Saints & Sinners is een sombere, maar mooie Ierse film met redelijk wat gebreken. De film laat zien dat er in een land van zondaars, moordenaars en politieke onrust geen echte heiligen zijn. Het uitvoeren van zonden onder de beste intenties, neemt niet weg dat dit nog steeds zonden zijn. Ondanks dat het strijden voor een vrij Ierland maar een klein onderdeel is uit het filmverhaal, weet regisseur Robert Lorenz samen met scenarioschrijvers Mark Michael McNally en Terry Loane goed de consequenties van deze acties weer te geven. Hierbij spelen de regisseur en scenarioschrijvers in op een van hun narratieve thema’s: of het doel de middelen heiligt.
Is een vrij Ierland het waard als ze daarvoor onschuldigen mensen moeten opofferen? En is het in opdracht vermoorden van mensen het waard om je traumatische verleden te vergeten? De film stelt de vraag of het uitvoeren van zonden überhaupt een doel heiligt. In het geval van Saints & Sinners lijken de filmmakers te pleiten voor het idee dat een heilige eerst een zondaar moet zijn voordat hij echt de betekenis daarvan kan begrijpen. Deze thematische vraag is maar een klein onderdeel van het grotere plaatje.
Hierbij komen we ook direct bij het grootste probleem van de film. Het filmverhaal is te overambitieus en probeert te veel te vertellen. Hierdoor mist de film een duidelijke focus en oogt het filmverhaal onderontwikkeld. Lorenz heeft samen met de scenarioschrijvers laten zien dat Saints & Sinners zeker potentie had om een geweldige film te zijn geworden. Tegelijkertijd laat de regisseur met zijn regiekeuzes ook zien dat de cast en crew met de film een grotere hap namen dan dat ze konden kauwen.
Over Saints & Sinners (2023)
Saints & Sinners is een Ierse thriller en misdaadfilm uit 2023. De film staat ook bekend onder zijn andere filmtitel In the Land of Saints and Sinners. De film is geregisseerd door Robert Lorenz. Het scenario van de film is geschreven door Mark Michael McNally en Terry Loane. De cast van Saints & Sinners bestaat uit (o.a.) Liam Neeson, Ciarán Hinds, Kerry Condon, Jack Gleeson, Desmond Eastwood, Sarah Greene, Colm Meaney, Niamh Cusack en Conor MacNeill. Neeson speelt de hoofdrol in deze film.
Dit is Neesons tweede samenwerking met Lorenz na de film The Marksman uit 2021. Saints & Sinners beleefde zijn wereldpremière op 6 september 2023 bij het 80ste Filmfestival van Venetië. De film werd in de Nederlandse bioscopen uitgebracht op 28 december 2023. Het verhaal van Saints & Sinners speelt zich af in de jaren 1970 in Ierland. Terwijl het land in de greep is van politiek geweld, leidt Finbar Murphy – in een poging de zonden uit zijn verleden achter zich te laten – een rustig leven in een afgelegen kustplaatsje.
De rust verdwijnt met de komst van een groep IRA-terroristen. Ze proberen zich in het dorp schuil te houden na een aanslag. Finbar wordt nu meegenomen in een steeds benauwend wordende kat-en-muisspel. Hij probeert zijn dorpsgenoten en vrienden te beschermen, maar loopt daardoor wel het risico dat zijn geheime identiteit onthuld wordt. Dutch FilmWorks (DFW) bracht Saints & Sinners op 5 april 2024 uit op Blu-ray en DVD. Mijn dank aan Dutch FilmWorks (DFW) voor het versturen van een recensie-exemplaar.
Een moderne film uit klassiek Hollywood
Een van de beste aspecten uit Saints & Sinners is de meeslepende filmmuziek van componisten Diego Baldenweg, Lionel Baldenweg en Nora Baldenweg. De filmmuziek combineert muzikale thema’s die regelmatig gebruikt worden in westerns met meer traditionele Ierse muziek. De componisten balanceren donkere en gespannen muziekstukken met lichtere muziekklanken. De ontspannen onderdelen uit het filmmuziek lijken te dienen als intermezzo’s voor de regelmatig onheilspellende en opwindende filmmuziek. De prachtige Ierse landschappen die op beeld zijn gezet door cinematograaf Tom Stern worden verrijkt door de filmmuziek.
