Torch Song (2024) – Film Recensie

Torch Song is een intiem en eigenaardig filmisch portret over het belang van zelfliefde. Dit is al terug te zien in de keuze en achterliggende betekenis van de filmtitel. Torch Song staat meestal voor een sentimenteel lied dat over onbeantwoorde liefde gaat. In het geval van Jeroen Houbens dramafilm speelt de betekenis van de filmtitel niet alleen in op de onbeantwoorde liefde tussen de hoofdpersonages, maar ook op de zelfliefde die deze personages missen. Houben weet de film op een impactvolle en aangrijpende manier te vertellen.

Met een directe filmische aanpak vol droge humor en ontroerende filmmuziek weet Houben een sensationele film neer te zetten. Hierbij speelt de regisseur en scenarioschrijver ook in op de moeilijkheden van het zijn of daten van een creatieveling. Het creatieve proces van (aspirerend) schrijvers, kunstenaars en muzikanten wordt in de film gedetailleerd uitgelicht. Hierbij gaat Houben ook in op de rivaliteit die (bloedgerelateerde) creatievelingen met elkaar kunnen hebben. Zo strijden de hoofdpersonages voor aandacht en liefde.

Via deze strijd laat de regisseur en scenarioschrijver zien dat mensen pas echt van iemand anders kunnen houden, als ze van zichzelf leren te houden. In verlenging geeft Houben weer dat mensen pas anderen kunnen gaan zien als ze zichzelf hebben gezien. In de film worden deze onderwerpen op muzikale, melancholische en ontroerende manieren besproken. Door de korte speeltijd van de film komen niet alle onderwerpen even uitgebreid aan bod. Desondanks blijft Torch Song een meeslepende film die alle verschillende facetten van creativiteit en (zelf-)liefde belicht.

Over Torch Song (2024)

Torch Song is een Nederlandse dramafilm uit 2024. De film is geregisseerd door Jeroen Houben. De regisseur schreef ook het scenario van de film. De cast van de film bestaat uit (o.a.) Markoesa Hamer, Carla Juri, Al Weaver en Boris van Severen. De film heeft een speeltijd van 89 minuten. Torch Song beleefde zijn wereldpremière bij het Nederlands Film Festival van 2024. De film werd daar uitgeroepen tot de winnaar van de Prijs van de Nederlandse Filmkritiek van de Kring van Nederlandse Filmjournalisten (KNF). Het filmverhaal gaat over de Amerikaanse zangeres Liz.

Na het overlijden van haar moeder besluit ze haar halfbroer Gabe en zijn vriendin Joey op te zoeken in Nederland. Gabe is een aspirerend schrijver die vreest overschaduwd te worden door zijn succesvolle halfzus. Liz weet namelijk met haar excentrieke persoonlijkheid altijd de aandacht naar zich toe te trekken. De spanningen nemen nog meer toe wanneer Liz haar zinnen gezet lijkt te hebben op Joey. Terwijl de familieverhoudingen verder ontwricht raken, ontvouwt zich tussen de vrouwen een complexe relatie die ieders onafhankelijkheid op de proef stelt. Torch Song werd op 23 januari 2025 in de Nederlandse bioscopen uitgebracht door filmdistributeur Gusto Entertainment.

Bekijk hierboven de officiële trailer van Torch Song (2024). De trailer bevat Nederlandse ondertiteling.

All Eyes on Me

Het eerste beeld wat filmtoeschouwers in Torch Song te zien krijgen is dat van een kunstenaarsatelier op een kunstacademie. De kunstenaars zijn symmetrisch in een cirkel geplaatst, terwijl ze wachten op het model dat ze gaan natekenen. Het model in kwestie is Markoesa Hamers personage Joey. De plek waar ze plaats zal nemen wordt voor haar binnenkomst al centraal in beeld gezet. Hiermee spelen regisseur Jeroen Houben en cinematograaf Aziz Al-Dilami in op het karakter en de verwachtingen van Joey.

