Gisteren was het 17 mei 2023. In andere woorden: de Internationale Dag tegen Homofobie, Bifobie, Transfobie en Interseksefobie. Deze internationale dag vindt jaarlijks plaats op 17 mei. Het heeft als doel wereldwijd meer bewustzijn en belangstelling op te brengen voor de rechten van de LHBTIQ+ gemeenschap. Daarnaast geeft deze internationale dag ook weer hoe de LHBTIQ+ gemeenschap nog steeds onterecht veel haat en discriminatie ontvangt. Ondanks dat er een stijging in fobieën, intense haat en discriminatie lijkt plaats te vinden tegen de LHBTIQ+ gemeenschap, zijn er ook mensen en organisaties die opkomen voor hun bestaansrechten. Zo verzet bijvoorbeeld het TranScreen Filmfestival zich tegen de discriminatie en onrecht dat transgender personen ervaren. Ze strijden tegen de stereotyperende weergaves van transgender personen in verschillende media-uitingen. Het TranScreen Filmfestival heeft het doel om de bewustwording van genderdiversiteit, zichtbaarheid, acceptatie en emancipatie van trans- en genderdiverse personen te vergroten. Het TranScreen Filmfestival zelf is een non-profit filmfestival met een divers filmprogramma. Het programma bestaat verder ook uit workshops, gesprekken, debatten, feesten en een expositie. Daarnaast organiseert het TranScreen Filmfmestival ook individuele evenementen door het jaar heen. Dit kunnen bijvoorbeeld filmvertoningen zijn. Het TranScreen Filmfestival vindt dit jaar plaats van 18 tot en met 21 mei bij het filmtheater Kriterion en JACO in Amsterdam. In dit overzichtsartikel licht ik enkele mooie films uit die te zien zijn tijdens het TranScreen Filmfestival van 2023. Ook ga ik dieper in op enkele andere evenementen die plaatsvinden tijdens dit bijzondere filmfestival.
De documentairefilm The Natural History of Destruction zal vanaf 4 mei 2023 te zien zijn in de Nederlandse bioscopen. De zwart-wit documentairefilm is geregisseerd door Sergei Loznitsa. De filmmaker wordt beschouwd als een meester op het gebied van het subgenre archiefdocumentaire. De filmmaker noemde dit zelf zijn “meest symfonische film”. Loznitsa zoekt in zijn film The Natural History of Destruction de perverse schoonheid in de beelden van verwoesting op. Zo bestaat deze zwart-wit documentairefilm volledig uit archiefmateriaal van luchtbombardementen.
De documentairefilm Four Daughters van de Tunesische filmmaker Kaouther Ben Hania zal zijn wereldpremière beleven tijdens het Cannes Film Festival van 2023. Ben Hania verwisselt constant tussen het maken van fictiefilms en documentaires. Haar vorige film The Man Who Sold His Skin ontving een Oscarnominatie voor Beste Niet-Engelstalige Film bij de Academy Awards uit 2021. Deze film beleefde zijn wereldpremière bij het 77ste Internationale filmfestival van Venetië. Uiteindelijk zou Druk de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film winnen, maar dat Ben Hania’s film genomineerd werd voor een Oscar is uiteraard al een bijzonder mooie prestatie. Een andere eerdere film van haar – genaamd Beauty and the Dogs – beleefde zijn wereldpremière tijdens het Cannes Film Festival van 2017. Al haar andere films beleefde ook (wereld-)premières bij prestigieuze filmfestivals als het Cannes Film Festival, Hot Docs Toronto, IDFA en het Internationale filmfestival van Venetië. De Tunesische regisseur Kaouther Ben Hania is dus zeker een filmmaker om in de gaten te houden!
Op 6 april 2023 werd bekendgemaakt dat IDFA de kans krijgt van Gemeente Amsterdam om een eigen filmtheater voor documentairefilms op richten op een toegankelijke plek in het Vondelpark. Bij het filmtheater voor documentairefilms van IDFA zullen het hele jaar door documentairefilm gerelateerde programma’s, activiteiten en evenementen voor het publiek plaatsvinden. Het huurcontract tussen IDFA en Gemeente Amsterdam is ondertussen al ondertekend, dus de renovatie voor het theater kan beginnen.
Onder het Maaiveld is een groot succes in Nederland. Sinds 2 maart is de natuurdocumentaire al in de Nederlandse bioscopen te zien en in de afgelopen maand gingen al meer dan 30.000 mensen naar deze bioscoopfilm. De filmmakers van Onder het Maaiveld – die eerder ook al werkten aan De Nieuwe Wildernis en De Wilde Stad – komen nu ook met een speciale junioreneditie van Onder het Maaiveld. Met Onder het Maaiveld Junior nemen de filmmakers de jeugdige kijkers mee op een ondergrondse reis naar allemaal bijzondere beestjes die ze nog nooit eerder hebben gezien. Onder het Maaiveld Junior draait vanaf 19 april 2023 in de Nederlandse bioscopen.
Cross Words is een documentairefilm dat de aandacht in zijn openingsscène goed weet te pakken. Helaas weet regisseur Mario Valero niet de aandacht vast te blijven houden. De generieke en veelvoorkomende aard van het dagelijkse leven wordt goed gerepresenteerd, maar er gebeurt vrij weinig uitdagends of spectaculairs om de filmtoeschouwers geboeid te houden. Toch mag er zeker gezegd worden dat de openingsscène ook metaforisch en symbolisch sterk in elkaar zit. Daarnaast zijn de enkele momenten waar soapachtige drama in voorkomt ook zeker vermakelijk. Mocht je geïnteresseerd zijn om deze documentairefilm in de bioscoop te bekijken, dan heb ik goed nieuws! Cross Words is nu nog te zien bij het IDFA van 2022. Er zijn nog tickets beschikbaar voor de voorstelling op 19 november 2022 bij Munt 12 vanaf 17.00 uur. Ook zijn er nog tickets beschikbaar voor de voorstelling op 20 oktober bij Munt 13 vanaf 10.45 uur.
Met Apolonia, Apolonia lukt het de Deense filmmaker Lea Glob om een intrigerend portret van een veelbelovende en getalenteerde kunstschilder neer te zetten. In dertien lange jaren volgde de filmmaker de kunstschilder Apolonia Sokol, waarbij haar camera – als een filmisch dagboek – de belangrijkste overwinningen en de aangrijpendste worstelingen opnam. Apolonia, Apolonia bevat als documentaire ook stille en (zelf-)reflecterende momenten, waarbij zowel de kunstschilder, de filmmaker en de filmtoeschouwers kunnen nadenken over het (kunstenaars-)leven. Glob brengt echt het volledige plaatje van het leven van de kunstschilder in beeld, waarbij onderwerpen die normaliter overgeslagen worden toch besproken worden. Hierbij kun je denken aan bijvoorbeeld het financiële aspect van kunstenaarschap en de onderlinge moeilijke relaties tot (overdreven) rijke investeerders. Apolonia, Apolonia is een sterke aanrader die deze maand nog te zien is bij IDFA. Er zijn nog tickets beschikbaar voor de voorstelling op 19 november 2022. Deze voorstelling zal plaatsvinden bij het EYE Filmmuseum vanaf 10.00 uur. Houders van een Cinevillepas krijgen korting voor deze voorstelling.