Shazam! (2019) – Filmrecensie

David F. Sandbergs Shazam! is het perfecte voorbeeld van een superhelden film die het belang van familie krachtig weet uit te lichten. Net zoals het hoofdpersonage Billy Batson door een bliksemschicht geraakt wordt als hij het woord “Shazam!” roept, kwam de gelijknamige film als een donderslag bij me binnen. Toch is dit niet altijd het geval geweest. De eerste keer dat ik Shazam!, maakte de film niet bepaald een denderende indruk op me. De reeks goede tot uitstekende Marvel Studios-films – en tamelijk middelmatige tot slechte DC-films – heeft mij destijds misschien een beetje bevooroordeeld gemaakt. Daarnaast kan het ook zijn dat de teleurstellende film Justice League – de Joss Whedon versie – toen een slechte visuele nasmaak in mijn ogen heeft achtergelaten. De komst van de grote Marvel Studios films Avengers: Infinity War en Avengers: Endgame heeft er waarschijnlijk ook deels voor gezorgd dat ik Shazam! destijds – als blockbuster en superhelden film – minder spectaculair vond. En dit is ongelofelijk zonde! De Amerikaanse superhelden film over het gelijknamige DC Comics personage – dat vroeger, raar genoeg, Captain Marvel heette – is namelijk een van de beste DC-films van de afgelopen jaren. Dit komt juist doordat Sandberg samen met scenarioschrijvers Henry Gayden en Darren Lemke de focus legt op een warm verhaal. Shazam! bevat krachtige thematische verhaallijnen waarin de held, de schurk en het filmpubliek de echte betekenis van familie leren kennen. Shazam! lijkt hierin op kerstfilms, waarin de filmtoeschouwers regelmatig voorgeschoteld worden met de zogenaamde ware betekenis van een bepaald onderwerp (het kerstfeest in dat geval). Niet heel verrassend speelt deze zevende film uit het (ondertussen dode) DC Extended Universe zich dan ook af rond de feestdagen. Net zoals kerstfilms is Shazam! een magische film die vermakelijk is voor zowel een jong als oud filmpubliek.

Guardians of the Galaxy Vol. 3 (2023) – Filmrecensie

Guardians of the Galaxy Vol. 3 had geen gemakkelijke taak voor zich. Zo moest deze derde Guardians of the Galaxy film het verhaal van deze groep superhelden en buitenbeentjes zo goed mogelijk concluderen. Daarnaast moet regisseur James Gunn met deze film het pad vervolgen dat de gebroeders Russo in hun films Avengers: Infinity War en Avengers: Endgame had uitgestippeld. Nu blijkt het te zijn dat dit een pad is dat Gunn liever anders had gezien. Zo liet de filmmaker recent weten dat hij niet blij was met de manier waarop zijn Guardians of the Galaxy gebruikt zijn in de laatste twee Avengers films. Naast een vervolg op de Guardians of the Galaxy films en de Avengers films, moest Guardians of the Galaxy Vol. 3 ook, zo ver als mogelijk, een losstaand verhaal kunnen vertellen. Gelukkig is Gunn niet onbekend met het maken van superhelden films. De filmmaker weet dan ook met vlag en wimpel te slagen met zijn derde Guardians of the Galaxy film. De filmmaker blijft trouw aan zijn visie voor het verhaal van de Guardians of the Galaxy. Gunn weet hoe hij op zijn manier het verhaal van deze helden kan vervolgen. Voelt Guardians of the Galaxy Vol. 3 regelmatig bomvol aan? Ja, dat kan zeker niet ontkend worden. Maar in context is dit ook niet per se zo raar. Het is de afsluitende film uit een trilogie over een groep superhelden. Deze groep superhelden komen daarnaast ook nog voor in andere films uit het Marvel Cinematic Universe. Hierdoor moet zowel het algehele verhaal van de franchise als het verhaal van deze specifieke superhelden groep en het verhaal van elke individuele superheld zo goed mogelijk afgerond zien te worden. Dus ja, Guardians of the Galaxy Vol. 3 bevat als een film een bomvol verhaal en een terugkerend rommelige narratieve structuur. Maar dit maakt de film niet direct slecht of überhaupt minder goed. Guardians of the Galaxy Vol. 3 is simpelweg een ode aan de imperfecte superhelden en filmische personages. Hierdoor is het ook makkelijker te accepteren dat het filmverhaal zelf ook imperfect is. Ondanks dat de film dus een rommelige structuur en tempo in zijn verhaal bevat, blijft deze derde Guardians of the Galaxy film ook meesterlijk goed uitgewerkt.