De filmmuziek informeert net zo goed als het camerawerk van Stern wanneer er iets lijkt te gaan gebeuren. De muziek bouwt de spanning bij het filmpubliek op door aan te geven dat er iets op komst is. De combinatie van de verbluffende filmmuziek en het fantastische camerawerk van Stern zorgen ervoor dat Saints & Sinners eruitziet en klinkt als een film uit The Golden Age van klassiek Hollywood. In zijn cinematografie maakt Stern gebruik van grootse eentonige kleuren die de achtergronden laten ogen alsof ze geschilderd zijn.
Hierdoor lijkt het alsof Saints & Sinners gebruik maakt van het soort grote sets dat regelmatig voor kwam bij films uit de gouden jaren van klassiek Hollywood. Doordat dit in werkelijkheid niet het geval is, schept de cinematograaf een tegenstrijdig sprookjesachtig beeld waarmee hij de aandacht van het filmpubliek weet vast te pakken en niet meer loslaat. Het werk van productieontwerper Derek Wallace en set decorateur Jil Turner helpen bij het verkopen van de filmische leugen dat Saints & Sinners een (oude) filmklassieker zou kunnen zijn.
Spanning en symboliek
Saints & Sinners is vanaf de openingsscène al een spannende film. In deze openingsscène maken Wallace en artdirector Kieran McNulty de slimme keuze om de bar – wat een doelwit is – te voorzien van een donkerblauwe kleur. Door deze visuele keuze – en door de keuze om de rest van de omgeving een grauw uiterlijk te geven – valt de bar direct op. De ogen van het filmpubliek richt zich nu op de bar – wetende dat er hier wat staat te gebeuren of plaats zal vinden. Doordat de cinematograaf in zijn camerawerk de bar ook nog centreert, valt dit nog meer als belangrijk onderwerp op.
Stern zorgt met zijn camerawerk voor een intense filmsfeer door goed gebruik te maken van diverse cameratechnieken en positioneringen van de camera. De cinematograaf wisselt snel af van statief naar handheld camerawerk, waarbij de camera zich soms in een rijdende auto bevindt. Ook maakt Stern gebruik van symbolische positioneringen van de camera. Zo laat hij de IRA vanuit een vogelperspectief zien nadat ze een bom in een auto af hebben laten gaan. Hiermee speelt de cinematograaf met het symbolische en thematische idee dat God neerkijkt op de zonden die ze zijn begaan.
De strakke montage van filmmonteur Jeremiah O’Driscoll versterkt en intensiveert deze zenuwslopende openingsscène. In de cinematografie wordt er verder nog meer gespeeld met symbolische en thematische beelden. Zo verschijnt de filmtitel naast een gebroken verkeersbord. Het verkeersbord is gebroken geraakt nadat de vier IRA-leden met hun auto er tegen aangereden zijn. Het gebroken verkeersbord kan symbolisch en thematisch staan voor meerdere ideeën. Zo kan het laten zien dat zelfs kapotte palen in de grond vast kunnen blijven staan.
Hiermee laten de cinematograaf en de regisseur zien hoe ook kapotte mensen, die door geweld of ongeluk hun levensbetekenis zijn kwijtgeraakt, overeind kunnen blijven staan. De kapotte paal is niet meer zoals die eerst was, net zoals de personages in de Saints & Sinners zijn veranderd door de acties van anderen en persoonlijke tragedies die ze hebben meegemaakt. Hiermee kunnen de filmmakers inspelen op het thema dat mensen door de acties van anderen ook kapotgemaakt kunnen worden.
Neeson, Gleeson en de rest
Het acteerwerk van de cast is subliem. Van de cast stelen vooral Liam Neeson, Kerry Condon, Ciarán Hinds, Jack Gleeson en Colm Meaney de show. Zelfs Meaney, die eerder dit jaar nog te zien was in de belabberde film No Way Up, weet een sterke acteerprestatie neer te zetten. De acteur oogt geloofwaardig als de gluiperige middenman die tussen de opdrachtgevers en opdrachtnemers in zit. Gleeson, die vooral bekend is voor zijn rol als Joffrey Baratheon in Game of Thrones, lijkt in eerste instantie weer een smeerlap te spelen.
