SebKijk

Recensies door Sebastiaan Khouw

Führer und Verführer (2024) – Filmrecensie

Führer und Verführer (2024) – Filmrecensie

Führer und Verführer vertelt het verhaal van de opkomst van nazi-Duitsland door de lens van Adolf Hitlers rechterhand en propagandaminister Joseph Goebbels. De film begint met een tekstuele introductie die de premisse van het verhaal beschrijft en de redenering om de film door het perspectief van de daders – in andere woorden de nazi’s – te laten zien. De introductie beschrijft terecht dat deze keuze om het filmverhaal vanuit het perspectief van de nazi’s te laten zien zowel riskant als noodzakelijk is. Regisseur en scenarioschrijver Joachim A. Lang bepleit terecht dat dit een goede manier is om de hedendaagse bevolking te waarschuwen tegen – en bewust te maken van – het werk van demagogen. De regisseur en scenarioschrijver start de film echter niet met de eerste ontmoetingen tussen Goebbels en Hitler. Daarnaast begint het filmverhaal ook niet met de start van hun samenwerkingen. Na een tekstuele introductie en een proloog, dat vlak plaatsvindt voor de dood van Hitler en Goebbels, opent de film in 1938 met de Anschluss van Oostenrijk bij Duitsland. Doordat deze Duitse oorlogsdramafilm niet start met de eerste samenwerkingen en ontmoetingen tussen Goebbels en Hitler, wordt de opkomst van fascisme, ongelijkheid en racisme als iets plotselings en onverwachts neergezet. Hiermee speelt Lang in op de snelle groei en opkomst van fascistische demagogen. Daardoor weet de regisseur en scenarioschrijver goed de gevaren hiervan weer te geven. Tegelijkertijd werkt de narratieve keuze om het verhaal niet te starten bij het begin van Goebbels’ leven als propagandaminister en rechterhand van Hitler hem ook tegen. De regisseur en scenarioschrijver wil het filmpubliek de boodschap meegeven alert te blijven voor de groei en opkomst van fascisme, maar doordat de film niet start bij het begin van deze opkomst, lukt het Lang niet om de filmtoeschouwers aan te geven waar ze op moet letten om de opkomst van fascisme te herkennen. Hoogstwaarschijnlijk zal de regisseur en scenarioschrijver verwacht hebben dat de filmtoeschouwers zelf zullen herkennen wanneer fascisme aanwezig is of opkomt, maar als dat het geval was, dan zouden film als Führer und Verführer ook niet gemaakt hoeven te worden. De narratieve keuzes die gemaakt zijn komen dus op enkele momenten (enigszins) imperfect en onlogisch over.

Small Things Like These (2024) – Filmrecensie

Small Things Like These (2024) – Filmrecensie

De historische dramafilm Small Things Like These laat zien hoe jonge vrouwen naar tuchthuizen werden gestuurd voor “boetedoening en rehabilitatie.” De jonge vrouwen werden in deze tuchthuizen (en andere soortgelijke instellingen) geëxploiteerd en mishandeld. Regisseur Tim Mielants en scenarioschrijver Enda Walsh lijken op een intieme manier de vraag te stellen wat de prijs is van niets doen tegen het onrecht dat deze jonge vrouwen (en hun afgenomen kinderen) werd aangedaan. Het briljante aan de vraag en deze opzet is dat de interne en externe conflicten van het hoofdpersonage, Bill Furlong, hieraan verbonden zijn. Bill kan zich nooit volledig inactief opstellen tegen het wangedrag dat deze tuchthuizen vertoont, doordat zijn levensgeschiedenis en bestaan hieraan grotendeels verbonden is. Doordat het leven van Bill grotendeels verbonden is aan het systeem van de tuchthuizen, is zijn confrontatie met de katholieke kerk onontkoombaar. Elk moment dat hij een trauma herbeleeft of zijn gedachten afdwalen naar het verleden, wordt hij geconfronteerd met de problematiek van de katholieke kerk en de tuchthuizen. Elke keer dat hij botst met het oneerlijke en gevaarlijke systeem van het tuchthuis, moet Bill ook zijn traumatische verleden onder ogen komen. Door de prijs van niets doen persoonlijker te maken in het filmverhaal, bepleiten Mielants en Walsh dat de mensheid altijd actie moet nemen tegen onrechtvaardigheid en ongelijkheid. Met Small Things Like These laten ze zien dat de prijs van niets doen meer kost dan de gevolgen van iets doen.