Guardians of the Galaxy is een van de beste Marvel Studios films (tot nu toe). James Gunns visionaire superhelden film is een genot om te aanschouwen. Gunn weet verschillende soorten filmgenres uitstekend te balanceren en te mixen. Guardians of the Galaxy is vooral een superhelden komediefilm, maar de film bevat ook actie, sciencefiction en drama-elementen. Toen deze film in 2014 uitkwam, noemden veel filmliefhebbers, recensenten en fans de film verfrissend en vernieuwend. Het is in 2023, bijna tien jaar later, nog steeds het geval. Guardians of the Galaxy introduceerde het filmpubliek op een spectaculaire manier aan een (bijna) onbekende groep superhelden – een groep bestaande uit zogenaamde buitenbeentjes en mislukte wezens. Deze superhelden zijn aan de start van de film eigenlijk alles behalve super te noemen, maar gaandeweg het verhaal leren ze elkaar en hunzelf steeds beter kennen. Daar ligt ook de grootste kracht van James Gunns Guardians of the Galaxy. De film bevat, net zoals zijn personages, een groot hart. Naast dat Guardians of the Galaxy verfrissend en vernieuwend is, kan de film ook losstaand goed bekeken worden. Dat is best een bijzondere prestatie, omdat de film veel belangrijke elementen uit het Marvel Cinematic Universe introduceert of uitlegt. Hierbij kun je denken aan de duidelijke en sterke introductie tot de Infinity Stones. Dit was de eerste keer dat een film uit het Marvel Cinematic Universe echt dieper inging op het verhaal achter de Infinity Stones – en zelfs een zekere paarse superschurk. Guardians of the Galaxy kan niet anders dan een meesterlijke superhelden film genoemd worden.

De kleine superhelden Ant-Man en de Wasp zijn weer teruggekeerd voor een nieuw filmavontuur op het grote scherm. Ant-Man and the Wasp: Quantumania is niet alleen de derde Ant-Man film, maar ook de start van de vijfde fase van het Marvel Cinematic Universe. Na enkele hoogtepunten en dieptepunten uit de vorige fase van het MCU, lag de taak bij Ant-Man and the Wasp: Quantumania om het vertrouwen van een degelijke groep recensenten, Marvel fanaten en filmliefhebbers terug te winnen. Dit lijkt Marvel Studios helaas niet gelukt te zijn. Ant-Man and the Wasp: Quantumania behoort namelijk – naar mijn mening – niet tot de hoogtepunten van dit filmuniversum, maar eerder tot de dieptepunten.

De laatste paar jaren is er een opvallend patroon voorbij gekomen in mijn werk als (film-)recensent en filmjournalist. Dit patroon gaat over hoe alledaagse filmliefhebbers omgaan met het werk – en het beroep – van recensenten. Ik noem hierbij als voorbeeld filmrecensenten en filmliefhebbers, maar je kunt het woord (en medium) film omwisselen met elk andere mediavorm of kunstzinnige uiting. Wat me is opgevallen is dat filmrecensenten voor een groot deel van het alledaagse filmpubliek het nooit goed kunnen doen. Wanneer ze een film positief beoordelen, maar de film wordt negatiever ontvangen door gewone bioscoopontvangers, dan ontstaat er (bijna) altijd onbegrip rondom de beoordeling van de recensent. Want hoe kan een filmrecensent een artistieke film een vijf sterren beoordeling geven, terwijl de nieuwste superhelden film wordt afgekraakt. En ja, dit specifieke voorbeeld is een regelmatig terugkerend fenomeen. Het gebeurt andersom ook regelmatig genoeg. Het blijft echter ironisch dat alledaagse filmbezoekers de kritieken en beoordelingen van recensenten wel gebruiken als het hun uitkomt. Op het moment dat hun favoriete nieuwe blockbuster een goede (of zelfs geweldige) beoordeling krijgt, gebruiken ze vaak de argumenten en beoordelingen van de recensenten om te “bewijzen” dat de genoemde film ook een meesterwerk is. De vraag of filmrecensenten het altijd fout hebben is dus niet de juiste vraag, omdat filmrecensenten het alleen goed kunnen doen als de gewone filmkijker het met ze eens is.

