In deze complete film retrospectief bespreek ik een welbekende James Cameron-film. Misschien kun je aan de hand van mijn vorige social media posts wel raden over welke Cameron-film ik het heb. Ik heb het namelijk over The Terminator uit 1984. Dit is een van de beste sci-fi films uit de jaren ’80 van de vorige eeuw. In deze retrospectief kijk ik naar de thema’s, de filosofie en de revolutionaire aspecten van deze eerste Terminator-film.
Dit artikel was origineel gepubliceerd in het Engels op mijn Medium account. Als je hier klikt, wordt je naar mijn profiel op Medium doorgestuurd.
Synopsis
In de toekomst zit de mensheid verwikkeld in een gruwelijke strijd met technologie en cyborgs. De cyborgs willen deze strijd beëindigen door de leider van de mensheid in het verleden niet geboren te laten worden.
Een moordlustige cyborg – genaamd “The Terminator” – wordt teruggestuurd naar het verleden. In het jaar 1984 moet deze cyborg de jong-volwassene vrouw Sarah Connor vermoorden. Zij zal namelijk geboorte geven aan een zoon die de leider van de mensheid in de toekomst zal worden.
Om er voor te zorgen dat deze zoon nog steeds geboren wordt, sturen de mensen in de toekomst een man terug naar het jaar 1984. Het is zijn taak om Sarah Connor te beschermen van deze Terminator.
Visionaire Dromen – of eerder: Nachtmerries
Sommige filmmakers veranderen de dromen die ze hebben in films. Echter is niet elke regisseur of filmmaker hetzelfde. Neem bijvoorbeeld regisseur James Cameron. Hij veranderde de nachtmerrie die hij had in een wereldberoemde film franchise. Ee franchise die (helaas) niet “terminated” wilt blijven.
Scenarioschrijver William Wisher vertelde ooit dat Cameron dol was op zijn eigen nachtmerries, omdat deze vol zitten met horror-achtige en sterke afbeeldingen. Dromen zijn niks voor Cameron. Hij zei zelfs ooit dat hij ze een tijdverspilling vind. Maar hoe is het idee voor de eerste Terminator-film precies tot stand gekomen? The Terminator van 1984 is een direct vervolg van een koortsachtige nachtmerrie. James Cameron was aan het werk voor de post-productie van Piranha II in Rome. Terwijl hij daar was werd hij ziek.
Toen op een avond kreeg hij een koortsachtige nachtmerrie met visionaire beelden. Hij had een nachtmerrie over een Terminator dat verrees uit het vuur. Deze Terminator was een robot die op een eerste blik leek op een cyborg met menselijk vlees om zich heen. De regisseur wist direct dat deze nachtmerrie sterk materiaal voor een film had kunnen bevatten.
Cameron begon aan een verhaal te werken dat zo onweerstaanbaar goed zou zijn, dat iedereen hem zou vragen om de regisseur van de film te worden. In een zekere zin begon deze film franchise dus allemaal met een nachtmerrie. Cameron begon samen te werken met Gale Anne Hurd. Zij zou later ook producer van de film worden. Echter werd het script voor de film geweigerd door elke grote film studio. Gelukkig had Gale Anne Hurd een connectie bij Orion Pictures. Zij vonden het script geweldig en James Cameron kon eindelijk beginnen aan de productie van zijn film.
Held of Schurk?
Grappig genoeg was acteur Arnold Schwarzenegger niet de eerste keuze van Cameron om de rol van de Terminator te spelen. De eerste keuze van James Cameron viel namelijk op acteur Lance Henriksen. Zij hadden al samen gewerkt met elkaar voor de film Piranha II, dus er was al een connectie ontstaan tussen de twee. Regisseur James Cameron was op zoek naar een acteur die zich goed kon inmengen tussen een grote groep van mensen.
De Terminator moest overkomen als een normaal persoon. Henriksen zag de Terminator als een soort van bidsprinkhaan die zich kan inmengen in een grote groep. Daarnaast is een bidsprinkhaan ook een roofdier dat grotere vijanden aanvalt. Uiteindelijk zou Henriksen niet de rol krijgen van de Terminator, maar zou hij wel in de film te zien zijn. Hij zou de rol van detective Hal Vukovich gaan vertolken.
Acteur Arnold Schwarzenegger was origineel gevraagd om de held van de sci-fi film te spelen. Cameron dacht dat het een geweldig idee zou zijn om Arnold als de held in de film te hebben. Toen Arnold het script door had gelezen, vond hij het personage van de Terminator beter bij hem zelf passen. Hij besprak dit idee met James Cameron tijdens een lunch. En raad eens? De regisseur vond dit idee geweldig. Hij was er weg van. Schwarzenegger was toen ook al breed en gespierd. Hierdoor zou het wel moeilijk voor hem worden om zich te mengen in grotere groepen.
Uiteindelijk zou Arnold Schwarzenegger nog steeds de rol krijgen van de Terminator. Onder andere door hoe gevaarlijk en gespierd hij eruit zag. Mensen zouden gegarandeerd bang voor hem zijn. Ook als ze niet eens wisten dat hij een Terminator was.
The Terminator doorbrak Sci-Fi tradities
Na meer dan 35 jaar is The Terminator film nog steeds een groot onderdeel van de wereldwijde pop-cultuur. Tot op heden bespreken vele fans en critici deze film nog regelmatig. Er is een reden hiervoor. Deze reden geeft ook direct aan waarom deze film zo revolutionair is. Regisseur James Cameron nam een groot risico in de jaren ’80 van de vorige eeuw door de norm van de sci-fi films te doorbreken.