All I Had Was Nothingness (2025) – Filmrecensie

All I Had Was Nothingness (2025) – Filmrecensie

Documentairefilm All I Had was Nothingness is een briljant eerbetoon aan het creatieve proces dat filmmaker en journalist Claude Lanzmann doorliep bij het maken van zijn monumentale documentairefilm Shoah (1985). Regisseur Guillaume Ribot gooit je direct de diepte in van Lanzmanns creatieve proces. Hiermee speelt Ribot in op het langdurige karakter van Lanzmanns (obsessieve) missie om zijn film Shoah te maken. De film opent in Lanzmanns auto als hij de radio aanzet waarop Beethovens Symfonie nr. 5 te horen is. Volgens Houston Symphony (en andere muziektheoretici) gaat Beethovens Symfonie nr. 5 over elke zwaarbevochten overwinning die er ooit is geweest of er ooit zal zijn. De keuze om Beethovens Symfonie nr. 5 af te spelen aan het begin van de film is een duidelijk symbool voor de intense en persoonlijke creatieve strijd die Lanzmann voert om zijn film over de Holocaust te maken. Tegelijkertijd symboliseert het gebruik van Beethovens Symfonie nr. 5 ook het creatieve proces van Ribot om het verhaal van de totstandkoming van Shoah met gearchiveerd filmmateriaal goed op beeld te zetten.

Oorlogsdramafilm White Bird is vanaf 24 april 2025 in de Nederlandse bioscopen te zien

Oorlogsdramafilm White Bird is vanaf 24 april 2025 in de Nederlandse bioscopen te zien

Op dinsdag 11 maart heeft filmdistributeur Independent Films de trailer en filmposter vrijgegeven van de opkomende oorlogsdramafilm White Bird. Independent Films zal deze Amerikaanse film op 24 april 2025 uitbrengen in de Nederlandse bioscopen. White Bird is een oorlogsdramafilm uit 2023. De film is geregisseerd door Marc Forster. Deze Zwitserse filmmaker kun je ook kennen voor het regisseren van Finding Neverland (2004), Quantum of Solace (2008), World War Z (2013) en A Man Called Otto (2022).

Eye Filmmuseum viert honderd jaar Columbia Pictures met speciaal filmprogramma

Eye Filmmuseum viert honderd jaar Columbia Pictures met speciaal filmprogramma

Het Eye Filmmuseum viert het honderdjarige bestaan van de iconische Hollywoodstudio Columbia Pictures met het programma The Lady with the Torch  –  100 jaar Columbia Pictures. Hierbij legt het programma de focus op de gloriedagen van het bedrijf. De bijzondere en eigenzinnige filmstudio Columbia Pictures werd in 1924 opgericht en groeide in de jaren 1930 uit tot een van de toonaangevende filmbedrijven in Hollywood. Columbia Pictures was een plek waar kunst en commercie, het systeem en de kunstenaar op een briljante manier samen konden werken en waar relatief veel vrijheid bestond. Sony Pictures – het moederbedrijf van Columbia Pictures – heeft het merendeel van de films uit het programma in de afgelopen jaren gerestaureerd. Het Eye Filmmuseum vertoont een selectie van zeventien films uit het retrospectief van het Locarno Film Festival en vult deze aan met een titel uit hun eigen collectie. Het programma The Lady with the Torch  –  100 jaar Columbia Pictures is van 3 april 2025 tot en met 30 april 2025 in het Eye Filmmuseum in Amsterdam te zien.

