Hoe goed kan een lange speelfilm debuut zijn? Regisseur Laura Wandel laat met haar lange speelfilmdebuut Un Monde zien dat het bijzonder goed kan zijn. Haar debuut Un Monde ging op 8 juli 2021 in première op het filmfestival van Cannes. Het deed mee in de ‘Un certain regard’-sectie. De film won op dit filmfestival de FIPRESCI prijs, wat de prijs van de internationale filmkritiek is. Ook won Un Monde op het BFI London Film Festival 2021 de Sutherland Trophy voor beste debuutfilm.
Dat Un Monde met ongelofelijk veel positieve kritieken en lof werd ontvangen, is dus nog zachtjes uitgedrukt. Maar wat maakt deze debuutfilm zo krachtig? En is Un Monde een film zonder gebreken?
Over Un Monde (2021)
Un Monde is een Belgische dramafilm uit 2021. De film is dus geregisseerd door Laura Wandel. Daarnaast schreef ze ook het verhaal van de film. Ter voorbereiding daarvan observeerde ze een tijd lang het gedrag van kinderen op het schoolplein. Ze keek hierbij vooral naar de manier waarop ze hun plek proberen te veroveren op deze schoolpleinen. Un Monde is ook bekend onder zijn internationale titel – Playground. De cast van de film bestaat onder andere uit Maya Vanderbeque, Günter Duret, Karim Leklou en Laura Verlinden.
Het verhaal van Un Monde gaat over Nora en haar broer Abel. Nora is bang dat ze in het eerste jaar van haar nieuwe basisschool geen vrienden zal maken. Haar oudere broer Abel verzekert haar dat dit goed komt. Nora is echter nog steeds nerveus en gaat daarom in de pauze op het schoolplein op zoek naar haar broer. Dan ziet ze hoe haar broer een slachtoffer van pestgedrag is. Als ze hier verandering in probeert te brengen, gaat het van kwaad tot erger. Nora komt nu voor een moeilijke keuze te staan. Gaat ze het haar vader vertellen? Of zal ze blijven zwijgen, omdat haar broer dit wilt?
Realistisch weergegeven eerste schooldag
Un Monde laat in zijn openingsscène de kracht zien van een goede relatie tussen een broer en zus. De oudere broer troost zijn zusje die bang is voor haar eerste schooldag. In deze directe – en krachtige – openingsscène laat de film ook op buitengewone manier zien hoe angstaanjagend een eerste schooldag voor (kleine) kinderen kan zijn. Van het (tijdelijk) afscheid moeten nemen van je ouders, tot het niet weten of je vrienden zal maken in de klas. Door het camerawerk intiem te laten focussen op Nora’s ervaringen, voelt het verhaal persoonlijker en directer aan.
Je leeft met haar mee, omdat je als kijker tot op zekere hoogte dit verdriet en angstgevoel ook ervaarde op je eerste schooldag. De chaotische luide klanken, en snel wandelende schimmen van scholieren, geven een realistisch beeld weer over hoe een eerste schooldag er uit kan zien. Ook geeft het duidelijk aan hoe dit externe gebeuren intern ook chaotisch kan aanvoelen.
Focus op het hoofdpersonage
In Un Monde wordt het camerawerk zo ingezet om je als kijker het gevoel te geven dat je opnieuw naar een eerste schooldag gaat. Neem bijvoorbeeld het moment dat Nora haar naam op noemt. Het publiek kijkt over de schouders van twee klasgenoten naar een perfect, in het beeld, gekaderde Nora. Cinematograaf Frédéric Noirhomme roept met zijn camerawerk een illusie van aanwezigheid op. Toch heeft Wandels keuze om het camerawerk alleen te laten focussen op Maya Vanderbeque’s Nora ook voor wat verhaaltechnische problemen gezorgd.
We krijgen nu het wereldbeeld van een persoon te zien, waardoor enkele gebeurtenissen uit de film niet volledig op me als kijker konden inspelen. Bij deze gebeurtenissen of scènes, miste ik de kijk van een of meerdere andere personages. Als kijker miste ik voornamelijk het totale beeld van de situatie, omdat regisseur Laura Wandel en cinematograaf Frédéric Noirhomme overduidelijk de focus leggen op de externe (en innerlijke) wereld van Nora. Dit is niet een slechte regiekeuze, maar wel een die me persoonlijk minder aanspreekt. Doordat de film zich voornamelijk focust op een personage, voelt Un Monde (ondanks zijn korte speeltijd) regelmatig eentonig en langdradig aan.
In mijn ogen was het wel een briljante zet van regisseur Laura Wandel, om geen (duidelijke) muzikale score toe te voegen aan Un Monde. Hierdoor zijn het de geluiden en klanken van de basisschool die als een soort van orkest constant aanwezig zijn. Het acteerwerk van de cast is goed, waarbij vooral hoofdrolspeelster Maya Vanderbeque veel potentie toont voor haar toekomst in de filmindustrie. Toch kan er zeker gezegd worden dat het acteerwerk van Günter Duret en Laura Verlinden ook realistisch en krachtig zijn uitgevoerd. De rest van de cast vervaagt wat op de achtergrond. Dit komt onder andere doordat ze – letterlijk en figuurlijk – amper in beeld komen.
Conclusie
Un Monde is een krachtige lange speelfilmdebuut van Laura Wandel. De film bevat uitstekend acteerwerk van de hoofdrolspeelster Maya Vanderbeque. Naast haar acteren vooral Günter Duret en Laura Verlinden hun rollen op een krachtige en imponerende manier. Het is duidelijk te zien dat de regisseur het gedrag van de kinderen op de schoolpleinen heeft geobserveerd. Ondanks dat dit een speelfilm is waarbij het verhaal onder controle van de regisseur wordt uitgespeeld, voelt de film rauw en onvoorspelbaar aan.
Het komt over alsof op elk moment het verhaal een grote wending kan maken. Laura Wandel heeft de onvoorspelbaarheid van kinderen op de schoolpleinen geïnternaliseerd naar haar film. Als kijker had ik sterk het gevoel dat we bij haar film te zien kregen hoe kinderen vechten voor hun plek in de rangorde van het schoolplein. Het intieme camerawerk van cinematograaf Frédéric Noirhomme roept veel empathie op. Maar tegelijkertijd is het ook op te merken dat het camerawerk teveel focust op het hoofdpersonage, waardoor het verhaal regelmatig een totaal beeld (of context) mist.
Daarnaast kan het verhaal op enkele momenten in Un Monde ook eentonig en langdradig overkomen. Dit komt doordat veel van dezelfde gebeurtenissen uit het verhaal, meerdere malen terugkomen in de film. Hierbij helpt het niet dat we deze gebeurtenissen alleen uit het wereldbeeld van het hoofdpersonage te zien krijgen. Ondanks enkele kritiekpunten zou ik Un Monde beschrijven als een intiem en accuraat portret van de kinderlijke strijd op het schoolplein. Om deze reden raad ik iedereen ook aan om Un Monde te gaan kijken. De film is nog tot 25 april 2022 te zien op Picl in Nederland.
