SebKijk

Filmjournalist en Recensent

Bezuidenhout (2025) – Filmrecensie

Bezuidenhout (2025) – Filmrecensie

In de Nederlandse oorlogsfilm Bezuidenhout bouwt het filmverhaal in momentopnames van verschillende jaren op naar het vergissingsbombardement van de Haagse wijk Bezuidenhout dat plaatsvond op 3 maart 1945. Door de inzet van filmische momentopnames en een korte speeltijd komt Bezuidenhout over als een episodische film. Een nadeel van de korte speeltijd en het gefragmenteerde filmverhaal is dat Bezuidenhout snel door zijn (historische) gebeurtenissen en karakterontwikkelingen heengaat. Hierdoor gaat de film ook minder diep in op de emotionele kern van het verhaal. Toch is het episodische karakter van het filmverhaal niet alleen een nadeel. Zo is het een goed teken dat ik graag nog meer had gezien van deze filmpersonages en filmportret van het Haagse verzet in de Tweede Wereldoorlog. De episodische formule van het verhaal speelt daarnaast goed in op een van de thema’s van de film: het verleden herinneren. De Tweede Wereldoorlog is meer dan 80 jaar geleden begonnen en het lijkt erop dat steeds meer gruwelijke gebeurtenissen die in deze oorlog zijn gebeurd, worden vergeten. Door de film een episodisch narratief te geven, lukt het de filmmakers ook om het verhaal als momentopnames van vergeten of vervaagde historische herinneringen weer te geven. Bezuidenhout oogt als een film waarin het hoofdpersonage terugblikt op zijn gefragmenteerde (en deels zelf ingevulde) herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Door Bezuidenhout een episodisch narratief te geven, bepleiten de filmmakers ook dat het maken van oorlogsfilm belangrijk is om de verschrikkelijke gebeurtenissen die in het verleden zijn niet te vergeten om ze zo ook niet te herhalen.

Goodrich (2024) – Filmrecensie

Goodrich (2024) – Filmrecensie

Elk mens zal als kind of tiener wel stressvolle momenten of periodes gehad hebben met een ouder. De Amerikaanse tragikomedie film Goodrich pakt dit menselijke concept en maakt het filmisch. Ondanks dat er betere tragikomedies en dramafilms zijn die stressvolle en ingewikkelde relaties tussen ouders en kinderen weergeeft, waagt Goodrich een ambitieuze poging om via een originele invalshoek dit onderwerp te bespreken. De kern van de kracht van de film ligt in de complexe relatie tussen Michael Keatons Andy Goodrich en Mila Kunis’ Grace Goodrich. Grace is Andy’s dochter uit zijn eerste huwelijk. Ze is 27 jaar ouder dan haar broer en zus en staat op het punt om zelf een baby te krijgen. Toen ze opgroeide, was haar vader meestal afwezig. Zo was hij meer (en vooral) bezig met zijn carrière en werk. Deze trend volgde Andy in zijn tweede huwelijk en zette zich voort bij zijn twee andere kinderen. Andy verandert echter van aanpak (en persoonlijkheid) wanneer zijn tweede vrouw besluit om naar een ontwenningskliniek te gaan om daar af te kicken van haar medicatieverslaving. Nu moet Grace toekijken hoe haar broertje en zusje de aanwezige en liefkozende vader krijgen die ze altijd zelf al had willen hebben. De pijn die Grace hierdoor voelt en de (letterlijke en figuurlijke) afstand die Andy heeft tot haar pijn vormen de grootste emotionele obstakels tussen deze twee filmpersonages. Met behulp van deze narrateive opzet en twee krachtige acteerprestaties van Keaton en Kunis weet regisseur en scenarioschrijver Hallie Meyers-Shyer een bijzondere film neer te zetten. Daarnaast laat Goodrich op een buitengewone manier zien dat een vader en dochter zielsverwanten kunnen zijn.

