Katak, de dappere beloega is een warme en leerzame animatiefilm. De filmische avonturen van de moedige en slimme jonge beloega Katak, zijn zowel geschikt voor kinderen als voor volwassenen. In de film leert Katak dat hij zichzelf niet hoeft te bewijzen. Het maakt niets uit dat hij er jonger uitziet dan dat hij is, want zoals zijn gelijknamige opa zegt: “Wat telt zit van binnen!” Katak maakt in deze mooie Canadese animatie en familiefilm mee dat hij gewoon mag zijn wie hij is. Vooral de jongere filmtoeschouwers krijgen hierdoor een mooie (film-)les over identiteitsvorming en zelfacceptatie mee.
Katak, de dappere beloega neemt de filmtoeschouwers op een wonderbaarlijke wereldreis door zeeën en rivieren op Aarde mee. De animatiefilm laat de geweldige zeewereld en zijn bewoners op bijzondere, spannende en grappige manieren zien. Zo laat de film niet alleen beloega’s zien, maar ook kabeljauwen, narwals, orka’s, steurvissen, krabben en zelfs ganzen. Ondanks dat de animatiefilm veel belangrijke (en volwassen) thema’s bespreekt, valt een van de belangrijkste aspecten uit de film wat tegen. Voor een animatiefilm ziet de animatie er namelijk niet heel goed uit.
Katak, de dappere beloega oogt als een animatiefilm die eigenlijk rechtstreeks naar streamingdiensten, fysieke media of televisie zou kunnen gaan. De animatietechnieken en animatiebewegingen zien er regelmatig goedkoop of slap geanimeerd uit. Ondanks dat de film minder spectaculair geanimeerd is, valt Katak, de dappere beloega nog steeds aan te raden. De film bevat een prachtig verhaal dat spannende filmscènes sterk weet te balanceren met zowel komische als hartverwarmende filmmomenten.
Over Katak, de dappere beloega (2023)
Katak, de dappere beloega is een Canadese animatie en familiefilm uit 2023. De film is geregisseerd door Christine Dallaire Dupont en Nicola Lemay. Het scenario van de film is geschreven door Andrée Lambert. Katak, de dappere beloega wordt in de Nederlandse versie in de bioscopen gebracht. De Nederlandse stemmencast bestaat uit (o.a.) Mattie Valk, Gioia Parijs en Laura Vlasblom. De film heeft een speeltijd van 78 minuten. Het verhaal gaat over de jonge beloega Katak. Hij loopt achter in zijn ontwikkeling. Terwijl al zijn leeftijdsgenoten allemaal wit zijn geworden, blijft Katak grijs.
Hierdoor wordt hij gepest door enkele van zijn leeftijdsgenoten. Hij wil bewijzen dat hij wel degelijk volwassen is. Daarom vertrekt hij op een spannende reis naar het Grote Noorden om de laatste wens van zijn oma in vervulling te laten gaan. Hij gaat op zoek naar zijn opa die hij nooit gekend heeft. Onderweg in de grote oceaan komt hij gevaar tegen en maakt hij onverwachte vriendschappen. Hij bewijst dat je dapper kunt zijn ongeacht hoe groot je bent. Katak, de dappere beloega is sinds 27 maart 2024 officieel in de Nederlandse bioscopen te zien. Mijn dank aan filmdistributeur In the Air voor het versturen van een online recensie-exemplaar.
Kleurencombinaties en karakterontwerpen
Ondanks dat Katak, de dappere beloega niet sterk geanimeerd is, weten de filmmakers wel uitstekend kleurgebruik in te zetten om in te spelen op de rustgevende en warme filmsfeer. In de film worden afwisselende kleurencombinaties niet alleen gebruikt in de achtergronden van de filmscènes, maar ook op de zeebodems en in de wolken. Kleurencombinaties als paars en roze worden afgewisseld met blauw, groen en geel. De kleurencombinaties ondersteunen de betoverende filmscènes, zoals het moment waarin Katak vrolijk bij een koraalrif in cirkels zwemt.
