Het verhaal van On the Basis of Sex is als film de afgelopen jaren (nog) actueler en belangrijker geworden. Zo heeft het Amerikaanse Hooggerechtshof de eerdere Amerikaanse abortuswet, die het recht op abortus veiligstelden, teruggeroepen. Hierdoor hebben vrouwen in Amerika niet langer zelf het recht om te beslissen over hun eigen lichaam. Het terugdraaien van de abortuswet laat zien dat Amerika nog steeds moeite heeft om niet te discrimineren op basis van geslacht.
On the Basis of Sex vertelt juist het revolutionaire verhaal van Ruth Bader Ginsburg en haar missie om het discrimineren op basis van geslacht tegen te gaan. De eerste keer dat ik de film zag vond ik de film niet bijzonder goed, maar eerder middelmatig. Dat ik niet onder de indruk was kwam vooral door de (terechte) kritiek op de voorspelbaarheid van het verhaal. Nu ik de film opnieuw heb bekeken, realiseer ik me dat de voorspelbaarheid niet veel wegneemt van het verhaal. In plaats daarvan bouwt het juist verder op aan het thema van de film.
Het thema van On the Basis of Sex gaat over dat het strijden voor gelijke rechten altijd van belang zal zijn – zelfs als elke grondwet een voor een moet worden aangepast. Dit maakt de film echter niet automatisch perfect. Zo loopt het verhaal duidelijk problemen op in het voorspelbaarheid van het verhaal.
Over On the Basis of Sex (2018)
On the Basis of Sex is een Amerikaanse biografische juridische dramafilm dat gebaseerd is op het leven van Ruth Bader Ginsberg. In het verhaal van de film wordt de focus ook gelegd op de vroege zaken van de Hooggerechtshof rechter. Ginsberg diende als een rechter van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten van 1993 tot haar dood in 2020. On the Basis of Sex legt de focus op de vroege werkjaren van Ginsberg, voordat ze een rechter van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten was geworden.
De film begint in 1956 als Ruth Bader Ginsberg en haar man Martin Ginsburg beiden nog studenten zijn bij de Harvard Law School. Het grootste gedeelte van de film vindt echter plaats in de jaren 1970 als Ruth Bader Ginsberg een zaak opneemt, waarbij er met een wet gediscrimineerd wordt tegen een man vanwege zijn mannelijke geslacht. Ginsberg ziet dit als een startpunt om aan te kaarten dat veel Amerikaanse wetten mannen en (vooral) vrouwen discrimineren op basis van geslacht.
On the Basis of Sex is geregisseerd door Mimi Leder. Het scenario is geschreven door Daniel Stiepleman – het neefje van Ginsburg. De cast van de film bestaat onder andere uit Felicity Jones, Armie Hammer, Justin Theroux, Jack Reynor, Cailee Spaeny, Sam Waterston, en Kathy Bates. Felicity Jones speelt de hoofdrol van Ruth Bader Ginsburg, waarbij Armie Hammer en Cailee Spaeny de belangrijkste bijrollen spelen. Hammer speelt Martin Ginsburg en Spaeny speelt Jane Ginsburg – de dochter van Ruth en Martin.
On the Basis of Sex beleefde zijn wereldpremière op het American Film Institute op 8 november 2018. De film werd in de Amerikaanse bioscopen uitgebracht op 25 december 2018, terwijl On the Basis of Sex in Nederland uitkwam op 7 maart 2019. De film ontving over het algemeen positieve kritieken van de recensenten, waarbij er vooral met lof over Jones’ acteerprestatie en het tempo van de film werd gesproken. Echter spraken ook enkele recensenten zich negatief uit over de film. Deze recensenten vonden de film vooral (te) voorspelbaar.
Recensie
Volgens enkele recensenten werd het verhaal van Ruth Bader Ginsburg in On the Basis of Sex te veel neergezet als het leven van een heiligen. Echter is dit een belachelijk kritiekpunt, want On the Basis of Sex laat juist beide de positieve en negatieve kanten van Ruth Bader Ginsburg zien. De film is niet eenzijdig. Zo benoemd de film ook wat de catastrofale gevolgen zouden kunnen zijn als Ruth Bader Ginsburg een zaak over gelijke rechten zou verliezen. Regisseur Mimi Leder wil juist de nobele strijd voor gelijkheid realistisch neerzetten. Hierbij stopt Leder het verhaal ook in het juiste tijdsperspectief.