Wicked (2024) – Filmrecensie

Wicked (2024) – Filmrecensie

De verfilming van (de eerste helft van) Wicked is een prachtige audiovisuele liefdesbrief aan de liefhebbers van de gelijknamige theatermusical en de fantasierijke dromers van de geliefde verhalen van Oz. Een deel van wat Wicked zo geweldig maakt, is het feit dat de filmmakers de fantastische en creatieve elementen van de wereld van Oz niet uit de weg gaan. Er zijn pratende geiten die werken als docenten op universiteiten en mensen die op stelten lopen om ’s nachts lantaarns aan te steken. Regisseur Jon M. Chu omarmt de kleurrijke verbeelding van de wereld van Oz en verrijkt deze. Het zijn Chu en de scenarioschrijvers Winnie Holzman en Dana Fox gelukt om met hun (geadapteerde) verhaal over de buitengewone inwoners en de spectaculaire wereld van Oz een blijvende indruk achter te laten. Er kan zelfs gezegd worden dat Wicked, naast filmklassieker The Wizard of Oz (1939), het dichtst bij het ware fantasierijke karakter van de wereld van Oz komt. Dit is grotendeels te danken aan het feit dat de regisseur en scenarioschrijvers het originele verhaal van de eerste helft van het theatermusical meer diepgang hebben gegeven. De film bevat niet toegevoegde of uitgerekte scènes puur voor de reden om de film een langere speelduur te geven. Wicked gebruikt zijn relatief lange speelduur (van 161 minuten) om de thema’s en karakterontwikkelingen van het verhaal uit te diepen. Het voegt ook meer diepgang toe aan belangrijke karaktermomenten en durft langer bij de zwaarte van deze momenten stil te staan – zelfs al breekt het soms het tempo en de structuur van het verhaal. Dat Wicked het verhaal van de theatermusical weet te verrijken, ligt hoogstwaarschijnlijk ook aan het feit dat Holzman aan zowel de theatermusical als de filmadaptatie heeft gewerkt.

Food for Profit (2024) – Filmrecensie

Food for Profit (2024) – Filmrecensie

Food for Profit is een hartverscheurende en aangrijpende documentairefilm die verkent hoe mensen (met macht) een onmenselijke houding hebben tegenover dierenwelzijn, klimaatbescherming en de algehele volksgezondheid. De Italiaanse documentairefilm werkt als een doorgrond filmisch onderzoek dat laat zien hoe redelijk veel (machtige) mensen veedieren alleen als objecten zien. Regisseurs Giulia Innocenzi en Pablo D’Ambrosi bepleiten dat mensen met (veel) geld en macht doen wat ze doen, omdat ze het kunnen doen: ze hebben niet voor niets het geld en de macht ervoor. Food for Profit stelt de confronterende vraag of de bevolking wel leeft in een democratie als een grote hoeveelheid lobbyisten veel invloed kan uitoefenen op het Europese beleid en wetgeving. De verbluffende documentairefilm laat de monsterlijke en beestachtige kanten van de mensheid zien. Dit doen de filmmakers niet door een enkele rotte appel uit het politieke en industriële systeem van de agrifoodsector te belichten. In plaats daarvan leggen Innocenzi en D’Ambrosi het hele corrupte systeem bloot. Hierdoor komt de realiteit van een Europese samenleving dat steeds meer lijkt te leven onder het bewind van een zogenaamde “lobbycratie” pijnlijk dichtbij.