Deze actie zorgt ervoor dat er stof, glitters en kristallen in de prachtige kleurencombinatie van blauw, groen en geel vrijkomen. Een ander mooi voorbeeld is het kleurgebruik bij het Noorderlicht. Samen met de filmmuziek van componist Uberko zorgt dit voor een hypnotiserende en prachtige filmscène. Ook de karakterontwerpen van de dieren zijn in deze film niet slecht uitgevoerd. Sterker nog zien ze er degelijk uit. De animatie zelf is het grootste zwaktepunt uit Katak, de dappere beloega.
Vooral aan het begin aan de film is het wennen hoe slapjes en teleurstellend geanimeerd de zwemmende beloega’s eruitzien. De film ziet er bijna uit alsof het met 3D klei is geanimeerd. Het oogt kneedbaar. Hierdoor valt een deel van de (film-)illusie dat je je in een andere wereld bevindt weg. Ook lijkt de film op enkele momenten eerder vertoonde geanimeerde beelden op exact dezelfde manier te hergebruiken. Het probleem hiervan is dat deze geanimeerde beelden geen toegevoegde waarden aan het filmverhaal hebben.
Volwassen thema’s
In Katak, de dappere beloega worden meerdere belangrijke thema’s besproken. Zo komen onderwerpen als levenslange vriendschappen, jaloerse pestkoppen en haantjesgedrag aan bod. Daarnaast worden er in deze animatiefilm regelmatig ook volwassen thema’s besproken. Zo worden de pluspunten en de minpunten van alleen zijn besproken. Een van de voordelen is dat je overal heen kunt gaan, omdat je geen verplichtingen hebt. Een van de grootste nadelen is uiteraard de eenzaamheid die hierbij komt kijken.
De andere volwassen thema’s hebben vooral betrekking op de familiesituatie waarin het jonge hoofdpersonage Katak zich bevindt. Katak maakt op een jonge leeftijd mee hoe zijn oma de kracht om door te gaan begint te verliezen. Dit komt doordat ze steeds zieker wordt. De film laat op een subtiele manier de effecten hiervan zien op de familie van Kataks oma. Zo wordt de angst om hun geliefde oma te verliezen krachtig in beeld gezet. Een ander heftig volwassen onderwerp dat besproken wordt, heeft te maken met stilgeboorte en het effect dat dit op verschillende familieleden heeft.
Het gebruik van deze zware onderwerpen had kunnen zorgen voor een deprimerende kinderfilm, maar gelukkig weten de regisseurs en scenarioschrijvers deze onderwerpen op een kindvriendelijke manier te bespreken. De focus ligt in het verhaal meer op hoop dan op verdriet. Dit is ook terug te zien in het verhaalverloop waarin de jonge Katak ervoor kiest de laatste wens van zijn zieke oma te vervullen. Het Nederlandstalige stemmenwerk ondersteunt het filmverhaal. De Nederlandse stemmen weten namelijk goed de emotionele momenten te verkopen aan het filmpubliek.
Informatieve en inzichtvolle film
De film laat ook het effect dat mensen met hun machines en zeevoertuigen op de natuur hebben. De kinderfilm laat op een informatieve manier zien hoe deze machines en zeevoertuigen het welzijn van beloega’s verminderen. Sterker nog: ze worden in levensgevaar gebracht door de acties van de mensheid. De echo’s die de motoren van hun schepen maken, zorgen ervoor dat nabije beloega’s uit balans raken, dissociëren en niet meer kunnen zien. Het geluid in de zee draagt veel verder dan boven water.
De beloega’s hebben last van de echo’s en geluiden van de machines (o.a. gravers genoemd in deze film) en de zeevoertuigen (ook wel drijvers genoemd in deze film). Beloega’s gebruiken fluit en pieptonen om te communiceren en hun gehoor om te zien. De echo’s en geluiden van door mens gemaakte machines en voertuigen zorgen ervoor dat ze niet meer kunnen zien of communiceren. Katak, de dappere beloega geeft jonge (en oude) filmtoeschouwers nieuwe inzichten over hoe mensen verantwoordelijk kunnen worden voor het uitsterven van dit dierenras.
Ondanks dat de destructie van de mensheid in de zeeën en de natuur worden besproken, kiest de animatiefilm er bewust voor om geen mensen in beeld te brengen. Deze keuze ondersteunt de subtiele regievisie van regisseurs Christine Dallaire Dupont en Nicola Lemay. De regisseurs weten dat het belangrijk is om dit te bespreken, maar houden slim de focus van het verhaal op de filmische avonturen van Katak.