Avatar is de succesvolste film aller tijden. Tijdens zijn oorspronkelijke bioscooprelease brak de film al meerdere box office records. Zo werd Avatar niet alleen de succesvolste film aller tijden wereldwijd, maar dit ook specifiek in de Verenigde Staten van Amerika en Canada. Daarmee haalde Avatar een andere film in van regisseur James Cameron – namelijk Titanic. Avatar werd voor een korte periode ingehaald door Avengers: Endgame, maar toen de film opnieuw werd uitgebracht in China behaalde Avatar weer de titel van de best verdienende film aller tijden. Gecorrigeerd voor inflatie is Avatar na Gone with the Wind ook de best verdienende film aller tijden. Naast dat de film een commercieel succes werd, ontving Avatar ook negen nominaties bij de Oscars, waaronder die voor Beste Film en Beste Regisseur. Avatar sleepte uiteindelijk drie Oscars binnen: voor Beste Cinematografie, Beste Productie Design en Beste Visual Effects. Het is dus niet gek om te zeggen dat Avatar een groot kritisch en financieel succes is geworden. Het succes van de film leidde zelfs tot elektronicafabrikanten die 3D-televisies uit gingen brengen. Daarnaast nam de populariteit van 3D-films weer toe door de bioscooprelease van Avatar. Om de bioscooprelease van het langverwachte vervolg (Avatar: The Way of Water) te eren, werd de film eerder dit jaar opnieuw uitgebracht in de Nederlandse bioscopen. Ondanks het grote succes van de film, ontving Avatar de laatste paar jaren steeds vaker kritiek. Zo zou Avatar een te herkenbaar en voorspelbaar verhaal bevatten. Ook zou de film alleen bijzonder zijn geweest door zijn revolutionaire visuele effecten. Kort gezegd: in hun ogen zou Avatar overgewaardeerd zijn en niet het verdiend hebben om zo’n succes te zijn geworden. Ter voorbereiding van Avatar: The Way of Water besloot ik de eerste film, voor het eerst in jaren, opnieuw te bekijken. Na alle negativiteit dat ik online voorbij zag komen, was ik verbaasd om te ontdekken dat Avatar eigenlijk een film is die helemaal niet zo slecht is. Sterker nog: naar mijn mening is Avatar een geweldige film!

Black Panther: Wakanda Forever is een formidabele film dat niet alleen behoort tot de beste Marvel Studios-films tot nu toe, maar ook gezien kan worden als de beste film van Phase Four van het Marvel Cinematic Universe. Black Panther uit 2018 was al een meesterlijke film, maar Black Panther: Wakanda Forever weet dit eerste deel zelfs te overstijgen. Dat Black Panther: Wakanda Forever zo’n ongelofelijk krachtige en bijzondere film is geworden, is best verrassend. In 2020 overleed Chadwick Boseman. Hij was de acteur die in de eerdere Marvel Studios-films de rol van Black Panther speelde. Ryan Coogler had samen met zijn cast en crew nu de moeilijke taak om in iets meer dan twee jaar de oorspronkelijke plannen voor het vervolg op Black Panther aan te passen. De lat was al hoog gelegd, omdat het eerste deel zo geliefd was ontvangen door recensenten, filmliefhebbers en superhelden fans. Nu Boseman ook was overleden, kwam de lat alleen maar hoger te liggen. Coogler moest nu niet alleen een goed vervolg maken op zijn eerste Black Panther-film. Eigenlijk moest hij een nog betere film maken, om zo ook de overleden Chadwick Boseman en zijn toevoeging aan deze filmwereld te eren. Het is wonderbaarlijk te noemen hoe goed dit vervolg heeft uitgepakt voor Coogler, de crew en de cast. Niet alleen weten ze Boseman te eren en te herdenken, maar ook hebben ze een van de emotioneel uitdagendste superhelden films neergezet. Black Panther: Wakanda Forever gaat in op de schuld- en wraakgevoelens die kunnen ontstaan na het verlies van een dierbare. De film analyseert hoe rouw een persoon kan breken. Daarnaast laat Black Panther: Wakanda Forever zien dat we onze rouw kunnen gebruiken om als persoon een betere versie van onszelf te worden.

