Tot de grote collectie van echtpaar Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten horen ook meerdere tekeningen van Daubigny en Rousseau. Deze tekeningen zijn gemaakt in de beroemde bossen van Fontainebleau in Frankrijk. De bezoekers van In de ban van de natuur. Tekeningen van Rousseau en Daubigny kunnen tien van deze bijzondere tekeningen bewonderen. Daarnaast ontdek je ook de verhalen achter deze tekeningen. Om deze reden tip ik ook de tentoonstelling die sinds 24 juni 2022 te zien is bij de Mesdag Collectie in Den Haag. In de ban van de natuur. Tekeningen van Rousseau en Daubigny zal te zien zijn tot en met 30 oktober 2022.
Over In de ban van de natuur. Tekeningen van Rousseau en Daubigny
Bij de tien werken, die gepresenteerd worden bij de tentoonstelling, is de link met Nederland nooit ver weg. Zo is in Wandelaar onderweg (1860-1863) van Rousseau duidelijk de invloed van Rembrandt en Ruisdael te zien. Théodore Rousseau (1812-1867) en Charles-François Daubigny (1817-1878) hoorden tot de kunstenaars die rond het midden van de negentiende eeuw naar het Franse dorp Barbizon trokken. Dit Franse dorp ligt in de eeuwenoude bossen van Fontainebleau. De kunstenaars schilderden en tekenden daar de natuur zonder deze te idealiseren.
Hendrik Willem Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten brachten een grote verzameling werken van de kunstenaars van Barbizon bijeen. De meeste tekeningen van deze verzamelingen komen af van Daubigny en Rousseau. Rousseau’s tekeningen bestaan uit een mix van nauwkeurige observaties en innerlijke belevingen. Rousseau zag bomen als de “zielen van het woud”. Dit wilde de kunstenaar maar al te graag weergeven, dus experimenteerde hij veel met materiaal en techniek. Daubigny voelde zich ook sterk aangetrokken tot de natuur. In zijn tekeningen van stemmige en uitgestrekte landschappen was de sfeer belangrijker dan de precieze weergaven van de omgeving.
Werken uit de tentoonstelling
In de tentoonstelling In de ban van de natuur. Tekeningen van Rousseau en Daubigny worden de tekeningen getoond en de verhalen achter de werken verteld. Hieronder belicht ik enkele werken.
Rousseau was dol op de bossen van Fontainebleau. Dit kwam onder andere door de oude eiken met hun hoge stammen. Rousseau was onder de indruk van deze majestueuze bomen en bestuurde ze dus ook nauwkeurig. In deze tekening nemen de bomen duidelijk de centrale positie. In combinatie met de lichtval en de gedetailleerde weergave hebben de bomen hier duidelijk de hoofdrol. Rousseau gebruikte een pen in inkt op papier voor deze tekening, en later maakte hij ook een schilderij van deze tekening.
Rousseau kopieerde en bewonderde ook het werk van zeventiende-eeuwse Nederlandse meesters. Zo verzamelde hij prenten van onder meer Jacob van Ruisdael (1628-1682) en Rembrandt (1606-1669). In deze tekening doen de voorstelling van een wandelaar op een landweggetje en de krabbelige lijnvoering denken aan hun schetsen en prenten.
In deze tekening van Daubigny zien we een kunstenaar op een krukje in de schaduw, waarbij de kunstenaar het landschap tekent dat voor hem ligt. Zo zat Daubigny er zelf waarschijnlijk ook vaak bij. Mogelijk is de kunstenaar in deze tekening zijn zoon Karl Daubigny (1846-1886). Ze gingen vaker samen de natuur in om te tekenen. De tekening is gemaakt met krijt op papier, waarbij op de achterkant een schets van ditzelfde landschap staat.
Daubigny vangt met deze tekening op een subtiele manier de stemming van het einde van een lange dag. Hij gebruikte brede, horizontale papier om de uitgestrektheid en verstilling van het landschap te benadrukken. Dit is een methode die hij regelmatig gebruikte. Bij deze tekening maakte Daubigny gebruik van houtskool, krijgt, pen in inkt en waterverf op papier.
De audiotour van Kiki Schippers bij De Mesdag Collectie
Naast de tentoonstellingstip geef ik jullie ook deze kleine tip, over een audiotour van cabaretier Kiki Schippers, mee. Vanuit het idee dat humor mensen samenbrengt, heeft Theater Diligentia de verbinding gemaakt met zes musea in Den Haag. Bekende cabaretiers bezoeken deze musea en geven hun eigen unieke visie op de kunst die ze daar aantreffen. Bezoekers van De Mesdag Collectie kunnen het museum bekijken onder de ogen cabaretier Kiki Schippers (1988).
In haar gratis audiotour bespreekt ze meer dan 25 werken uit de vaste collectie. Schippers gaat met cabaret voorstellingen op tournees door het hele land. Daarnaast maakt ze deel uit van het Spijkercabaret bij Spijkers met Koppen, schrijft ze columns, kun je haar horen op de radio en ze is regelmatig op de televisie te zien.
