Als kind las ik dagelijks strips van Donald Duck, Asterix, De Smurfen, en Marsupilami. Toen ik een tiener werd, begon ik meer stripboeken over superhelden als Batman, The Flash en Captain America te verslinden. Daarnaast las ik vroeger ook verhalen van andere bekende stripfiguren als Lucky Luke en Jan, Jans en de Kinderen. De herkenbare en komische avonturen uit het dagelijkse leven van familie Tromp las ik niet heel vaak. Toch zijn er meerdere momenten uit verschillende stripalbums van Jan, Jans en de Kinderen me bijgebleven: van diepgaande gesprekken bij het wildplassen tot de geboorte van Gertje.
Met kreten als “Hoi Pipeloi!” en “Aju Paraplu!” en zelfbedachte feestdagen als Sint Pannekoek is het best bijzonder dat de overleden striptekenaar Jan Kruis met zijn strips geen grotere indruk op me heeft achtergelaten als kind en tiener. De Jan, Jans en de Kinderen stripalbums leken me als kind minder aan te spreken, doordat ik de verhalen van deze beroemde Nederlandse stripfamilie toen niet avontuurlijk genoeg vond. Bovendien sprak de humor me niet altijd aan. De strips waar de Rode Kater zijn filosofische opinies over (sociaal-)maatschappelijke kwesties geeft, sloeg ik zelfs regelmatig over.
Als kind was ik ervan overtuigd dat deze strippagina’s niet de moeite waard waren om te lezen, omdat er niets in gebeurde, behalve een paar kleine (getekende) bewegingen van de Rode Kater en een paginalang monoloog over iets wat me niet interesseerde of iets wat ik niet begreep. Tegen alle verwachtingen in vond ik bij het opruimen van mijn kleine boekenkast een recent uitgebrachte stripalbum over deze geliefde Nederlandse stripfamilie. Toen ik het stripalbum had gelezen, begreep ik waarom er ondertussen al meer dan 70 stripalbums van Jan, Jans en de Kinderen zijn uitgebracht.
De alledaagse gebeurtenissen die de familie ondergaat zijn niet alleen levendig, maar ook grappig, actueel, herkenbaar en op enkele vlakken zelfs tijdloos. In Jan, Jans en de Kinderen 68 wordt er ook gespeeld met de actualiteit van het jaar dat dit stripalbum uitkwam. Dit stripalbum kwam uit in 2022 en bespreekt daarom niet alleen onderwerpen als de coronapandemie en de gevolgen van inflatie, maar ook (culturele) termen als “woke” en TikTok. Ondanks dat Jan, Jans en de Kinderen 68 niet perfect is, laat Studio Jan Kruis zien dat stripliefhebbers nog lang niet af zullen zijn van de herkenbare en avontuurlijke verhalen van deze iconische stripfiguren.
Over Jan, Jans en de Kinderen 68
De hoofdredactie van Jan, Jans en de Kinderen 68 is gedaan door Hilmar Mulder en Anita Bijlsma (adj.). De coördinatie en samenstelling van dit stripalbum is gedaan door Mariken Swildens. De artdirection lag in handen van Cilla Tibbe en Rianne Camer. Tim Cannon is verantwoordelijk voor geweest voor de vormgeving van dit stripalbum, terwijl Barbara Stok verantwoordelijk is geweest voor de teksten van de strips. De Studio Jan Kruis tekenaars die hebben gewerkt aan Jan, Jans en de Kinderen 68 zijn Daniel van den Broek, Maarten Gerritsen en Rob Phielix. De inkleuringen van dit stripalbum zijn gedaan door Wilma Leenders.
De tekstredactie is gedaan door Flory Hartog en de eindredactie lag in handen van Louise Tholenaar. De technische eindredactie en dtp is gedaan door Frans Rappange. De drukkerij van Jan, Jans en de Kinderen 68 is Spaudos Konturai UAB en de uitgeverij van dit stripalbum is DPG Media. De eerste druk van Jan, Jans en de Kinderen 68 kwam uit in 2022. In dit stripalbum van de allerleukste Nederlandse stripfamilie gaan Jans en Karlijn op bezoek bij een plantenasiel. Niet lang daarna ontstaat er in een huize Tromp een lichte obsessie voor het meenemen en verzorgen van (donatie) planten.