Black Panther was de eerste Marvel Studios-film met een zwarte regisseur en een grotendeels zwarte cast. Dit was waarschijnlijk ook een van de grootste redenen dat de film zo geliefd werd ontvangen door filmliefhebbers en superhelden fans. Black Panther was (en is) een fenomeen dat voor culturele representatie een belangrijke zet heeft gedaan. Er zijn genoeg films die alleen op het belang van culturele representatie inspelen en verder geen goede film afleveren. Black Panther is hier echter geen voorbeeld van. Ryan Coogler en Chadwick Boseman leveren namelijk een van de beste Marvel Studios-films. Black Panther bevat een van de diepgaandste thematische verhalen, waarbij (onder andere) onderwerpen als kolonialisme en oorlog worden besproken. Daarnaast levert (de helaas te jong overleden) hoofdrolspeler Chadwick Boseman een geweldige en iconische acteerprestatie. Het blijft begrijpelijk dat Boseman zo geliefd was om deze rol, want hij levert in Black Panther misschien wel zijn beste acteerprestaties aller tijden.

Op 1 april 2000 werd het (toen) nieuwste boek van de (overleden) befaamde filmrecensent Roger Ebert uitgebracht. De titel van dit boek was “I Hated, Hated, Hated This Movie”. Het boek bestond uit een verzameling van Roger Ebert’s recensies van films die volgens hem koste wat kost vermeden moeten worden. Het gevoel wat Roger Ebert beschreef in zijn boek komt honderd procent overeen met hoe ik het nieuwste avontuur van superheld Thor ervaarde. Het is vrij simpel. Ik haat, haat, haat Thor: Love and Thunder. Voordat jullie nu jullie vurige boze reacties onder deze recensie gaan plaatsen, wil ik graag uitleggen waarom Thor: Love and Thunder voor mij de slechtste Marvel Studios-film (tot op heden) is. Er zullen meerdere recensenten, filmliefhebbers en trouwe lezers zijn die in de mythe geloven dat kritiek – en in verlenging journalistiek – altijd (zo ver mogelijk) objectief geschreven moet zijn. Hate to break it to you, maar dat is minder het geval dan je denkt. Elke vorm van journalistiek – en zeker kritiek in de vorm van recensies, essays en opinies – is geschreven vanuit een subjectieve mindset. Wat er geschreven kan worden kan gebaseerd zijn op objectieve feiten. Maar de journalist en recensent beschrijft (on-)bewust het artikel, de recensie en dergelijke op de manier wat zijn, haar of diens mening het beste weergeeft. Wat ik met deze spoedcursus (zelf aangeleerde) journalistiek en kritiek probeer uit te leggen: het is mijn mening dat ik Thor: Love and Thunder een slechte film vind. Dat is in mijn ogen gebaseerd op technische aspecten en verhaalkeuzes die niet werken. Echter kunnen andere mensen hier over heen kijken of zelfs de overtuiging hebben dat deze kritiekpunten niet kloppen. Helaas voor de liefhebbers van Thor: Love and Thunder moet ik dus nogmaals aangeven dat dit geen positieve recensie zal worden. Echter zal ik de film eerlijk beoordelen, en ook de positieve aspecten van de film benoemen. Want ondanks dat Thor: Love and Thunder een hele, hele, hele slechte film is, bevat het ook enkele krachtige onderdelen.

Als recensent en filmliefhebber begin ik (bijna) wat medelijden te voelen voor de film Morbius. De film wordt door veel recensenten betiteld tot de slechtste superhelden film aller tijden. En hoewel de film zeker belabberd slecht is, weet ik niet of ik Morbius de slechtste superhelden film aller tijden zou noemen. Er zijn namelijk enkele aspecten in Morbius die degelijk tot goed werken. Als filmliefhebbers en fans online praten over Morbius, dan hebben ze gebruiken ze de film eerder voor een grap, dan voor een bespreking (of een recensie). De film wordt als grap een meesterwerk en winstgevende film genoemd, terwijl het eigenlijk geen van beide is. Sterker nog – Morbius brengt Sony Pictures veel minder geld op dan dat ze gehoopt hadden. Dit zal grotendeels te maken hebben met de snelle mond-tot-mond reclame over hoe belabberd slecht de film is. Maar wat maakt deze film zo slecht? En wat zijn de positieve aspecten dan eigenlijk?