In januari 2024 vindt de zevende editie van het Nederlands Silent Film Festival plaats. Het Nederlands Silent Film Festival is het grootste filmfestival in Nederland voor de stille film. Van 11 tot en met 14 januari 2024 vindt het filmfestival plaats in Parktheater Eindhoven en Pand P. Bezoekers van het Nederlands Silent Film Festival van 2024 maken een unieke reis mee door de wereld van de stille film: een kunstvorm waarbij films zelf geen geluid hebben en in plaats daarvan voorzien zijn van live muziekbegeleiding.
Het Nederlands Silent Film Festival – dat ook bekend staat onder zijn afkorting NSFF – programmeert dit jaar stille filmklassiekers van iconen als Buster Keaton, Asta Nielsen, Oliver Hardy, Fritz Lang en Mary Pickford. Het Nederlands Silent Film Festival van 2024 zet ook onbekende pioniers en zeldzame filmparels in het spotlicht. Het filmfestival daagt bezoekers uit nieuwe aspecten van de stille film te ontdekken. Dit wordt gedaan in programma’s die voor het eerst in Nederland te zien zijn.
Muzikanten (zogenaamde “stille film musici”) zoals Maud Nelissen, Daan van den Hurk en Meg Morley begeleiden de twaalf filmprogramma’s met live muziek. Muziekinstrumenten die live gespeeld worden zijn onder andere de piano en de harp. In dit artikel ga ik dieper in op het programma van het Nederlands Silent Film Festival van 2024. Er zijn nu al tickets te koop voor programmaonderdelen van het Nederlands Silent Film Festival van 2024.
Pollyanna en Forbidden Paradise
Op donderdag 11 januari 2024 opent het Nederlands Silent Film Festival met de Amerikaanse stille film Pollyanna. De film is geregisseerd door Paul Powell en komt uit het jaar 1920. De cast van Pollyanna bestaat uit (o.a.) Mary Pickford, Katherine Griffith, Howard Ralston en Helen Jerome Eddy. De film heeft een speeltijd van 65 minuten. De tussentitels van de film zijn Engelstalig, maar deze filmvertoning van Pollyanna wordt ook voorzien van Nederlandse en Franse ondertiteling.
Het verhaal van Pollyanna gaat over een jong meisje dat noodgedwongen bij haar verbitterde tante moet gaan wonen, wanneer haar vader plotseling sterft. Pollyanna leert haar nieuwe dorpelingen al snel kennen. Ze weet met haar aanstekelijke optimisme hun levens te veranderen. Alleen haar tante lijkt ongevoelig te zijn voor haar charme. Het titulaire hoofdpersonage wordt gespeeld door Mary Pickford. Pollyanna is bovendien de allereerste film die Pickford produceerde voor United Artists.
United Artists is de filmstudio die ze samen had opgericht met Douglas Fairbanks, Charlie Chaplin en D.W. Griffith. Pollyanna werd een groots economisch succes. De filmvertoning zal op donderdag 11 januari 2024 beginnen om 19:00 bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van Meg Morley. De toegangsprijs voor deze filmvertoning is € 10,- per ticket. Op donderdag 11 januari 2024 is ook de stille film Forbidden Paradise in zijn geheel te zien in een nieuwe restauratie.
Forbidden Paradise is een Amerikaanse stille film uit 1924. De film is geregisseerd door Ernst Lubitsch. De cast van Forbidden Paradise bestaat uit (o.a.) Pola Negri, Rod La Rocque en Adolphe Menjou. De film heeft een speeltijd van 76 minuten. Forbidden Paradise is een prachtige stille film waarin grootheden van de stille film – regisseur Ernst Lubitsch en actrice Pola Negri – samenwerken. Daarnaast bevat deze stille film ook een van de allereerste filmrollen van Clark Gable.
Forbidden Paradise vertelt het verhaal van keizerin Catharina de Grote, haar diepe verlangens en eenzaamheid. Na bijna honderd jaar is deze film voor het eerst weer te zien in een nieuwe restauratie. Om deze reden is deze filmvertoning ook een echte must-see voor alle liefhebbers van de stille film. De filmvertoning van Forbidden Paradise zal op 11 januari 2024 beginnen om 20:30 bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van Daan van den Hurk en Frank van der Star. De toegangsprijs is € 12,50 per ticket.
Fritz Langs laatste stille film
Dit jaar zal bij het Nederlands Silent Film Festival van 2024 ook de laatste stille film van de grootste filmmaker Fritz Lang te zien zijn. Deze Duitse stille film heet Frau im Mond en komt uit het jaar 1929. De film staat ook bekend onder zijn Engelstalige titel Woman in the Moon. De cast van Frau im Mond bestaat uit (o.a.) Willy Fritsch, Gerda Maurus, Klaus Pohl, Fritz Rasp en Gustav von Wangenheim. De film heeft een speeltijd van 161 minuten. Het filmverhaal volgt een wetenschapper die ontdekt dat er goud aanwezig is op de achterkant van de maan.