Gedetailleerde strippagina’s
Op de cover van Jan, Jans en de Kinderen 68 worden planten als een terugkerend en belangrijk onderwerp van dit stripalbum neergezet. Toch komen (donatie) planten en in verlenging het plantenasiel maar weinig ter sprake in dit stripalbum. De eerste paar strippagina’s gaan volledig in op dit onderwerp, maar daarna verdwijnen ze of worden ze weggezet als gastoptredens op de achtergronden van de strippagina’s. Meerdere strippagina’s van Jan, Jans en de Kinderen 68 bevatten gedetailleerde tekeningen waarop kleinere grappen en details in de achtergrond van elk individuele strippagina te vinden zijn.
Striptekenaars Daniel van den Broek, Maarten Gerritsen en Rob Phielix leveren prachtige tekeningen af die passen in de moderne stijl van Studio Jan Kruis. De personages zien er net zo herkenbaar en iconisch uit als dat ze eruit zagen in de vorige 67 stripalbums. In Jan, Jans en de Kinderen 68 weten de tekstschrijvers en redacties goed in te spelen op culturele, politieke en sociaal-maatschappelijke kwesties van de afgelopen jaren. Zo bespreken de tekstschrijvers en striptekenaars op een komische en accurate manier hoe het voelt om een corona zelftest te doen.
Actualiteit en herkenbaarheid
De striptekenaars weten goed de angst, schaamte en schuld bij het uitvoeren van een corona zelftest weer te geven. Het hoogtepunt van de strippagina over de corona zelftest is de komische resolutie en vindt plaats wanneer Jan en Jans erachter komen (via de zelftest) dat Jans geen corona heeft. De striptekenaars geven snel een dansende Jan en Jans weer die zeggen dat deze negatieve zelftest gevierd moet worden. Wat deze simpele eindtekening zo effectief en grappig maakt, is de opbouw waarin we Jan en Jans zichzelf zien voorbereiden om zich af te zonderen van hun omgeving en thuis te blijven.
Een ander terugkerend onderwerp in Jan, Jans en de Kinderen 68 is hoe de jeugd van tegenwoordig meer op zijn mobiele telefoon zit. Het gedrag van kinderen en jongeren is veranderd. De tekstschrijvers en striptekenaars weten dit op geinige manieren weer te geven. Mijn favoriete strippagina uit dit album gaat over Catootje en Karlijn die hebben besloten weer boeken te gaan lezen, omdat ze deze trend hebben gezien op TikTok. Deze grap was niet alleen herkenbaar en oprecht hilarisch, maar ook goed opgebouwd en uitgeschreven. Tegelijkertijd laat dit stripalbum ook zien dat kinderhumor nooit volledig veranderd zal worden met omgedraaide woordgrappen als “lordpalf”.
Conclusie
Jan, Jans en de Kinderen 68 is een leuk en vermakelijk stripalbum dat enkele grappen bevat waarom ik hardop heb moeten lachen. Desondanks bevat dit stripalbum ook meerdere strippagina’s die niet alleen suf zijn, maar puur zijn toegevoegd om een ander merk of product te verkopen aan de striplezer. Het helpt dit stripalbum ook niet dat de tekstschrijvers en redacties niet altijd een duidelijk standpunt durven in te nemen over de onderwerpen die ze opbrengen. Zo worden onderwerpen als veganisme, kapitalisme en duurzaamheid aangekaart zonder dat de stripfiguren – en in verlening de schrijvers – een opinie durven te vormen hierover.
Het beste voorbeeld hiervan is terug te vinden bij de strippagina over de term “woke”. Opa Tromp bespreekt dit onderwerp uitbundig, maar toch lijkt hij geen duidelijk standpunt in te nemen over deze term. In plaats daarvan wordt een echt diepgaand en interessant discussiepunt vermeden door de strip met een (nogal slappe) grap te eindigen. Het is begrijpelijk dat Studio Jan Kruis deze stripalbums luchtig en hartverwarmend probeert te houden, maar door deze onderwerpen op te noemen, zonder ze echt te bespreken, komt dit stripalbum nogal oppervlakkig over.
Gelukkig bevat dit stripalbum prachtige tekeningen en gedetailleerde strippagina’s waarin meerdere kleine grappen op de achtergrond te vinden zijn. Dit stripalbum valt om al deze redenen niet alleen liefhebbers en verzamelaars van Jan, Jans en de Kinderen stripboeken aan te raden, maar ook aan (beginnende) striplezers die op zoek zijn naar een komisch en luchtige strip over de alledaagse en herkenbare avonturen van een Nederlandse familie. Jan, Jans en de Kinderen 68 is bij veel stripwinkels te koop, waaronder Akim Stripwinkel, De Strip-Aap en Strips & zo. Daarnaast is dit stripalbum te koop op grotere webshops als Bol.com.