Indië Verloren… is een indrukwekkende documentaire die nu al behoort tot de beste (Nederlandse) films die in 2024 in de bioscoop uitgebracht zullen worden. De documentaire bespreekt in detail de (na-)geschiedenis van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Regisseur In-Soo Radstake laat diverse internationaal gerenommeerde historici aan het woord om inzicht te bieden over dit complexe stukje wereldgeschiedenis. De filmmakers geven goed weer hoe een binnenlandse kwestie uitloopt tot een internationaal conflict. Verschillende stukken wereldgeschiedenis worden in relatie tot de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog vanuit diverse standpunten belicht. Hierdoor levert Indië Verloren… als documentaire een totaal beeld over dit onderwerp. In Indië Verloren… worden niet alleen kalme archiefbeelden en cameraopnames getoond. De film laat ook misselijkmakende beelden zien van zowel de oorlog als van het Indonesische geweld tegen (o.a.) Indo-Europeanen. De documentaire laat massagraven, drijvende lichamen van vermoorde mensen en kapotschoten gezichten met loshangende ogen zien. Indië Verloren… wisselt in zijn montage af tussen beelden van recente interviews en verschrikkelijke beelden van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Door het gebruik van deze gruwelijke beelden weet Radstake niet alleen het filmpubliek te shockeren, maar ook de ernst van dit regelmatig onderbelicht stuk geschiedenis weer te geven. De documentaire laat zien hoe werkelijk gebeurde historische momenten onwerkelijk gemaakt kunnen worden vanuit alle kanten van de wereld. Hierbij spelen ze ook in op de consequentie van een gefalsificeerde geschiedenisbeeld. Het filmjaar mag dan pas net begonnen zijn, maar Indië Verloren… is nu al een grote aanrader die je echt in de bioscoop gezien moet hebben.
Teddy’s Kerstfeest is een warme en mooie kerstfilm die geschikt is voor het hele gezin. De Noorse animatie en familiefilm lijkt geïnspireerd te zijn door Pixars Toy Story filmreeks. Zo komen er in Teddy’s Kerstfeest ook pratende knuffelbeestjes en speelgoedfiguren voor. Regisseur Andrea Eckerbom pakt haar inspiratie slim aan door het filmverhaal plaats te laten vinden in Noorwegen rond kerst. Eckerbom slaagt erin verschillende subgenres, thema’s en ideeën te mengen. Zo worden Europeaanse (en dan vooral Noorse) kersttradities ook mooi in beeld gebracht. Van de verschijning van een grootse kerstmarkt tot het koken van rijstpap met een enkele amandel. De persoon die deze enkele amandel vindt, krijgt een beloning in de vorm van snoepgoed. De Kerstman zelf ziet er in Teddy’s Kerstfeest ook meer Europeaans dan Amerikaans uit. Zijn uiterlijk lijkt meer een mix te zijn van Europeaanse sprookjesverhalen rondom kabouters en kerstverhalen. Hij heeft een bolle neus en draagt een rode muts. In tegenstelling tot de Amerikaanse variant van de volledig rood geklede Kerstman, draagt de Kerstman in Teddy’s Kerstfeest een kostuum dat een inspiratie haalt uit kleding van kabouters, mijnwerkers en constructiewerkers. Teddy’s Kerstfeest is een geschikte film om te gaan kijken in de Nederlandse bioscopen deze feestdagen. De film bevat namelijk een mooie kerstsfeer. Zo neemt Teddy’s Kerstfeest het filmpubliek mee naar een ander land waar de magie van sneeuw tijdens de feestdagen nog altijd aanwezig is. Ondanks dat de temperaturen in dat land een flink stuk kouder zullen zijn dan in Nederland, bevat Teddy’s Kerstfeest warme kerstgedachten en thema’s die inspelen op samenhorigheid als familie en het belang van identiteitsvorming als (jong) kind.