Samen met een team onderzoekers, opportunisten en een enkele verstekeling vliegt hij met een raket de ruimte in om het maanoppervlak te verkennen. Alleen krijgt de bemanning te maken met onderlinge rivaliteit. Dit heeft al snel catastrofale gevolgen. Frau im Mond is een van de laatste grote stille films uit de Duitse filmgeschiedenis. Daarnaast is dit de laatste stille film van regisseur Fritz Lang. Deze regisseur kun je kennen voor het regisseren van andere Duitse (stille) films als Metropolis.
Frau im Mond wordt gezien als een technologisch hoogtepunt uit de vroege filmgeschiedenis. De film heeft een blijvende invloed gehad op de filmkunst en de ruimtevaart zelf. Frau im Mond is gebaseerd op een boek van Thea von Harbou. De filmvertoning van Frau im Mond zal plaatsvinden op vrijdag 12 januari 2024 om 14:30 bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van Daan van den Hurk en Meg Morley. De toegangsprijs is € 12,50 per ticket.
Ongekende wereldwonderen
Het Nederlands Silent Film Festival van 2024 laat de wonderen van de stille film uit alle hoeken van de wereld zien. Zo richten ze ook hun schijnwerpers op de Mexicaanse stille films. Op vrijdag 12 januari 2024 presenteert het Nederlands Silent Film Festival van 2024 de Mexicaanse stille film El Tren Fantasma. Dit is een van de weinige Mexicaanse stille films die bewaard is gebleven. De film is geregisseerd door Gabriel García Moreno en staat ook bekender onder zijn Engelstalige titel The Ghost Train. De film komt uit het jaar 1926 en heeft een speeltijd van 73 minuten.
De cast van El Tren Fantasma bestaat uit (o.a.) Manuel de los Ríos, Carlos Villatoro en Clarita Ibánez. El Tren Fantasma is een film gevuld met actie en avontuur. De film vertelt het klassieke verhaal waarin boeven gevangen moeten worden om de knappe dochter van een stationseigenaar te redden. Ondanks dat het verhaal duidelijk geïnspireerd is op Hollywood, kenmerkt El Tren Fantasma zich juist door zijn Mexicaanse invloeden, gebruiken en landschappen.
El Tren Fantasma zal vertoond worden op 12 januari 2024 om 20:30 bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van de virtuoze Mexicaanse stille film pianist José Maria Serralde Ruiz. De toegangsprijs tot deze filmvertoning is € 12,50 per ticket. Een ander wereldwonder uit de geschiedenis van de stille film is de Japanse film Fûun jôshi. De film staat ook bekend onder zijn Engelstalige titel Castle of Wind and Clouds. Fûun jôshi is geregisseerd door Toko Yamazaki. De film komt uit 1928 en heeft een speeltijd van 61 minuten.
De cast van Fûun jôshi bestaat uit (o.a.) Chôjirô Hayashi, Akiko Chihaya, Myoichiro Ozawa, Ippei Sôma, Sôroku Kazama, Yoshie Nakagawa, Yukiko Ogawa en Shinkuro Masamune. Het verhaal speelt zich af in het hart van het oude Japan. De jonge samoerai krijger Shinhachi keert na drie jaar dienst in de hoofdstad terug naar huis. Hij gaat op zoek naar zijn verloofde Chigusa. Tot zijn grote schrik krijgt hij te horen dat ze gekozen is als concubine van de prins. Zijn innerlijke strijd tussen plichtsbesef en liefde wordt verder verergerd wanneer hij beschuldigd wordt van verraad.
Fûun jôshi wordt beschreven als een film vol poëzie en schoonheid. De film heeft fantastisch camerawerk en productieontwerpen. Ook bevat het nauwgezet gechoreografeerde vechtscènes. Fûun jôshi zal op 12 januari 2024 om 22:00 vertoond worden bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van Elizabeth-Jane Baldry. De toegangsprijs tot deze filmvertoning is € 10,- per ticket.
Slapstick Saturday
Het hoogtepunt van het Nederlands Silent Film Festival van 2024 staat in het teken van de grote slapstickacteuren uit het stille tijdperk. De Slapstick Saturday is de jaarlijkse ode aan de grote komedie kunstenaars uit het tijdperk van de stille film. De hoofdfilm van dit jaar is de iconische stille film The Cameraman. Deze Amerikaanse film heeft de legendarische acteur Buster Keaton in de hoofdrol. The Cameraman is geregisseerd door Edward Sedgwick en komt uit 1928.
Naast Keaton bestaat de cast verder uit (o.a.) Marceline Day, Harold Goodwin, Harry Gribbon en Sidney Bracy. De film heeft een speeltijd van 67 minuten. The Cameraman werd jarenlang gebruikt als schoolvoorbeeld van hoe je een perfecte komediefilm schrijft. The Cameraman was daarnaast de laatste film waarover Keaton nog (grotendeels) zelf de controle had. Dit geeft de film een melancholische plek in de filmgeschiedenis. Voor de pauze kan het publiek genieten van de eerste film die volledig onder leiding van Keaton werd uitgebracht.