De meeste sci-fi films uit die tijd speelden zich af in het avontuurlijke heelal of in een verre dystopische toekomst. Cameron besloot de film voor het grootste gedeelte af te laten spelen in het heden. Wel waren er ook een aantal scènes die zich in een nabije toekomst afspeelden. Maar deze toekomst werd maar weinig in beeld gebracht in vergelijking tot het heden. De focus werd echt gelegd op het heden, wat het redelijk uniek maakte voor zijn tijd.
Empathische Storytelling: Net zo belangrijk als Actie
Veel actie-films legden toen (en nu nog steeds) voornamelijk de focus op betekenisloze en eindeloze destructie. Regisseur James Cameron gaf het publiek sensatie en plezier met zijn actie-film The Terminator. Dit heeft hij gedaan door het publiek tijd te geven om een relatie op te bouwen met alle belangrijke personages uit de cast.
Cameron wilt dat je een connectie legt tussen wat je ziet op het scherm en hoe jij je daaronder voelt. Hij wilt dat je als publiek empathie voelt voor wat zich afspeelt in het verhaal. Je kunt een verhaal spannend maken, maar je kunt een film alleen aangrijpend maken als het publiek ook daadwerkelijk iets voelt voor wat er op het scherm gebeurd.
Empathie is net zo belangrijk als de actie die je op het scherm te zien krijgt. James Cameron weet dit. Als we zie hoe Schwarzenegger’s Terminator een pistool richt op het Sarah Connor’s hoofd worden we onrustig. We zijn bang dat haar iets gaat overkomen, omdat we empatisch zijn tegenover dit personage.
De opkomst van Technologie
De opening van de eerste Terminator-film laat ons zien hoe het einde van mensheid dichtbij is door de overheersing van technologie. Het lijkt erop dat de mensheid geen schijn van kans heeft tegen zo’n enorm groot cybernetisch gevaar. De jaren ’80 van de vorige eeuw was een tijdperiode waar er steeds meer en meer technische uitvindingen gedaan werden.
De eerste Terminator-film kan symbool staan voor deze technologische revolutie. Dat wordt gedaan door ons te laten zien wat het gevaar is van te afhankelijk van technologie worden. Zelfs vandaag is er angst voor dit gevaar. Zeker in de wereldwijde crisis waar we nu in leven, kun je zien hoe afhankelijk we zijn van technologie.
Nu heb ik het niet eens over de technische praktijken die we gebruiken om de pandemie te bevechten. Ik heb het meer over hoe we ons vermaken in een pandemie als deze. We zijn afhankelijk van streaming services zoals Netflix voor entertainment en van Skype om contact te onderhouden met onze naasten. We zijn zo afhankelijk al geworden van technologie, dat het net zoals in de eerste Terminator-film het ons einde kan voorspellen.
Het beste personage van de Terminator-franchise
Laten we het ook even hebben over het beste en belangrijkste personage uit de Terminator-franchise. Ik heb het over Sarah Connor. Dit personage wordt briljant gespeeld door actrice Linda Hamilton in de eerste twee Terminator-films en in Terminator: Dark Fate. Maar over Dark Fate gaan we het nu even niet hebben, want dat was me toch een teleurstelling.
Hamilton’s Sarah Connor representeert de hoop voor de mensheid. Zij zal namelijk bevallen van John Connor. John is degene die de mensheid zal leiden in hun laatste strijd tegen de machines. Aan het begin van The Terminator representeert Sarah een alledaagse persoon. Haar leven is simpel, alledaags en onbelangrijk. Wanneer Sarah erachter komt dat haar zij de moeder van de toekomst zal zijn, heeft ze moeite om dit te accepteren.
Voornamelijk omdat ze haar zelf als onbelangrijk ziet, maar ook omdat ze nooit om deze “eer” heeft gevraagd. Ze zou het liefst willen dat haar leven weer terug gaat naar hoe het eerst was. De reden dat The Terminator zo goed werkt is doordat James Cameron ons in de schoenen van Sarah Connor probeert te zetten. Het voelt aan alsof wij ook achterna gezeten worden door de Terminator.
De film stelt ons de vraag of het lot bepaalt wie we zijn? En moeten wij dit lot maar accepteren voor wat het is? Of is het juist de bedoeling dat we tegen ons eigen lot ingaan. Of nog erger – moeten we net als de Terminator iemand anders zijn lot tegenhouden?
Conclusie
The Terminator is een revolutionaire film. Dat is iets wat niet ontkend kan worden. We krijgen een vrouwelijke hoofdpersonage als de held in een sci-fi film. We krijgen te zien hoe ze van bangerik veranderd in dé sterke moeder van de toekomst.
Daarnaast breekt de film ook nog de normen van sci-fi films. Dit werd gedaan door de film zich voornamelijk af te laten spelen in het heden. The Terminator laat ons ook nog empathie voelen voor de personages die we op het scherm te zien krijgen. De film bevat ook rijke symboliek naar onze connectie en strijd met technologie. Als je The Terminator nog niet gezien hebt, misschien dat dit artikel je toch heeft kunnen overtuigen. Want het is zeker een film die je gezien moet hebben!
The Terminator is te koop op Blu-ray!