Met Asteroid City laat regisseur Wes Anderson de kunst van de ervaringsfilm zien. Een absurdistisch – en regelmatig onlogisch – verhaal zet goed de toon voor Andersons speelfilm neer. De filmmaker benadrukt dat het doel van creativiteit is om te voelen – niet om het te begrijpen of overanalyseren. Anderson gaat nog een stapje verder door indirect te zeggen dat het doel van creatievelingen is om hun verhaal zelfs te vertellen als ze het niet begrijpen. “Don’t try to understand it. Feel it,” zegt een van de bijpersonages in Christopher Nolans film Tenet. Hiermee lijkt de regisseur duidelijk in te spelen op de verwarring die filmtoeschouwers kunnen ervaren tijdens het kijken van de film. Andersons nieuwste speelfilm Asteroid City behoort – net zoals Tenet – tot het rijtje films die je beter kunt proberen te ervaren dan te begrijpen. Anderson speelt net zoals Nolan sterk in op het subgenre van de ervaringsfilm. Waar Nolan dit vooral deed op een audiovisueel gebied, pakt Anderson dit anders aan. In Asteroid City wordt het belang van de ervaringsfilm op zowel een audiovisueel als narratief gebied belicht. Op de voorgrond lijkt Asteroid City een absurdistische tragikomedie met veel glorieuze en humoristische onzin te zijn. Toch vertelt de film meer dan in eerste instantie overkomt. In zijn film laat Anderson zien dat creativiteit verbonden is aan sterfelijkheid. Niemand is onsterfelijk, maar de verhalen die we vertellen en onthouden, blijven bestaan. De regisseur gaat naar het basisdoel van alle creaties: het vertellen van verhalen. Anderson benadrukt hierbij dat het belangrijker is om een verhaal te kunnen voelen, dan te begrijpen. Asteroid City laat daarmee dualiteit van creativiteit zien, want om creatief te zijn moet je zowel beschikken over verbeeldingskracht als kritisch, reflecterend en analytisch vermogen. Creatief zijn is net zo lastig als het leven zelf. De regisseur lijkt dit te belichten door op meerdere aspecten te willen inspelen op thema’s rondom levenservaring(-en). In Asteroid City wordt richting het einde van de film meerdere malen gezegd: “You can’t wake up, if you don’t fall asleep.” Dit metafoor staat – naar mijn gevoel – voor het idee dat je gebeurtenissen in je leven eerst zal moeten voelen of ervaren. Op een later moment zul je pas begrijpen wat deze levenservaringen en gebeurtenissen voor je betekenen. Het accepteren van het niet altijd rooskleurige leven, vol ongemakkelijke levenservaringen en moeilijke emoties, zorgt ervoor dat je je eigen blauwdruk beter leert begrijpen. Eerst zul je moeten gaan verwerken en ervaren wie je bent. In Asteroid City hebben meerdere personages te maken met onzekerheden, identiteitsproblemen en onverwerkte trauma’s. Jason Schwartzmans Augie Steenbeck is emotioneel niet beschikbaar nadat hij zijn vrouw – en moeder van zijn vier kinderen – heeft verloren. Scarlett Johanssons Midge Campbell ziet haarzelf als een slechte moeder. Ze heeft haar kinderen niet als prioriteit heeft. Daar ervaart ze geen schuldgevoelens over. Sterker nog: deze heeft ze nooit gehad, maar wel gespeeld als actrice. Dit klein stukje dialoog is snel voorbij, maar het zegt zoveel over haar personage en de ware aard van Asteroid City als film. Anderson lijkt met Asteroid City het turbulente leven te willen onderzoeken. Wat zorgt ervoor dat we verhalen willen vertellen als het leven zo regelmatig verschrikkelijk en onbegrijpelijk is? De regisseur speelt op een wat rommelige, maar uitzonderlijke manier met al deze bovengenoemde thema’s. Dit heeft er toegeleid dat Asteroid City een toekomstige filmklassieker is die je minimaal een keer in je leven gezien moet hebben.