Deze korte Amerikaanse film kwam uit in 1920 en heet One Week. De film is geregisseerd door Buster Keaton en Edward F. Cline. One Week wordt beschouwd als een technisch hoogstandje. Joe Roberts en Sybil Seely hebben ook bijrollen in One Week. Deze korte film heeft een speeltijd van 19 minuten. Ook zal de korte film Should Men Walk Home? vertoond worden bij de Slapstick Saturday van het Nederlands Silent Film Festival van 2024.
Deze korte Amerikaanse film is geregisseerd door Leo McCarey. De cast van Should Men Walk Home? bestaat uit (o.a.) Mabel Normand, Eugene Pallette en Oliver Hardy. De film heeft een speeltijd van 26 minuten. Slapstick Saturday zal dit jaar ook nog een (onbekende) korte film uit de Nasty Women collectie vertonen. De films van Slapstick Saturday worden live muzikaal begeleid door Daan ven den Hurk, Meg Morley, Bart Soeters en Frank van der Star.
Van den Hurk en Morley zijn te horen op de piano. Soeters speelt bas en Van der Star is te horen op een drumstel. Dit jaar is het Muziekgebouw Eindhoven de locatie voor de Slapstick Saturday. Slapstick Saturday zal dit jaar plaatsvinden op zaterdag 13 januari 2024 om 20:30. De toegangsprijs tot de Slapstick Saturday van het Nederlands Silent Film Festival van 2024 is € 17,50 per ticket.
Peter Pan
De laatste film die echt aan te raden valt bij het Nederlands Silent Film Festival van 2024 is de Amerikaanse stille film Peter Pan. De film is geregisseerd door Herbert Brenon. De film werd oorspronkelijk uitgebracht in 1924. De cast van Peter Pan bestaat uit (o.a.) Betty Bronson, Ernest Torrence, Mary Brian, Virginia Brown Faire, Esther Ralston en Anna May Wong. De film heeft een speeltijd van 105 minuten. Deze Amerikaanse stille film is de eerste verfilming van het klassieke gelijknamige toneelstuk. Deze stille film was de directe inspiratie voor Walt Disney om zijn versie van Peter Pan te maken.
Peter Pan was daarnaast een van de eerste films waar de legendarische kostuumontwerpster Edith Head en cinematograaf James Wong Howe aan meewerkten. Peter Pan zal op zondag 14 januari om 13:30 vertoond worden bij de Grote Zaal in Pand P in Eindhoven. De filmvertoning zal begeleid worden door live muziek van Daan van den Hurk, Elizabeth-Jane Baldry en Frank van der Star. Van den Hurk speelt op de piano. Baldry is te horen op de harp en Van der Star speelt wederom op een drumstel. De toegangsprijs tot deze filmvertoning is € 12,50 per ticket.
Missie van het Nederlands Silent Film Festival
Het Nederlands Silent Film Festival zet zich door het jaar heen in om dit filmisch erfgoed toegankelijk te maken van filmvertoningen, lezingen, leerzame projecten en workshops. Het filmfestival wil namelijk de creativiteit en vernieuwing van de allereerste films vieren. De stille films zijn begonnen als volksvermaak voor op carnavals en kermissen, maar al snel groeide het uit tot een ware kunstvorm.
Dit werd een medium waarbij volledige verhalen werden verteld met alleen maar beelden, mime en (on-)regelmatige tussentitels. Er ontstonden allerlei soorten films. Van hilarische komedies tot gruwelijke horrorfilms. En van de grootste avonturenverhalen tot de hartverscheurendste drama’s. Echter is de stille film (ook wel bekend als de silent film) nooit stil geweest. De films werden vanaf het begin al muzikaal begeleid. Dit gebeurde niet alleen met een pianist of een kleine band, maar ook met volledige symfonieorkesten.
De combinatie van beeld met live muziek maakt volgens het Nederlands Silent Film Festival de stille film vele malen levendiger dan de huidige geluidsfilm. Daarom zet het Nederlands Silent Film Festival zich in om de stille film in leven te houden en zijn bekendheid te vergroten. Het filmfestival wil nieuwe generaties laten zien en beleven dat de silent film geen primitieve voorloper van de hedendaagse bioscoopfilm is, maar juist een opzichzelfstaande, en unieke kunstvorm.
Het Nederlands Silent Film Festival is uitgegroeid tot een plek waar liefhebbers kunnen genieten en nieuwkomers kennis kunnen maken met deze geliefde stille films. Tijdens het jaarlijks terugkerende festival programmeren ze een zo gevarieerd mogelijk aanbod. Er is ruimte voor beide grote producties, als onbekendere pareltjes. Daarnaast is er ruimte voor actualiteit. Zo worden er nog geregeld films herontdekt in (particuliere) archieven. Er kunnen verloren gewaande scènes of complete films teruggevonden worden.
Vele musea en andere instellingen over de hele wereld houden zich namelijk bezig met het restaureren van oude stille films. Het Nederlands Silent Film Festival organiseert en steunt door het jaar heen ook andere stille film vertoningen. Dit doen ze naast het festival. Op hun website en socialemediakanalen worden geïnteresseerden op de hoogte gehouden van alle plannen. Ook kun je je daar aanmelden voor een nieuwsbrief van het filmfestival.