Joey verwacht het focuspunt van de kunstenaars te worden. Ondanks dat (naakt-)modellen altijd het middelpunt van deze kunstsessies zijn, zegt deze verwachting wel veel over het karakter en het verlangen van Joey. Later in de film blijkt dat Joey (op een sensueel vlak) amper tot niet gezien wordt door haar partner. Hierdoor kan er geconcludeerd worden dat ze is gaan naakt modelleren, om alle aandacht en focus op haar te krijgen. In de proloog van Torch Song beschrijft Joey hoe ze ervaart dat de kunstenaars(-studenten) haar proberen te doorgronden.

Torch Song (2024)
Bron: Filmdepot.nl, Gusto Entertainment, Triple P Entertainment en Family Affair Films.

Toch laat Joey dit niet toe, omdat ze nu volledig in controle is. In de proloog van de film beschrijft Hamer op een duidelijke, kalme en hypnotiserende manier wat haar personage ervaart en ziet als ze naakt modelleert. Van de geuren en het uiterlijk van de kunstacademie tot het ongemakkelijke gevoel van uit de kleren gaan dat vrij snel verdwijnt. Terwijl Hamers personage dit allemaal beschrijft, scheppen de regisseur en cinematograaf een visuele sensatie waarbij het overkomt alsof het filmpubliek Joey ook aan het proberen te doorgronden en bestuderen is.

In Torch Song strijden Joey en de andere twee hoofdpersonages Gabe en Liz op een dominante manier over wie het meeste aandacht en erkenning van anderen kan ontvangen. Hierbij schieten de filmpersonages zo door dat ze zich verloren raken in hun gedrag. Houben bepleit dat de oplossing hiervoor zelfliefde, zelfacceptatie en zelfherkenning is. Dit doet de regisseur en scenarioschrijver door de personages op een soms wat te directe manier te laten uitspreken dat ze zichzelf pas hebben kunnen opmerken, nadat ze voor het eerst in een lange tijd door een ander zijn opgemerkt.

Torch Song (2024)
Bron: Filmdepot.nl, Gusto Entertainment, Triple P Entertainment en Family Affair Films.

Muzikale verantwoordelijkheid

In Torch Song is het proberen te doorgronden van anderen of je geliefden een terugkerend thema. Regisseur en scenarioschrijver Houben laat zien hoe de filmpersonages hun best doen om elkaar te begrijpen. Toch lopen de filmpersonages hier regelmatig in vast doordat ze denken elkaar al te kennen of te zien, terwijl in werkelijkheid dit niet het geval is. Dit is ook terug te zien bij interacties tussen filmpersonages die elkaar nog niet kennen. Een goed voorbeeld hiervan is het gesprek tussen de Amerikaanse zangeres Liz en een koppel dat fan van haar is.

Het koppel geeft aan dat Liz verantwoordelijk is voor het feit dat ze nu samen zijn. Hiermee doelt het koppel indirect en wellicht onbedoeld op het idee dat ze denken te weten wat de creatieve intenties en betekenissen van Liz haar muziek zijn. Op een subtiele manier weet Houben te vertellen dat dit koppel is ontstaan doordat ze hetzelfde denken over – en hebben ervaart – door de muziek van Liz. Toch is Liz ervan overtuigd dat ze niet verantwoordelijk kan zijn voor wat mensen doen in de naam van haar werk.

Houben speelt op een sublieme manier met de vraag of een muzikant zelf verantwoordelijk kan zijn voor het samenbrengen van koppels als deze mensen de muzikant niet echt kennen. De regisseur en scenarioschrijver speelt in Torch Song met het idee dat mensen iemand eerst moeten leren kennen en zien, voordat ze dezelfde persoon echt kunnen leren kennen. Door de inclusie van een beroemde en eigenzinnige zangeres, weet Houben dit thema grootser en levendiger op beeld te zetten.

Torch Song (2024)
Bron: Filmdepot.nl, Gusto Entertainment, Triple P Entertainment en Family Affair Films.

Tweezijdigheid van creativiteit

Houben geeft Liz weer als een veeleisende beroemdheid die moeite heeft met het ontvangen van kritiek en alleen aandacht wil ontvangen onder haar voorwaarden en op haar tijd. De regisseur en scenarioschrijver speelt hiermee in op de tweezijdigheid van haar creativiteit. Liz wil muziek maken en daarvoor bewonderd worden, maar ze heeft geen behoefte aan ongewenste en ongefundeerde erkenning (of kritiek). De cinematograaf speelt slim in op dit thema door Liz tijdens een museumbezoek op beeld te zetten, terwijl ze toekijkt naar een schilderij van een in elkaar gedoken pianist achter zijn piano.

