in het midden van het frame drijft. Het camerawerk gaat ook goed samen met de montage van de film.
Een andere film die me ook aansprak was Brasier van regisseur Emilie Mannering. Haar visie op hoe jongere vrouwen hun seksleven onderling bespreken is zeker bijzonder. Ze regisseert de cast op een manier dat zorgt voor geloofwaardig acteerwerk. Het zijn tieners die zich letterlijk gedragen als explosieve en nieuwsgierige kinderen. Het gebruik van symboliek is ook super! Mannering laat zien hoe een vurig onderwerp als seks – ook op jonge leeftijd als vies en verwarrend kan worden ervaren.
Falena is ook een film die ik goed vond. In tegenstelling tot sommige andere films in de competitie, gooit Falena je midden in het verhaal. Tegelijkertijd speelt regisseur Nancy Pettinicchio met de reflecties (en in het verlengde daarvan de percepties) van het hoofdpersonage. Hoe ziet dit personage zichzelf? Er wordt veel gebruik gemaakt van spiegelreflecties, waarmee het onderwerp naaktfotografie verbonden is. Het camerawerk is ook van topklasse.
Het camerawerk versterkt zowel de rustige als drukke momenten uit het verhaal. De regisseur plaatst de camera ook op bewuste afstand van de personages op bepaalde momenten in het verhaal. In het begin van de film plaatst ze de camera bijvoorbeeld dicht bij de twee vriendinnen, omdat ze op dat moment nog veel samen zijn. Wanneer ze afscheid van elkaar nemen, omdat een van hen verhuist, blijft de camera bewust op afstand – wat een prachtige metafoor is voor hun afscheid. Falena is zeker een sterk korte speelfilmdebuut voor Pettinicchio.
Een andere persoonlijke favoriet van mij is Grand Frère van regisseur Rémi St-Michel. Het is een hartverwarmende korte film die het belang van een oudere broer als rolmodel laat zien. Grand Frère wist een persoonlijke snaar bij me te raken, en bovendien vind ik het dansintermezzo in het midden van de film geweldig. De thema’s in deze korte film zijn voor mij relateerbaar, omdat ik zelf een grote broer ben en tegelijkertijd de luxe heb gehad om op te groeien met een oudere neef als broer. De manier waarop de relatie tussen twee broers verandert, is tegelijkertijd mooi, bijzonder en verdrietig. Grand Frère slaagt erin dit alles te vangen in slechts 18 minuten speeltijd.
10 femmes au téléphone viel me als film wel tegen. Filmmaker Julie Roy slaagt er goed in het gevoel te scheppen dat we naar een absurde Stanley Kubrick satire zitten te kijken. De laatste minuut van de film deed me enorm denken aan de satirische humor en donkere toon van Kubricks A Clockwork Orange. Het idee om tien vrouwen via telefoongesprekken met elkaar te verbinden is een leuke opzet. Het idee dat iedereen via elkaar verbonden is met een vermist persoon is ook top. Dit is echter een korte film die beter had kunnen werken als een lange speelfilm.
De film eindigt in de laatste minuut in een snel verhaal. Het idee hiervan is dat ze een ander persoon vergeten doordat ze alleen proberen de vermiste persoon te vinden. Dit is een leuke opzet voor een film, maar helaas voert Julie Roy als regisseur dit idee slecht uit in haar film. We krijgen nauwelijks iets te zien van ofwel de vermiste persoon, ofwel de vrouw die vergeten is, waardoor we als kijker nauwelijks een band krijgen met deze twee mensen.
Ik was veel meer geïnvesteerd in de verhalen rond de andere vrouwen. Op tonaal niveau zit de film dus ook vreemd in elkaar, in de zin dat de film verschillende kleine verhaallijnen bevat, elk met een eigen genre of tonale thematiek. Ook de korte komediefilm BUMP van regisseur Maziyar Khatam vond ik niet bijzonder interessant. Als film leunt BUMP te veel op het acteerwerk en de dialogen uit het scenario. Voor de rest heeft de film weinig te bieden. Zelfs de komische timing is ronduit teleurstellend. Wanneer er iets grappigs lijkt te gebeuren, verschijnen er auto’s voor. Hierdoor zie je de grap niet eens uitgespeeld worden, waardoor ik me als kijker eerder gefrustreerd voelde dan vermaakt.