Joker (2019) – Filmrecensie

Joker (2019) – Filmrecensie

Regisseur Todd Phillips – bekend van succesvolle komediefilms als The Hangover (2009) en minder succesvolle komediefilms als The Hangover Part III (2013) – levert met zijn film Joker een audiovisueel portret van een onbegrepen en gebroken man. Een van de kenmerkende narratieve aspecten van Phillips’ is dat hij in zijn films buitengewone situaties in zet om voor veel chaos in het leven van de hoofdpersonages te zorgen. In de films uit The Hangover trilogie worden deze buitengewone situaties komisch uitgespeeld, terwijl Phillips in Joker zijn uitgangspunt omdraait naar dat van een tragedie. Desondanks benoemt het titulaire hoofdpersonage dat zijn leven altijd al een komedie is geweest. Met deze zelfbewuste keuze wil Phillips laten zien dat mensen die zwaar onder geestziektes lijden een breekpunt hebben, waarna ze alleen nog maar de humoristische kant van hun leed kunnen in zien. De film vertelt een losstaand verhaal dat gaat over Arthur Fleck. Hij heeft een hele reeks aan psychische problemen. De film laat zien hoe Arthur Fleck steeds dieper in een zwart van onbegrip, pijn en geweld valt. De keuze om van Joker – een van de grootste en bruutste schurken aller tijden – een onbegrepen volwassen man met hevige mentale problematiek te maken, werd bijgestaan door veel controversie. Ondanks dat de film een mooie beoordeling (een 8.3/10) op IMDb heeft, zijn er nog steeds een grote hoeveelheid filmtoeschouwers en filmliefhebbers die bang zijn dat deze film mensen aan zal zetten tot gewelddadigheid. Dit is best begrijpelijk. We leven in een tijd waarbij er zo’n beetje wekelijks – vooral ook in Amerika – steek- of schietpartijen plaatsvinden. Dezelfde groep filmtoeschouwers is ook bang dat de film meer begrip zou opbrengen voor de acties van gewelddadige personen zoals de Joker. Wederom is dit best begrijpelijk. Het komt regelmatig voor dat als een jongvolwassene man een schietpartij begint, de zwaarte van zijn acties verminderen worden, doordat de (nieuws-)media de open kaart van zijn geestesziekte opspeelt. De algehele controversie rondom een film over de Joker is alleen al begrijpelijk vanwege het moordlustige karakter en de gewelddadige geschiedenis van dit hoofdpersonage. Doordat Phillips een film heeft gemaakt waarin filmtoeschouwers de opkomst van een psychotische moordenaar volgen, is de controversie nog verklaarbaarder. Desondanks is het niet eerlijk om als filmtoeschouwer er direct vanuit te gaan dat Joker het filmpubliek tot geweld aan zal zetten. De filmbeelden die het filmpubliek te zien krijgt zullen ongemakkelijk, shockerend en voor sommige zelfs confronterend zijn. Toch worden de acties van het hoofdpersonage op geen enkel moment in de film verheerlijkt of goedgepraat.

Führer und Verführer (2024) – Filmrecensie

Führer und Verführer (2024) – Filmrecensie

Führer und Verführer vertelt het verhaal van de opkomst van nazi-Duitsland door de lens van Adolf Hitlers rechterhand en propagandaminister Joseph Goebbels. De film begint met een tekstuele introductie die de premisse van het verhaal beschrijft en de redenering om de film door het perspectief van de daders – in andere woorden de nazi’s – te laten zien. De introductie beschrijft terecht dat deze keuze om het filmverhaal vanuit het perspectief van de nazi’s te laten zien zowel riskant als noodzakelijk is. Regisseur en scenarioschrijver Joachim A. Lang bepleit terecht dat dit een goede manier is om de hedendaagse bevolking te waarschuwen tegen – en bewust te maken van – het werk van demagogen. De regisseur en scenarioschrijver start de film echter niet met de eerste ontmoetingen tussen Goebbels en Hitler. Daarnaast begint het filmverhaal ook niet met de start van hun samenwerkingen. Na een tekstuele introductie en een proloog, dat vlak plaatsvindt voor de dood van Hitler en Goebbels, opent de film in 1938 met de Anschluss van Oostenrijk bij Duitsland. Doordat deze Duitse oorlogsdramafilm niet start met de eerste samenwerkingen en ontmoetingen tussen Goebbels en Hitler, wordt de opkomst van fascisme, ongelijkheid en racisme als iets plotselings en onverwachts neergezet. Hiermee speelt Lang in op de snelle groei en opkomst van fascistische demagogen. Daardoor weet de regisseur en scenarioschrijver goed de gevaren hiervan weer te geven. Tegelijkertijd werkt de narratieve keuze om het verhaal niet te starten bij het begin van Goebbels’ leven als propagandaminister en rechterhand van Hitler hem ook tegen. De regisseur en scenarioschrijver wil het filmpubliek de boodschap meegeven alert te blijven voor de groei en opkomst van fascisme, maar doordat de film niet start bij het begin van deze opkomst, lukt het Lang niet om de filmtoeschouwers aan te geven waar ze op moet letten om de opkomst van fascisme te herkennen. Hoogstwaarschijnlijk zal de regisseur en scenarioschrijver verwacht hebben dat de filmtoeschouwers zelf zullen herkennen wanneer fascisme aanwezig is of opkomt, maar als dat het geval was, dan zouden film als Führer und Verführer ook niet gemaakt hoeven te worden. De narratieve keuzes die gemaakt zijn komen dus op enkele momenten (enigszins) imperfect en onlogisch over.

