Top Gun is een ’80s actiefilm met een nogal magertjes verhaal. Waarin soortgelijke ’80s actiefilms (als Commando) nog weg kwamen met gruwelijk overdreven actiescènes, moet Top Gun het vooral doen met carrière bepalende acteerprestaties. Als Tom Cruise niet de hoofdrol had gespeeld in deze film, dan had zijn acteercarrière vrij waarschijnlijk een andere wending genomen. Top Gun is – naar mijn mening – het echte startschot voor hem geweest. Zonder Top Gun was Cruise denk ik ook nooit gekozen voor de hoofdrol in Mission: Impossible. Maar wat maakt Cruise’s acteerprestatie in Top Gun dan zo bijzonder?
Is het zijn charisma of zijn doorstralende ego? Ja, en nog eens, ja. Echter is het vooral hoe hij met zijn acteerwerk inspeelt op acteur Anthony Edwards – die ook een iconische acteerprestatie neerzet. De onderlinge broederlijke chemie tussen Cruise en Edwards is een “once in a lifetime” schot in de roos – het soort onderlinge acteerwerk waar sommige regisseurs alleen van kunnen dromen te bereiken. Het is jammer dat Top Gun zowel in zijn actie en verhaal teleurstelt, want de cast, regisseur Tony Scott en cinematograaf Jeffrey L. Kimball leveren allemaal prachtig werk af.
Op 4 november 2022 bracht Dutch FilmWorks een bijzondere boxset uit op 4K UHD, Blu-ray en DVD. Hierbij heb ik het uiteraard over de boxset bestaande uit filmklassieker Top Gun en zijn waardige opvolger Top Gun: Maverick. Mijn dank aan Dutch FilmWorks voor het versturen van een recensie-exemplaar van deze boxset.
Over Top Gun (1986)
Top Gun is een Amerikaanse actiefilm uit 1986. De film is geregisseerd door Tony Scott. Top Gun is geproduceerd door Don Simpson en Jerry Bruckheimer, waarbij Paramount Pictures verantwoordelijk was voor de distributie van de film. Het scenario van de film werd geschreven door Jim Cash en Jack Epps. Jr. Het scenario is gebaseerd op een artikel genaamd “Top Guns” dat door Ehud Yonay drie jaar eerder gepubliceerd werd in het tijdschrift California. De cast van Top Gun bestaat onder andere uit Tom Cruise, Anthony Edwards, Kelly McGillis, Val Kilmer en Tom Skerritt.
Tom Cruise speelt Maverick, de jonge, directe Amerikaanse vechtpiloot met een “need for speed”, een hoop om te bewijzen en nog meer om te leren. Top Gun werd in de Amerikaanse bioscopen uitgebracht op 16 mei 1986. Toen de film uitkwam ontving het gemixte recensies van de filmrecensenten. Ondanks de oorspronkelijk gemixte kritische reacties, werd de film een commerciële hit. Zo bracht de film ruim 357 miljoen Amerikaanse dollars op tegen een budget van maar 15 miljoen Amerikaanse dollars.
Top Gun werd hiermee de best verdienende binnenlandse film in Amerika in 1986. De film bleef zijn populariteit behouden en kreeg zelfs een 3D rerelease in 2013. Daarnaast werd er 36 jaar later een vervolg uitgebracht op de film. Dit vervolg kreeg de titel Top Gun: Maverick. Het vervolg werd zowel kritisch als commercieel beter ontvangen dan het eerste deel.
Recensie
“I feel the need – the need for speed” is een van de memorabelste quotes uit de bekende ’80s film Top Gun. De Amerikaanse actiefilm wordt regelmatig beschouwd als een filmklassieker, maar zelf zie ik dit anders… Begrijp me niet verkeerd, Top Gun bevat prachtige cinematografie, interessant kleurgebruik, een degelijke score en enkele iconische acteerprestaties. Toch is dit eerder een film dat alleen enkele memorabele momenten en aspecten bevat. In zijn geheel blijft er vrij weinig memorabels over, behalve dan het glansloze en cliché verhaal.
Het probleem van Top Gun ligt dus minder bij de overleden regisseur Tony Scott en meer bij het werk van de scenarioschrijvers (Jim Cash en Jack Epps. Jr.). Regisseur Tony Scott heeft zijn duidelijke visie goed in beeld gebracht. In Top Gun laat hij zien dat jachtpiloten hard strijden onderling om de beste te zijn. Iedereens ego komt naar voren, maar Tom Cruise’s personage Maverick pakt de kroon met zijn grootste opgeblazen ego. Scott laat samen met een van Cruise’s beste acteerprestaties zien dat een ego ook uitgezet moet kunnen worden om je hart meer ruimte te mogen geven.
Cruise is niet alleen het ego van de film, maar ook de ziel van Top Gun: de zogenaamde reden dat je de film wil kijken in de eerste plaats. Anthony Edwards is echter het hart van de film met zijn personage Goose. Edwards is de reden dat Top Gun werkt als een film. Zijn bijdrage aan de film zorgt ervoor dat Cruise’s Maverick een les leert in de film. Cruise en Edwards weten als broers op elkaars bijdrages in de film in te spelen, waardoor bijna alle beste momenten uit de film voortkomen als ze samen op het scherm te zien zijn.
Van een scène waarin ze samen “Great Balls of Fire” zingen tot het moment dat ze op zijn kop boven een Migs hangen, terwijl Maverick een middelvinger opsteekt en Goose snel een foto maakt (“Watch the Birdie”). Het zijn de humane momenten die de film memorabele momenten geeft, want de actiescènes zijn helaas nogal chaotisch gemonteerd. Dit, in combinatie met absurde visuele effecten en abrupte geluidseffecten, zorgt ervoor dat de actiescènes met (vechtende) straaljagers regelmatig saai of nep overkomen. Dat filmmonteurs Chris Lebenzon en Billy Weber vaak soortgelijke beelden op elkaar over laten spelen, helpt de film ook niet bepaald.
Conclusie
Maar als Top Gun eigenlijk geen filmklassieker blijkt te zijn, is de film dan nog wel de moeite waard om te kijken? Ja, maar vooral als je fan bent van films met sterk acteerwerk en prachtige cinematografie. Als je op zoek bent naar een keiharde actiefilm of een film met een goed uitgediept verhaal, dan kun je beter verder zoeken. Voor sommigen zal Top Gun nog de moeite waard blijven om te kijken, om zo goed voorbereid Top Gun: Maverick te kijken.
Voor mezelf blijft Top Gun vooral het soort film dat je, midden tijdens het zappen op de televisie deels verder kijkt, terwijl je op je mobiel zoekt naar iets interessanters of beters om te kijken… Top Gun is nu te streamen op SkyShowtime in Nederland. Daarnaast is de film zowel los, als samen met Top Gun: Maverick – te koop op 4K UHD, Blu-ray en DVD. Zo kun je de film onder andere kopen op Bol.com.