Tot slot wil ik ook Ousmane van regisseur Jorge Camarotti noemen. Ik had de geweldige kans om deze regisseur persoonlijk te spreken tijdens een van de netwerkevenementen. De manier waarop de film is opgenomen en gespeeld, gaf me het gevoel dat ik de film door een kijkdoos bekeek. Net zoals Ousmane in de film door een diorama kijkt. Van alle verhalende korte films is Ousmane degene die de grootste indruk op me heeft achtergelaten. Als film voelt Ousmane aan als een melancholische Wes Anderson film.
De cast van de film is indrukwekkend. Vooral de acteur die Ousmane speelt en de actrice die Edith speelt zijn magnifiek. Ousmane is een persoonlijk verhaal waarin de regisseur veel onderwerpen uit zijn eigen levensverhaal heeft terug laten komen. Daarnaast slaagt Camarotti erin om via de cast zoveel gezegd te krijgen. Een gezichtsuitdrukking of een pose zegt in deze film regelmatig zoveel meer dan een dialoog had kunnen doen. Ousmane is een geweldige film, en ik kijk er dan ook naar uit dat Camarotti er een lange speelfilm van maakt (wat hij heeft bevestigd te gaan doen).
Embrasse-moi donc
Een van de films die ik buiten de nationale competitie zag was Embrasse-moi donc. Een kort speelfilmdebuut dat als het gaat om verhaalverloop doet denken aan de vroege films van Quentin Tarantino. Ik heb het hier niet alleen over hoe het verhaal in elkaar zit, maar ook over de sfeer van de korte film. Het verhaal van de film speelt zich tegelijkertijd af in het verleden en het heden. De verhaallijnen lopen door elkaar heen, waardoor het in het begin moeilijk is om te weten naar wat voor verhaal je aan het kijken bent. Voor mij lijkt het alsof regisseur Laetitia Mallette met haar film een melodramatische en emotionele bad trip wilde maken.
Daar is ze zeker in geslaagd. De bewuste regiekeuzes van Mallette staan niet op hetzelfde niveau als Tarantino in zijn beginjaren, maar deze film belooft veel goeds voor haar toekomst als regisseur en scenarist. Naast het feit dat ze als regisseur een film heeft gemaakt die speelt met de gevoelens van het publiek, is Mallette er ook in geslaagd een film te maken die waarschijnlijk bij elke kijkbeurt beter zal worden.
Daarnaast is het acteerwerk van de cast behoorlijk goed. De cast weet goed en geloofwaardig in te spelen op de emoties van het publiek. Als ik een duidelijk minpunt zou moeten noemen, dan zou dat zijn dat Mallette de techniek van een duidelijk verhaalverloop nog niet helemaal onder de knie heeft. Toch is het een krachtig kort speelfilmdebuut voor regisseur Laetitia Mallette.
Nuisance Bear: Onze winnaar
Voor het Regard International Short Film Festival mochten we als FIPRESCI-jury een film tot winnaar kronen. Tijdens het juryberaad waren we het er snel over eens dat onze winnaar Nuisance Bear zou zijn. Nuisance Bear is een korte documentaire die ongelooflijk goed gemaakt is. Regisseurs Gabriela Osio Vanden en Jack Weisman hebben beiden een achtergrond als cinematograaf en dat zie je terug in hun werk als regisseur. Ze slagen erin om enkele van de adembenemendste, trieste en prachtige beelden in een korte documentaire vast te leggen. Ook de overgangen in de montage zijn krachtig uitgevoerd.
Het regisseursduo heeft de touwtjes duidelijk in handen en weet precies wanneer ze welk beeld aan het publiek moeten laten zien. Dit kan niet anders dan meesterlijk genoemd worden. En dat is ook wat Nuisance Bear is. Een meesterlijk in elkaar gezette film die met exacte precisie het verhaal weet te vertellen dat het wil vertellen. Daarom heeft de FIPRESCI-jury daarom besloten de prijs toe te kennen aan Gabriela Osio Vanden en Jack Weisman voor Nuisance Bear.