Jurassic Park is een epische film vol gruwelijk spektakel en adembenemende visuele beelden. De film oogt zowel oprecht als tijdloos. Jurassic Park is een fantastische filmrit die ook inspeelt op thema’s als familie en vriendschap. Ondanks het gebruik van grootse en spectaculaire filmscènes vol dinosaurussen, weet Jurassic Park het gevoel van authenticiteit te scheppen als een humane (familie-)film. De film bespreekt menselijke onderwerpen als hebzucht, kapitalisme, jaloezie, ouderschap, consumentisme en (technologische) vernieuwingen. In de film zijn de dinosaurussen voor een korte speeltijd op het scherm te zien. Dit is een groot onderdeel geworden van de mythische en mysterieuze filmmagie van Jurassic Park. Er kan geconcludeerd worden dat Jurassic Park om meerdere redenen ooit de succesvolste film ter wereld is geweest. Toen de film in 1993 in de bioscopen werd uitgebracht, veranderde het filmlandschap voor altijd. Sindsdien is de internationale filmwereld ook nooit meer hetzelfde geweest. Jurassic Park is – en blijft – een van de beste films aller tijden. Het is moeilijk om samen te vatten waarom deze film zo briljant is. Het is nog lastiger om met enkele woorden te omvatten wat deze film voor mij als persoon betekent en heeft betekend. Jurassic Park en de eerste twee vervolgen – The Lost World: Jurassic Park uit 1997 en Jurassic Park III uit 2001 – waren de eerste liveaction films die als jong kind echt een grootse indruk op me achter lieten. Jurassic Park is simpelweg een adembenemende film die mijn verbeelding en liefde voor film nog steeds in de ban heeft.
Killers of the Flower Moon is de eerste Martin Scorsese film die ik echt vind tegenvallen. De film bevat enkele indrukwekkende productie en technische elementen. Ook bevat de film subliem acteerwerk van Lily Gladstone en enkele andere acteurs wiens namen zo onbekend zijn dat ze bijna nooit besproken worden. Toch moet ik zeggen dat deze meer onbekende acteurs – zoals Ty Mitchell, Tommy Schultz, Gene Jones, Yancey Red Corn en Jason Isbell – beter acteerwerk leveren in vergelijking met grotere filmsterren als Leonardo DiCaprio en Robert De Niro. De iconische filmmaker is op zijn best in Killers of the Flower Moon wanneer zijn focus op het onbekende ligt. Wanneer Scorsese de focus legt op minder beroemde acteurs en actrices, lijkt de film meer te schijnen. Hetzelfde kan gezegd worden voor wanneer de filmmaker zijn schijnwerpers richt op onderbelichte culturen en ongetelde historische verhalen. Toch lijkt Scorsese vaak nog terug te schieten naar zijn bekende narratieve thema’s en beroemde acteurs. Scorsese beperkt zich regelmatig genoeg tot het bekende soort verhaal – vol Amerikaanse hebzucht, onrechtvaardigheid en wraak – dat hij al zo vaak heeft verteld. Hierdoor lijkt de regisseur het veilig te spelen met zijn nieuwste film. Net zoals dat ikzelf in conflict ben met mijn reactie tot Killers of the Flower Moon, lijkt Scorsese te worstelen met zichzelf en het soort verhaal dat hij wil vertellen in deze film. De regisseur komt nauwelijks aan de oppervlakte van onbekende, spannende en nieuwe thematische identiteiten. Wanneer hij dat wel doet, blinkt hij uit. Wanneer hij deze nieuwe (originele) route niet volgt, voelt het alsof hij zichzelf imiteert. Alsof Scorsese onbedoeld zijn visie en stijl afzwakt – wat al snel leidt tot een mindere film. Omdat Scorsese toch ongekende historische verhalen en onderbelichte culturen laat zien, lijken filmliefhebbers en recensenten de film te erkennen als een meesterwerk. Hoe graag ik de film ook zo had willen zien – zeker door enkele briljante aspecten – stelt Killers of the Flower Moon me zo teleur dat ik de film niet anders dan een rommelige imitatie van eerdere Scorsese films kan noemen.