Small Things Like These (2024) – Filmrecensie

Small Things Like These (2024) – Filmrecensie

De historische dramafilm Small Things Like These laat zien hoe jonge vrouwen naar tuchthuizen werden gestuurd voor “boetedoening en rehabilitatie.” De jonge vrouwen werden in deze tuchthuizen (en andere soortgelijke instellingen) geëxploiteerd en mishandeld. Regisseur Tim Mielants en scenarioschrijver Enda Walsh lijken op een intieme manier de vraag te stellen wat de prijs is van niets doen tegen het onrecht dat deze jonge vrouwen (en hun afgenomen kinderen) werd aangedaan. Het briljante aan de vraag en deze opzet is dat de interne en externe conflicten van het hoofdpersonage, Bill Furlong, hieraan verbonden zijn. Bill kan zich nooit volledig inactief opstellen tegen het wangedrag dat deze tuchthuizen vertoont, doordat zijn levensgeschiedenis en bestaan hieraan grotendeels verbonden is. Doordat het leven van Bill grotendeels verbonden is aan het systeem van de tuchthuizen, is zijn confrontatie met de katholieke kerk onontkoombaar. Elk moment dat hij een trauma herbeleeft of zijn gedachten afdwalen naar het verleden, wordt hij geconfronteerd met de problematiek van de katholieke kerk en de tuchthuizen. Elke keer dat hij botst met het oneerlijke en gevaarlijke systeem van het tuchthuis, moet Bill ook zijn traumatische verleden onder ogen komen. Door de prijs van niets doen persoonlijker te maken in het filmverhaal, bepleiten Mielants en Walsh dat de mensheid altijd actie moet nemen tegen onrechtvaardigheid en ongelijkheid. Met Small Things Like These laten ze zien dat de prijs van niets doen meer kost dan de gevolgen van iets doen.

All I Had Was Nothingness (2025) – Filmrecensie

All I Had Was Nothingness (2025) – Filmrecensie

Documentairefilm All I Had was Nothingness is een briljant eerbetoon aan het creatieve proces dat filmmaker en journalist Claude Lanzmann doorliep bij het maken van zijn monumentale documentairefilm Shoah (1985). Regisseur Guillaume Ribot gooit je direct de diepte in van Lanzmanns creatieve proces. Hiermee speelt Ribot in op het langdurige karakter van Lanzmanns (obsessieve) missie om zijn film Shoah te maken. De film opent in Lanzmanns auto als hij de radio aanzet waarop Beethovens Symfonie nr. 5 te horen is. Volgens Houston Symphony (en andere muziektheoretici) gaat Beethovens Symfonie nr. 5 over elke zwaarbevochten overwinning die er ooit is geweest of er ooit zal zijn. De keuze om Beethovens Symfonie nr. 5 af te spelen aan het begin van de film is een duidelijk symbool voor de intense en persoonlijke creatieve strijd die Lanzmann voert om zijn film over de Holocaust te maken. Tegelijkertijd symboliseert het gebruik van Beethovens Symfonie nr. 5 ook het creatieve proces van Ribot om het verhaal van de totstandkoming van Shoah met gearchiveerd filmmateriaal goed op beeld te zetten.