Anders dan anderen
Katak neemt het in zijn film op tegen de dodelijke en gemene orka Zaagtand, die een rugvin in de vorm van een stiletto heeft. Zaagtand is zo bloeddorstig en gevaarlijk dat hij iedere beloega die hij tegenkwam in zijn territorium voor zijn plezier heeft vermoord. “Some killer whales just want to watch the world burn.” Zaagtand heeft ook nog een dochter, genaamd Zaagje. Ze is anders dan andere orka’s. Zo is Zaagje vegetarisch en kan ze niet tegen bloed. Zaagtand en Zaagje hebben, op zijn zachtst gezegd, een moeilijke ouder en kind relatie.
Zo denkt Zaagtand alleen aan zichzelf en heeft hij een groot ego. De schurk wil al jarenlang wraak nemen op Kataks gelijknamige opa. Zijn trots is belangrijker dan zijn eigen dochter. Tegelijkertijd bemoeit Zaagtand zich veel met de levenskeuzes die Zaagje maakt: van het kiezen om vegetariër te zijn tot het bevrienden van de jonge Katak. In de film krijgen zowel Katak als Zaagje te maken met de meningen en vooroordelen van volwassenen. Uiteindelijk leren ze beiden hun kracht uit hunzelf te halen in plaats van hun bewijsdrang.
Ze mogen dan anders dan anderen zijn, maar in ieder geval blijven ze ook zichzelf. Naast dat de film diepgaand ingaat op de vader en dochter relatie van de schurk, levert Katak, de dappere beloega ook spannende filmmomenten met Zaagtand. Tijdens de eerste achtervolgingsscène komen Katak en Zaagtand tegen over elkaar te staan in een race voor wie het langst zijn adem onder water kan houden. Ondanks dat de film meerdere spannende confrontaties bevat tussen Zaagtand en Katak, wordt het verhaal rondom hun rivaliteit nooit afgesloten.
In plaats daarvan kiezen de regisseurs en scenarioschrijver ervoor om het verhaal tussen Zaagtand en zijn dochter Zaagje sterk af te sluiten. Aan het einde van de film komen de dochter en de vader weer bij elkaar. Een van de laatste boodschappen die Zaagtand meegeeft aan zijn dochter is dat ze haar leven moet leven zoals ze zelf wil. Dit is een mooie afsluitende boodschap om mee te geven aan dit personage – en in verlenging het filmpubliek.
Conclusie
Uiteindelijk is Katak, de dappere beloega een geweldige filmreis waarin het titulaire hoofdpersonage zichzelf leert accepteren voor wie hij is en tegelijkertijd ook nieuwe vrienden voor het leven weet te maken. In deze kinderfilm zien we ook hoe de personages karakterontwikkelingen meemaken. Zo leert de pestkop van zijn fouten, nadat hij eerst het titulaire hoofdpersonage het leven zwaar heeft gemaakt. De kinderfilm bespreekt verschillende belangrijke en volwassen onderwerpen, maar verliest nooit zijn aandacht voor de avontuurlijke en humoristische kanten van het verhaal.
Zo bevat de film meerdere grappige bijpersonages die voor hilarische momenten zorgen. De twee bejaarde zeehonden die zich overal bemoeien, met hun slogan “Niet dat het me wat uitgaat“, zijn geweldig. Ze komen over als een moderne versie van Buurman en Buurman. Katak, de dappere beloega bevat verder ook een avontuurlijk filmverhaal waarin het jonge hoofdpersonage de zeewereld afreist om de laatste wens van zijn zieke oma te vervullen.
Het grootste minpunt aan Katak, de dappere beloega is spijtig genoeg de animatie zelf. Ondanks dat de film tijdens enkele scènes indrukwekkende animatietechnieken en snel bewegende animatiebewegingen gebruikt, valt de animatie over het algemeen tegen. Ondanks dat de animatiefilm minder sterke animatie bevat, heeft Katak, de dappere beloega nog genoeg goeds te bieden om de film een bioscoopbezoek waard te maken. Katak, de dappere beloega is nu te zien in de Nederlandse bioscopen.