Interview | Guillaume Ribot over zijn documentairefilm All I Had Was Nothingness

Interview | Guillaume Ribot over zijn documentairefilm All I Had Was Nothingness

In 2025 is het tachtig jaar geleden dat de Tweede Wereldoorlog tot een einde kwam. Ter gelegenheid hiervan presenteerde de Berlinale 2025 de wereldpremière van de documentairefilm All I Had Was Nothingness. De bijzondere documentairefilm is geregisseerd door de Franse filmmaker Guillaume Ribot. Op 18 februari 2025 mocht ik Ribot interviewen. In All I Had Was Nothingness levert Ribot een eerbetoon aan de meesterlijke documentairefilm Shoah (1985) van filmmaker en journalist Claude Lanzmann. In zijn documentairefilm hoopt Ribot het audiovisuele werk dat Lanzmann leverde met Shoah uit te breiden. Daarnaast hoopt Ribot dat hij met All I Had Was Nothingness een brug kan slaan tussen zijn film en Lanzmanns Shoah, zonder met Shoah te concurreren. Voor het maken van All I Had Was Nothingness maakte Ribot gebruik van Lanzmanns eigen woorden uit zijn memoires en niet eerder vertoonde fragmenten van Lanzmanns filmmateriaal. Ribot zag Shoah voor het eerst in de jaren 1990. Hij was “stomverbaasd, totaal verbijsterd door de vertelkracht, de kracht van het woord en de kracht van het kader.” De Fransman benoemde hoe het bekijken van Shoah in de bioscoop een fysieke en uitputtende ervaring is. “Het is een intellectuele test. Je huilt niet voor Shoah, maar je beleeft een ervaring,” zei hij. Ribot is nu nog steeds onder de indruk van de narratieve kracht van de film. Hierbij heeft hij aangegeven dat de filmische kwaliteit van Shoah niet alleen te danken is aan de kracht van woorden, maar ook aan die van beelden en de bijzondere cinematografen waarmee Lanzmann mee heeft samengewerkt.

Filmtip | Bezuidenhout (2025)

Filmtip | Bezuidenhout (2025)

Op maandag 3 maart 2025 om 09:00 is de eerste trailer van de opkomende Nederlandse oorlogsfilm Bezuidenhout online gebracht. Bezuidenhout vertelt het verhaal van het vergissingsbombardement dat door de Britse geallieerden op de Haagse wijk Bezuidenhout heeft plaatsgevonden. Dit werd een van de dodelijkste bombardementen van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Ondanks dat een groot deel van de wijk in vlammen opging en honderden mensen stierven door het bombardement, is deze gebeurtenis bij veel mensen niet bekend. Op 3 maart 2025 is het precies 80 jaar geleden dat dit rampzalige bombardement plaatsvond in Bezuidenhout. Om deze pijnlijke gebeurtenis nooit te vergeten zijn de eerste beelden van deze bijzondere Nederlandse oorlogsfilm op deze dag online gedeeld.

Smile (2022) – Filmrecensie

Een van de grootste redenen waarom Smile zo effectief is als horrorfilm is de manier waarop regisseur en scenarioschrijver Parker Finn in het filmverhaal speelt met trauma. De bovennatuurlijke en psychologische horrorfilm onderzoekt de relatie tussen trauma en identiteit. Hierbij onderzoekt het filmverhaal de connectie tussen deze twee onderwerpen door het hoofdpersonage besmet te laten raken met een monsterlijk entiteit dat voedt op haar jeugdtrauma’s. Finn vergelijkt trauma’s (indirect) met monsters die onontkoombaar zijn en grote invloed hebben op onze identiteitsvorming. De opkomst van het monster en de terugkeer van haar jeugdtrauma’s laten beide het verlies van Rose’s controle over haar (mentale) vrijheid zien. De film speelt uitstekend met thema’s waarin Rose haar vrijheid verliest, doordat haar controle over haar gedachten net zo goed verloren gaan als haar visie op haar traumatische jeugd. Het monster beperkt haar kansen om haar trauma’s te bestrijden en te groeien als persoon. Hierdoor verliest Rose niet alleen haar vrijheid, maar ook haar menselijkheid. De horrorfilm is zo angstaanjagend doordat de filmtoeschouwers zo doeltreffend in de schoenen van Rose geplaatst worden. De film speelt met het (getraumatiseerde) brein van het hoofdpersonage waarbij het filmpubliek bewust wordt gemaakt van de perceptie van Rose en het perspectief van haar (nabije) omgeving. Hierdoor ervaart het filmpubliek haar gevoelens van machteloosheid en wanhopigheid, terwijl ze met al haar wilskracht vecht tegen het verlies van haar menselijkheid, identiteit en vrijheid. De film wordt ondersteund door gruwelijke schrikmomenten. Deze schrikmomenten spelen goed in op het feit dat Rose nergens veilig is: zelfs niet in haar eigen gedachten(-wereld). Elk moment kan er een eng figuur verschijnen of een realiteitsschending plaatsvinden. Dit schept een constant en intens gevoel van onveiligheid. Smile werkt verder briljant als horrorfilm doordat het unieke plottwists bevat waar verschillende filmscènes zijn vormgegeven als psychoses, wanen en manische episodes. Door de scherpe montage van filmmonteur Elliot Greenberg worden de filmtoeschouwers in de schoenen van Rose gezet en blijven ze zich, net zoals dit filmpersonage, continue afvragen wat echt en wat nep is.