Ze laat zien hoe verschillende generaties voor (of juist tegen) gelijke rechten strijden. Hierbij wordt er ook verder opgebouwd aan de onderlinge relatie tussen moeder Ruth en dochter Jane. Beiden strijden ze voor gelijke rechten en willen ze discriminatie op basis van geslacht stoppen. Doordat ze beide uit een andere generatie komen, hebben ze ook een andere tijdgeest. Waar Jane zich vooral wil inzetten via protesten om radicale sociale veranderingen te bereiken, probeert Ruth dit te voor elkaar te krijgen door via rechtszaken de grondwetten aan te passen.
Echter wordt de onderbouwde relatie van Ruth en Jane niet gepresenteerd zonder zijn bijhorende clichés. In de film krijgen we regelmatig het conflict tussen een rebelse tiener en een starre ouder te zien. Ondanks dat de deze relatie redelijk onderbouwd is, moest ik door de clichés toch op enkele momenten bijna met mijn ogen rollen. Het verhaal speelt voorspelbaar in op de groei die deze familie relatie meemaakt, waarbij ik al wist dat Jane uiteindelijk zou gaan opkijken naar haar moeder Ruth.
Echter zit de voorspelbaarheid van het verhaal de film niet (altijd) in zijn weg. Er zijn meerdere momenten van verheldering in de film, die tegelijkertijd voorspelbaar, maar effectief uitgewerkt zijn. Deze zogenaamde “moments of clarity” gaven me het gevoel van overwinning en duidelijkheid – het gevoel dat het respectievelijke personage uit de scène ook heeft. De krachtig en betekenisvolle cinematografie hielp hierbij. De score van Mychael Danna speelt variërend met opwaartse tempo’s en sombere klanken.
Een van de sterkste punten uit On the Basis of Sex is de montage van Michelle Tesoro. Een moment dat alle aspecten goed combineert, is de scène waar een groep mannelijke advocaten discussiëren hoe ze Ruths strijd voor gelijkheid moeten tegenhouden. Hoe meer deze mannen praten over hun gedachtegangen, hoe meer de montage verschillende opgenomen close-ups snel achter elkaar af laat spelen. Dit moet weergeven dat deze mannen vastzitten in hun versie van de werkelijkheid en de wereld. Het moet weergeven dat ze kortzichtig zijn en niet open staan voor verandering. Deze scène is simpelweg geniaal!
Het acteerwerk is redelijk sterk. Het acteerwerk wat ik het meest kan waarderen in On the Basis of Sex is dat van Felicity Jones. Ze vertoond een ongelofelijke acteerprestatie, waarbij vooral haar speech over gelijkheid tussen mannen en vrouwen, een bijzondere indruk weet achter te laten. Tijdens dit debat tussen het Amerikaanse Hooggerechtshof en Ruth, zat ik op het puntje van mijn stoel toe te kijken. De manieren waarop de vragen gearticuleerd worden, zorgen ervoor dat je echt midden in het moment van de film zit. Deze scène is verreweg de beste uit de film. Hierbij voelt het echt aan alsof we de rechtszaak zelf bijwonen.
Conclusie
Ondanks de voorspelbare narratieve aard van On the Basis of Sex, weet regisseur Mimi Leder toch een uitstekende biografische juridische dramafilm neer te zetten. Het verhaal doet eer aan de strijd voor gelijkheid en bepleit (nobel) niet te discrimineren op basis van geslacht. Het acteerwerk van de cast is redelijk sterk, waarbij vooral hoofdrolspeler Felicity Jones de show weet te stelen als Ruth Bader Ginsburg. Technisch zit de film ook goed in elkaar, waarbij de montage van Michelle Tesoro de echte ster van de film is.
Echter zijn de score van Mychael Danna en het camerawerk van Michael Grady ook twee technisch briljante toevoegingen aan de film. On the Basis of Sex is een film die ondanks vele narratieve clichés toch krachtig weet te blijven. Een deel daarvan is ook te danken aan het belangrijke thema van de film, maar dit betekent niet dat de film alleen goed is omdat het een belangrijke (en juiste) boodschap vertelt. On the Basis of Sex is namelijk echt een goed geregisseerde film die technisch sterk in elkaar zit en krachtig acteerwerk bevat. On the Basis of Sex is nu te koop op DVD op Bol.com. Daarnaast is de film te huur en te koop op Pathé Thuis.