Langzaamaan laat de film zien dat dit niet het geval is. Regisseur Robert Lorenz laat met veel expositie zien dat zijn belangrijkste personages allemaal een traumatisch verleden verschuilen. Zo noemen zowel de personages van Neeson als Gleeson hardop waar ze tegen aanlopen en waarvan ze dromen. Ondanks dat het fijn is dat het verhaal dit duidelijk maakt, mist de film wel subtiliteit in de manier waarop dit besproken wordt. Toch is Gleeson een genot om te aanschouwen. Condon is ook goed in haar agressieve en chronisch chagrijnige rol.
Daarnaast spelen Hinds en Neeson het hart en de ziel van de film. Beide acteurs leveren emotioneel aangrijpende acteerprestaties af. Vooral Neeson weet op een verfijnde manier weer te geven hoe zijn zonden en daden hem beginnen te achtervolgen. Daarnaast weet de beroemde acteur op een originele manier met zijn non-verbale acteerwerk verdriet en rouw weer te geven. Hinds overtuigt vooral richting het einde van de film, wanneer zijn personage erachter komt dat Finbar niet de man is wie hij dacht dat hij was.
Overambitieus filmverhaal
Het grootste zwaktepunt van Saints & Sinners ligt bij het filmverhaal. De film is zeker spannend en ontroerend, maar tegelijkertijd is het verhaal volgepropt met verschillende onderwerpen en thema’s. Zo worden ook onderwerpen als kindermishandeling, vriendschap, liefde en rouw besproken. Het probleem hierbij is niet dat al deze onderwerpen worden besproken. Het probleem ligt eerder bij de manier waarop deze onderwerpen worden besproken. Ze leiden te veel af van de rode draad van het verhaal. Bovendien komen alle kleinere onderwerpen keer op keer maar kort ter sprake.
Hierdoor worden deze thematische verhaallijnen en onderwerpen maar amper uitgewerkt. Ook zorgt dit er ook voor dat het hoofdverhaal minder tijd krijgt om zich te ontwikkelen. Het helpt Saints & Sinners ook niet dat het filmverhaal wat continuïteitsproblemen bevat. Een van de beste voorbeelden hiervan is hoe Hinds’ personage (een politieagent) direct langs een van de IRA-leden loopt, wiens foto gepubliceerd staat in de krant, en hem niet herkent. Dit soort narratieve momenten komen zowel onlogisch als problematisch over.
Conclusie
Saints & Sinners is zeker geen perfecte – of überhaupt uitstekende – film is. Toch is de film de moeite waard om te kijken. De Ierse thriller en misdaadfilm bevat prachtige en memorabele filmmuziek. De componisten hebben hun duidelijke inspiratiebronnen gebruikt om er iets eigens van te maken. De filmmuziek speelt perfect in op de cinematografie van Tom Stern. Deze technische aspecten zorgen er samen voor dat Saints & Sinners overkomt als een moderne kijk op oude Hollywoodklassiekers. Hierbij worden ze ondersteund door het werk van productieontwerper Derek Wallace, artdirector Kieran McNulty en set decorateur Jil Turner.
Ook het werk van filmmonteur Jeremiah O’Driscoll behoort tot de pluspunten van de film. Hetzelfde kan gezegd worden over het acteerwerk van Liam Neeson, Kerry Condon, Jack Gleeson, Ciarán Hinds en Colm Meaney. Hierin steelt Neeson het meest de show. Met zijn gezichtsuitdrukkingen en zijn non-verbale acteerwerk weet de acteur zoveel meer te vertellen. Neeson bewijst dat de ogen inderdaad de spiegel naar de ziel zijn. Ondanks meerdere positieve aspecten, bevat Saints & Sinners helaas ook een overvol en rommelig filmverhaal.
Regisseur Robert Lorenz lijkt samen met de scenarioschrijvers te zijn doorgeschoten in wat ze allemaal wilden vertellen met hun film. Hierdoor komt het verhaal zowel ambitieus als onderontwikkeld over. De cast en crew hebben uiteindelijk een goede film neergezet. Desondanks hebben ze met Saints & Sinners ook potentie laten zien dat de film nog veel beter had kunnen zijn. Het is jammer dat het de filmmakers niet is gelukt om deze potentie te gebruiken. Toch bevat Sains & Sinners genoeg pluspunten om de film toch nog te kijken. Saints & Sinners is nu te koop op Blu-ray en DVD op (o.a.) Bol.com. Daarnaast is de film te huur en te koop op Pathé Thuis in Nederland