Le Royaume (2024) – Filmrecensie

Le Royaume (2024) – Filmrecensie

Le Royaume is een film waar thema’s rondom wraak centraal staan. Regisseur Julien Colonna en scenarioschrijver Jeanne Herry laten in het filmverhaal zien dat wraak een onverbrekelijke cyclus is waarin elke moord (of soortgelijke wraakactie) een nieuw wraakverhaal creëert. Hierbij bepleiten de regisseur en scenarioschrijver dat de hele geschiedenis van de mens gebaseerd is op de woede van (jonge) mensen. Deze woede leidt tot wraakgevoelens en het nemen van moorden uit wraak. Dit zorgt weer voor nog meer woedende jonge mensen met wraakgevoelens (en nog meer moorden uit wraak). Uit het filmverhaal kan de conclusie getrokken worden dat de cyclus van woeste en wraakvolle moordlustigheid niet doorbroken kan worden: zelfs niet door liefde en samenhorigheid. Le Royaume is een filmisch portret dat de daad van vergiffenis als onbereikbaar einddoel neerzet. Le Royaume laat verder zien dat je het verleden niet kunt ontlopen. Zelfs als je veranderd bent of meer dan bereid bent om te veranderen en jezelf te verbeteren, zullen de daden uit je verleden je blijven achtervolgen – en je uiteindelijk inhalen. De eerste helft van de film laat vooral het gevaar van wraakacties zien, terwijl de tweede helft van de film meer ingaat op de wens van de filmpersonages om hun wraakvolle gevoelens achter zich te laten en een nieuw leven te starten. Ondanks dat deze twee delen van het filmverhaal goed op dezelfde thema’s voortborduren, kalmeert en vertraagt het filmverhaal bij de tweede helft te veel. De spannende filmsfeer wordt ingeruild voor een verhaalonderdeel waarin vader Pierre-Paul en dochter Lesia opnieuw in contact met elkaar proberen te komen. Tegelijkertijd doen ze ook hun best doen om hun recente verleden achter zich te laten en een nieuw leven te beginnen. Doordat de spanning van de film in zijn tweede helft flink afneemt, neemt de intense betrokkenheid die het filmpubliek tot het filmverhaal heeft ook af. Richting zijn einde gaat de film weer als een speer door het verhaal heen. Hierdoor kan er zeker geconcludeerd worden dat de enigszins rommelige structuur van het verhaalverloop een van de (enkele) grote problemen uit de film is.

Hot Milk (2025) – Filmrecensie

Hot Milk (2025) – Filmrecensie

De manier waarop regisseur Rebecca Lenkiewicz haar speelfilm regiedebuut Hot Milk opent, is niet bepaald origineel te noemen. Zo opent de Britse coming-of-age dramafilm tijdens de filmbetiteling met het geneurie van het hoofdpersonage Sofia. Deze ooit originele en betekenisvolle toevoeging van een (vrouwelijke) hoofdpersonage die kwetsbaar neuriet door de filmbetiteling is ondertussen zo vaak gebruikt dat het al zijn originaliteit heeft verloren. Bij deze Britse film komt het zelfs over alsof dit filmelement puur is toegevoegd om voor een gehalte (filmische) herkenbaarheid te zorgen. Verder is geen enkele reden waarom het hoofdpersonage zit te neuriën door de filmbetiteling. Hot Milk mist dus niet alleen originaliteit, maar ook redenaties voor bepaalde regiekeuzes. Dit zijn dan ook de twee grootste zwaktepunten van de film. Ondanks dat Hot Milk een vrij voorspelbare film is, bevatte het filmverhaal wel de potentie om iets vernieuwends en bijzonders te vertellen. Deze potentie is vooral terug te vinden bij de verhaallijn van het belangrijkste bijpersonage Rose: de moeder van Sofia. Het zijn Lenkiewicz en scenarioschrijver Deborah Levy bijzonder goed gelukt om het onderwerp van onbekende (geestelijke en lichamelijke) ziektes te belichten. Hot Milk laat goed zien hoe onze onverwerkte trauma’s en opgekropte gevoelens ervoor kunnen zorgen dat we onverklaarbare lichamelijke klachten oplopen die in ruil weer zorgen voor andere mentale problemen. Ondanks dat Lenkiewicz en Levy falen om een origineel verhaal omtrent het hoofdpersonage te vertellen, weten ze een aangrijpend verhaalonderdeel neer te zetten waarin de vertolker van Rose, Fiona Shaw, ook nog een van haar allerbeste acteerprestaties levert.