The Whale is een film die ik bewust voor een langere tijd heb vermeden te kijken. Dit komt vooral doordat ik net zoals het, door Brendan Fraser gespeelde, hoofdpersonage een verstoorde relatie heb met eten. De melancholische toon en de heftige onderwerpen uit het verhaal kunnen veel los brengen bij filmtoeschouwers. Sommige zullen geshockeerd achterblijven terwijl anderen zich zullen ergeren aan hoe deprimerend deze film is. The Whale bracht bij mezelf vooral veel verdriet los doordat ik me enorm herkende in de worstelingen van het hoofdpersonage Charlie. Nee, ik ben niet zo zwaarlijvig als Charlie, maar toch weet ik wat het is om (bijna) dagelijks last te krijgen van niet te stoppen eetbuien. De (innerlijke) worstelingen die Fraser uitstraalt waren zo pijnlijk herkenbaar dat ik nu – na het zien van The Whale – inzie hoe groot mijn verstoorde relatie met voeding is. In de afgelopen jaren is dit een oprecht probleem bij mezelf geworden, maar ik kon dat pas inzien nadat ik deze film had bekeken. Net zoals Charlie maak ik regelmatig momenten mee dat ik willekeurige voedingsmiddelen ging combineren om een bepaald gevoel van melancholische leegte te stillen. Waar Charlie dit doet met extra plakken ham en mayonaise op een salami pizza, doe ik dit bijvoorbeeld door ’s nachts een half pak rijst te koken en daar dan puur ketchup of mayonaise overheen te doen als garnering. Net zoals Charlie bestel ik bijna altijd zodra ik de mogelijkheid heb. Nog niet zo lang geleden deed ik dit regelmatig meerdere keren per dag. De realisatie dat mijn relatie tot voeding zo verstoord en overheersend is geworden, doet pijn. Toch ben ik The Whale als film en de filmmakers daarachter dankbaar dat ze deze film hebben gemaakt. Geeft The Whale een perfect accuraat beeld weer van hoe ieder zwaarlijvig persoon (of mens met een eetstoornis) kan worstelen met zichzelf? Tuurlijk niet, maar alsnog mag het werk van de cast en crew gewaardeerd worden. Ze belichten dit nog regelmatig onbesproken onderwerp. Ondanks dat niet iedereen het over de kwaliteit van deze poging eens zal zijn, mag de moeite door zowel critici als filmbewonderaars gewaardeerd worden. Er zullen net zoals ikzelf anderen zijn die zich kunnen herkennen in Charlie’s conflicten met zijn leven en de plek die voedsel daarin neemt. The Whale is uiteindelijk een dramafilm die ongelofelijk veel bij mezelf heeft los gebracht. Filmliefhebbers en recensenten beschrijven deze nieuwste film van regisseur Darren Aronofsky als aangrijpend. Dit is zeker een geschikte term, maar ik durf zelfs een stap verder te gaan en te zeggen dat The Whale een levensveranderende film voor me is. Vooral doordat ik mijn worstelingen met voeding nu kan (h-)erkennen en eraan kan gaan werken.
Medusa Deluxe is een intense moordmysterie film. Het filmpubliek krijgt tijdens het kijken van Medusa Deluxe amper de kans om op adem te komen. Regisseur Thomas Hardiman weet met een krappe beeldverhouding van 4:3 op een bijzondere manier een benauwd gevoel te scheppen. De filmtoeschouwers ervaren dezelfde soort gejaagde en gespannen gevoelens als de personages. Toch is de film, maar deels een moordmysterie film. Medusa Deluxe gaat eigenlijk nog meer over de levens en de onderlinge relaties, rivaliteiten en conflicten van deze veelzijdige cast van personages. De mysterieuze moord op een van hun concullega’s start een (filmisch) proces waarbij het filmpubliek steeds meer te weten komt over de motivaties, drijfveren en emoties van deze personages. Het intieme camerawerk van cinematograaf Robbie Ryan begeleidt het filmpubliek door dit doolhof van trappengangen en mensenlevens. Medusa Deluxe is een memorabele film geworden die – net zoals diverse kapsels uit deze film – schittert door de uitstekende prestaties van de cast en crew.