Hierbij wordt Al-Dilami ondersteund door de regievisie van Houben en de filmmontage die de regisseur samen heeft opgepakt met Lot Rossmark. De tweezijdigheid van creativiteit heeft in Torch Song ook betrekking op de strijd om het behoud van artistieke visie. Zo probeert Joey meer creatieve inbreng en controle te krijgen over haar werk als naaktmodel. Hierin wordt ze tegengewerkt door de docent die aangeeft dat een model een gestalte hoort te zijn die niet moet nadenken, maar alleen moet luisteren en doen wat er van haar gevraagd wordt.

Het is aan de studenten om betekenis te geven aan de gestalte. Hierdoor mist Joey niet alleen de mogelijkheid om mee te kunnen bepalen over hoe ze creatief te werk wil gaan als naaktmodel, maar ook mist ze de kans om te bepalen hoe anderen haar als naaktmodel zullen zien of interpreteren. Gabe krijgt op zijn werk ook te maken met onbegrip en discussies rondom zijn artistieke visie. Hij werkt bij een reclamebureau. In de film werkt het reclamebureau zijn artistieke visie volledig tegen, nadat ze hem eerst hebben geapplaudisseerd voor zijn creativiteit.

Torch Song (2024)
Bron: Filmdepot.nl, Gusto Entertainment, Triple P Entertainment en Family Affair Films.

Creatieve rivaliteit

Een ander groot terugkerend thema in Torch Song is de creatieve rivaliteit tussen Liz en Gabe. Hierbij wordt het langdurige creatieve proces van tekstschrijven – in de vorm van muzieknummers en boeken – ook uitgelicht. In de film laat Houben de moeilijkheden van een artistieke en muzikale familie zien waarin de halfbroer en halfzus – indirect en direct – strijden om wie het creatiefst, populairst en best is. Ondanks dat ze het niet zullen toegeven, willen ze niet in elkaars schaduw leven.

De filmpersonages noemen aan het begin van de film hier een mooie metafoor voor op. In Amsterdam zingen de vogels hoger om boven het lawaai van de stad te komen. Dit is een mooi metafoor voor Liz en Gabe (en in zekere zin ook Joey) die “lawaai” gaan maken om boven het “creatieve geschreeuw” van de ander uit te komen om zo alle liefde en aandacht (van anderen) te ontvangen. Ondanks dat de filmpersonages hierdoor wat onsympathieker overkomen, weet Houben op deze manier wel goed hun rivaliteit te onderbouwen.

Torch Song (2024)
Bron: Filmdepot.nl, Gusto Entertainment, Triple P Entertainment en Family Affair Films.

Conclusie

Torch Song is een uitstekende Nederlandse dramafilm die zowel de mooie als duistere kanten van creativiteit aankaart. Bij dit onderwerp speelt regisseur en scenarioschrijver Jeroen Houben in op de humane verlangens van creatievelingen om gezien en bewonderd te worden. Doordat de film meerdere hoofdpersonages bevatten die artistiek dominant proberen te zijn, onderstaat er een sterke rivaliteit tussen deze filmpersonages. Ondanks dat dit de filmpersonages minder sympathiek maakt, zorgt dit wel voor interessante discussiepunten en thema’s in Torch Song.

Zo bespreekt de film ook de tweezijdigheid van creativiteit en het belang van zelfliefde. Door de korte speeltijd van Torch Song worden niet alle onderwerpen even goed onderbouwd. Daarnaast worden enkele thema’s nogal gehaast afgesloten. Desondanks blijft Torch Song een geweldige film die iedere creatieveling en artistieke filmliefhebber aan te raden valt. Torch Song is nu te zien in de Nederlandse bioscopen. Mijn dank aan Gusto Entertainment en Triple P Entertainment voor het versturen van een online recensie-exemplaar van de film.

Sebastiaan Khouw

Sebastiaan Khouw is het brein achter SebKijk. Als professioneel recensent en filmjournalist bespreekt hij verschillende vormen van entertainment, kunst en cultuur.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.