Le Royaume (2024) – Filmrecensie

Le Royaume (2024) – Filmrecensie

Le Royaume is een film waar thema’s rondom wraak centraal staan. Regisseur Julien Colonna en scenarioschrijver Jeanne Herry laten in het filmverhaal zien dat wraak een onverbrekelijke cyclus is waarin elke moord (of soortgelijke wraakactie) een nieuw wraakverhaal creëert. Hierbij bepleiten de regisseur en scenarioschrijver dat de hele geschiedenis van de mens gebaseerd is op de woede van (jonge) mensen. Deze woede leidt tot wraakgevoelens en het nemen van moorden uit wraak. Dit zorgt weer voor nog meer woedende jonge mensen met wraakgevoelens (en nog meer moorden uit wraak). Uit het filmverhaal kan de conclusie getrokken worden dat de cyclus van woeste en wraakvolle moordlustigheid niet doorbroken kan worden: zelfs niet door liefde en samenhorigheid. Le Royaume is een filmisch portret dat de daad van vergiffenis als onbereikbaar einddoel neerzet. Le Royaume laat verder zien dat je het verleden niet kunt ontlopen. Zelfs als je veranderd bent of meer dan bereid bent om te veranderen en jezelf te verbeteren, zullen de daden uit je verleden je blijven achtervolgen – en je uiteindelijk inhalen. De eerste helft van de film laat vooral het gevaar van wraakacties zien, terwijl de tweede helft van de film meer ingaat op de wens van de filmpersonages om hun wraakvolle gevoelens achter zich te laten en een nieuw leven te starten. Ondanks dat deze twee delen van het filmverhaal goed op dezelfde thema’s voortborduren, kalmeert en vertraagt het filmverhaal bij de tweede helft te veel. De spannende filmsfeer wordt ingeruild voor een verhaalonderdeel waarin vader Pierre-Paul en dochter Lesia opnieuw in contact met elkaar proberen te komen. Tegelijkertijd doen ze ook hun best doen om hun recente verleden achter zich te laten en een nieuw leven te beginnen. Doordat de spanning van de film in zijn tweede helft flink afneemt, neemt de intense betrokkenheid die het filmpubliek tot het filmverhaal heeft ook af. Richting zijn einde gaat de film weer als een speer door het verhaal heen. Hierdoor kan er zeker geconcludeerd worden dat de enigszins rommelige structuur van het verhaalverloop een van de (enkele) grote problemen uit de film is.

Hot Milk (2025) – Filmrecensie

Hot Milk (2025) – Filmrecensie

De manier waarop regisseur Rebecca Lenkiewicz haar speelfilm regiedebuut Hot Milk opent, is niet bepaald origineel te noemen. Zo opent de Britse coming-of-age dramafilm tijdens de filmbetiteling met het geneurie van het hoofdpersonage Sofia. Deze ooit originele en betekenisvolle toevoeging van een (vrouwelijke) hoofdpersonage die kwetsbaar neuriet door de filmbetiteling is ondertussen zo vaak gebruikt dat het al zijn originaliteit heeft verloren. Bij deze Britse film komt het zelfs over alsof dit filmelement puur is toegevoegd om voor een gehalte (filmische) herkenbaarheid te zorgen. Verder is geen enkele reden waarom het hoofdpersonage zit te neuriën door de filmbetiteling. Hot Milk mist dus niet alleen originaliteit, maar ook redenaties voor bepaalde regiekeuzes. Dit zijn dan ook de twee grootste zwaktepunten van de film. Ondanks dat Hot Milk een vrij voorspelbare film is, bevatte het filmverhaal wel de potentie om iets vernieuwends en bijzonders te vertellen. Deze potentie is vooral terug te vinden bij de verhaallijn van het belangrijkste bijpersonage Rose: de moeder van Sofia. Het zijn Lenkiewicz en scenarioschrijver Deborah Levy bijzonder goed gelukt om het onderwerp van onbekende (geestelijke en lichamelijke) ziektes te belichten. Hot Milk laat goed zien hoe onze onverwerkte trauma’s en opgekropte gevoelens ervoor kunnen zorgen dat we onverklaarbare lichamelijke klachten oplopen die in ruil weer zorgen voor andere mentale problemen. Ondanks dat Lenkiewicz en Levy falen om een origineel verhaal omtrent het hoofdpersonage te vertellen, weten ze een aangrijpend verhaalonderdeel neer te zetten waarin de vertolker van Rose, Fiona Shaw, ook nog een van haar allerbeste acteerprestaties levert.