The Dive is een spannende thriller film waarin de psychologische effecten van onder water gevangen zitten, worden onderzocht. Hierin spelen regisseur Maximilian Erlenwein en scenarioschrijver Joachim Hedén met thema’s als depressies en het terugvinden van je zusterschap, nadat je elkaar ontgroeid bent. Ondanks dat The Dive (ook) een conceptueel sterke thematische film is, weet de film vooral op zijn technische vlakken een sterke indruk achter te laten. Hierbij kan het werk van de geluidsafdeling het grootste pluspunt van deze thriller film genoemd worden. De geluidsafdeling leveren samen met de filmmuziek van componisten Volker Bertelmann en Raffael Seyfried verbluffend goed geluid af. Dat de onder water scènes zo spannend overkomen, is in The Dive grotendeels te danken aan het krakende en helse geluid. Naast het werk van de geluidsafdeling valt ook het camerawerk van cinematograaf Frank Griebe op. Griebe experimenteert in zijn camerawerk met de thematische kant van het verhaal. Hierbij laat de cinematograaf de personages onder water regelmatig opgeslokt worden in complete duisternis – net zoals dat kan gebeuren bij mensen die lijden onder een (hevige) depressie. Het is alleen wel jammer dat er in de montage regelmatig gebruik wordt gemaakt van dezelfde flashbacks en technieken om op de emoties van het filmpubliek in te spelen. De film oogt hierdoor repetitief en soms zelfs emotioneel manipulerend. Toch is The Dive een degelijk goede thriller film die zelfs op een uitstekende manier de angst voor onder water vast komen te zitten weet uit te beelden.
Le Pot-Au-Feu is een heerlijke film om te aanschouwen. Dit is voor een groot deel te danken aan het sublieme camerawerk van cinematograaf Jonathan Ricquebourg. De cinematograaf volgt op een gedetailleerde en indrukwekkende manier de kookkunsten van de hoofdpersonages. De film lijkt in zijn opbouw vormgegeven te zijn als een (figuurlijk en letterlijk) menu. Hierbij dienen verschillende filmmomenten en aktes als een aperitief, voorgerecht, hoofdgerecht en toetje. Le Pot-Au-Feu bestaat voor een groot gedeelte uit extensieve kooksessies. Tijdens de eerste dertig minuten zien we de hoofdpersonages en bijpersonages bijna aan een lijn door alleen maar koken en (fijn-)proeven. Dit kan voor sommige filmtoeschouwers als langdradig en saai overkomen. Echter kunnen filmtoeschouwers ook het tegenovergestelde ervaren. De cast en crew werken zo nauw samen tijdens de veelomvattende kooksessies dat de beelden je kunnen hypnotiseren. Le Pot-Au-Feu brengt je daarbij in een soort van trance waarbij je volledig wordt opgezogen in deze filmwereld. Het is net alsof je zelf aanwezig bent in de buitengewone keuken van Dodin Bouffant en direct aanschouwt hoe hij samen met zijn vrienden kookt, fijnproeft en geniet van het leven. Tijdens het kijken van Le Pot-Au-Feu is de kans groot dat je op een gegeven moment je maag hoort knorren. De cinematograaf volgt met zijn camera tijdens de kooksessies altijd het eten eerst. De filmtoeschouwers krijgen meerdere en diverse lekkere gerechten te zien. Hierbij brengt Ricquebourg bijzonder goed in beeld hoe veelzijdig een briljante kok moet zijn om zoveel diverse gerechten tegelijkertijd te kunnen bereiden en bedenken. Het ambacht van het koken, het eten, maar ook algemene levenslust wordt uitstekend overgebracht in deze Franse film. Le Pot-Au-Feu is simpelweg een film om van te smullen.
Unicorn Wars is een brute en bloederige animatiefilm waarin verschillende subgenres gemixt worden. Zo is deze Spaans-Franse animatiefilm ook een horrorkomedie en oorlogsfilm. Daarnaast lijkt Unicorn Wars een parodie te zijn op Bijbelse epische heldenverhalen. Regisseur en scenarioschrijver Alberto Vázquez weet uitstekend al deze verschillende verhaallijnen, filmelementen en filmgenres door elkaar heen te kneden. Unicorn Wars is hierdoor een mengelmoes geworden die eigenlijk niet zou horen te werken, maar het toch wel doet.